بررسی وضعیت واگذاری فعالیت‏های کشاورزی و منابع طبیعی به بخش غیردولتی از نظر مدیران و کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

وزارت جهاد کشاورزی

10.22034/ajcoop.2019.95766

چکیده

همانند اکثر سازمان‌های امروزی، به‌منظور کارآمدی فعالیت‌های بخش کشاورزی و منابع طبیعی، توازنی از هر دو بخش دولتی و غیردولتی در انجام فعالیت‌ها باید وجود داشته باشد. با توجه به ضرورت افزایش نرخ واگذاری فعالیت‌ها به بخش غیردولتی، تحقیق حاضر در وزارت جهاد کشاورزی انجام گرفت. در پژوهش حاضر، با بهره‌گیری از روش کیفی، مصاحبة نیمه­ساختاریافته­ای با 21 نفر از مدیران و کارشناسان مسئول آگاه از زمینة موضوع تحقیق انجام شد. یافته‌های تحقیق با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که مهم‌ترین بخش از واگذاری فعالیت‌ها در وزارت جهاد کشاورزی مربوط به واگذاری ترویج و خدمات کشاورزی به بخش خصوصی است و دولت عمدتاً در زمینة سیاست‌گذاری و تصمیم‏سازی­های کلان بخش کشاورزی نقش دارد و لذا به مشارکت بیشتر بخش غیردولتی در این زمینه نیاز است. همچنین بخش غیردولتی در سرمایه‌گذاری و تولید نقش بسیار زیادی دارد و در این باره به هدایت و حمایت دولت از کشاورزان خرده‌پا نیاز است. در زمینة مدیریت و نظارت و ارزشیابی، مشارکت نهادهای غیردولتی(به‌ویژه نهادهای مردمی و تعاونی) به دلایلی همچون ضعف و ناتوانی این تشکل‌ها در چانه‌زنی و مذاکره، بسیار کم است؛ بنابراین، در فهرست پیشنهادهای این تحقیق، اولین و مهم‌ترین راهکار، توانمندسازی بخش غیردولتی برای ایفای نقش خود در زمینة بهبود وضعیت کشاورزی و منابع طبیعی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Delegating Agriculture and Natural Resource Activities to the Non-governmental Sector Managers' and Experts' Vision in Ministry of Jihad-Agriculture

چکیده [English]

Like most organizations today, in order to achieve effectiveness in the agriculture and natural resources sector, there must be a balance between both the governmental and non-governmental sectors in carrying out the activities.  Given the need to increase the rate of delegation to nongovernmental sector, the current study was conducted at the Ministry of Jihad-e-Agriculture. Using a qualitative method, semi-structured interviews were conducted with managers or experts who had the experience of delegating projects to private sector (n=21). Data were analyzed using MAXQDA software. Findings showed that in the Ministry of Jihad-e-Agriculture the most important part of the delegations to private sector has been in extension and training services. Presently, the role of the government is largely in the field of "national policy making and decision making in the agricultural sector", and there is a need for the involvement of the nongovernmental sector in this field. Also, the part of the nongovernmental sector in the "investment" is very large, and the need for supporting, guidance and assistance to small farmers in this field is apparent. In the field of "management, monitoring and evaluation", the participation of non-governmental organizations, especially the public and cooperative institutions, is very limited.  One reason is the lack of lobbying power and low ability of these organizations to negotiate with government. Therefore, in the list of suggestions in this research, the first and most important one is to empower the non-governmental sector to play its role in improving the condition of agriculture and natural resources in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decentralization
  • participation
  • non-government sector
  • agriculture sector
آقاخانی، س.، مظفری، ع.، یوسفی، ی.، هادی پور، م. و چقائی، م. (1389). بررسی نقش سازمانهای مردم‌نهاد در حفاظت و حمایت از مناطق کویری و بیابانی ایران (مطالعه مورد استان مرکزی - کویر میقان). اولین همایش ملی مقابله با بیابان‌زایی و توسعه پایدار تالاب‌های کویری ایران، 6 خرداد، اراک، سازمان جنگلها و مراتع کشور.

التجایی، ا. و عباس زاده، ب. (1397).تأثیر خصوصی‌سازی در بهره وری نیروی کار و سودآوری شرکت‌های واگذارشده در ایران. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 13(1)،1 - 20.

بوذرجمهری، خ. و جوانی، خ. (1393). عملکرد تشکلهای غیردولتی با تأکید بر باشگاه کشاورزان جوان بر توسعه پایدار روستاهای شهرستان تربت‌حیدریه. همایش ملی مباحث نوین در کشاورزی، 31 اردیبهشت 1393، تهران.
خالدی، ک. (1395). مشارکت در بخش کشاورزی ایران. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسة پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعة روستایی.
خالدی، م. (1395). توسعه مشارکت بخش خصوصی در کسب‌وکارهای کشاورزی. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسة پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعة روستایی.
دلاوری، ل. (1395). بخش خصوصی و جایگاه آن در توسعه کشاورزی. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی استان قم.
راهداری، م. ر.، خوارزمی، ر. و خسروی ح.(1393). ارزیابی ضرورت و چالشهای حفاظت از منابع طبیعی به منظور توسعه پایدار (مطالعه موردی جنگلهای زاگرس). دومین همایش ملی دانشجویی علوم جنگل، انجمن علمی دانشجویی جنگلداری دانشگاه تهران، 17 اردیبهشت 1393.

رضاپور نصرآباد، ر. (1396). معیارهای اعتبار و پایایی در پژوهش‌های کیفی. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 6(4)، 493 – 499.

رضوان فر ا.، زلالی، ن. و سپهریان، ن. (1386). بررسی امکان خصوصی‌سازی فعالیت‌های ترویجی امور دام کشور از دیدگاه متخصصین ترویج. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 14 (1)، 25 - 45.
عباس زاده، م. (1391). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه‌شناسی کاربردی، 45(1)، 19 - 34.
عباسی، ع.، فهام، ا. و صرافی ز. (1386). بررسی و اولویت‌بندی زمینه‌های مشارکت و همکاری سازمانهای غیردولتی در فعالیتهای ترویج و توسعه منابع طبیعی از دیدگاه کشاورزان. فصلنامه جهاد، شماره 277، 48 – 60.
قاسمی ا. و سعدی، ح. (1378). رویکردی بر زمینه‌های همکاری شوراهای اسلامی روستایی در مدیریت منابع طبیعی از دیدگاه کارشناسان منابع طبیعی. مجموعه مقالات اولین همایش منابع طبیعی مشارکت و توسعه 28 و 29 دی‌ماه، دفتر ترویج و مشارکت مردمی سازمان جنگل‌ها و مراتع.
قربانی، ا. (1396). بررسی مسائل و مشکلات شرکتهای دانش‌بنیان در بخش کشاورزی. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسة پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعة روستایی.
کریم، ح.، شفافی شهری، و. و نصری، ل. (1394). ارزیابی فرآیند خصوصی‌سازی در راستای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی (افزایش سهم بخش خصوصی). سیاست‌های راهبردی و کلان، 3(11)، 49 – 62.
مختاری حصاری ا.، شعبانعلی فمی، ح.، اسدی ع. و زارعی دستگردی ز. (1386). ابعاد و اهمیت خدمات کشاورزی با تأکید بر تمرکززدایی در برنامه‌ریزی برای ارائه خدمات به کشاورزان. مجله علمی- ترویجی جهاد، شماره 276، 181 – 198.
مسعودنیا، ل. (1383). بررسی نقش بخش خصوصی در ارائه خدمات ترویجی از دیدگاه ارائه‌دهندگان خدمات ترویجی و کشاورزی در شهرستان‌های ارومیه و خوی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی.
معافی غفاری، ع. (1386). مدیریت در اجرای اصل 44 قانون اساسی. پیام مدیران فنی و اجرایی، شماره 21، 1– 7.
مؤمنی، ف. و حاجی نوروزی، ش. (1396). اقتصاد سیاسی خصوصی‌سازی همراه با فساد. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 17(67)، 221 - 252.
نوری، ا.، جویباری، ل. و ثناگو، ا. (1396). ادراک پرستاران از عوامل مؤثر بر استقلال حرفه‌ای در پرستاری، یک مطالعه کیفی. مجله دانشکده پرستاری و مامایی، 15 (95)، 469 – 477.
ولی زاده (1396). مقایسه ویژگی‌های فرهنگ سازمانی در شرکتهای خصولتی با شرکتهای خصوصی، مطالعه موردی: شرکت آب و فاضلاب استان البرز و شرکت مهندسین مشاور آبسان پارس. دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری.تهران، مؤسسه آموزش عالی صالحان. 15 تیر 1396.
Aboagye, Y. P. (2015). Promise and reality of decentralization the case of farmers’ access to agricultural advisory services in the Sunyani Municipality of Ghana. Lund University Master of Science in International Development and Management, June 2015.
Cheema, G. Shabbir & Rondinelli, Dennis A. (2007). From government decentralization to decentralized governance. In: Cheema, G. Shabbir and Rondinelli, Dennis A. (eds.) Decentralizing Governance: Emerging Concepts and Practices. Harvard, Washington, Cambridge, Mass.: John F. Kennedy School of Government, Harvard University. Brookings Institution Press, 1–20.
Cohen, John M., & Peterson, Stephen B. (1996). Methodological issues in the analysis of decentralization. Washington: Harvard.
Crewett, W. (2016). Decentralization in the Kyrgyz agricultural sector, An institutional analysis. Berlin: Lebenswissenschaftliche Fakultät.
Davidson, A.P., Ahmad, M., & Ali, T. (2001). Dilemmas of agricultural extension in Pakistan: food for thought. Agricultural administration network paper. No. 116, London: Overseas Development Institute.
Nambiro, E., Omiti, J., & Mugunieri, L. (2006). Decentralization and access to agricultural extension services in Kenya. Presentation at the International Association of Agricultural Economists Conference, Gold Coast, Australia, August 12-18
Smith, B. C. (1985). Decentralization. London, Boston: G. Allen & Unwin.
World Bank (2000). Decentralizing  agricultural extension: lessons and good practice. Retrieved from site resources. worldbank.org /INTARD/ 825826… /Decentralization. pdf.
World Bank (2003). Reaching the rural poor. Washington, DC: World Bank.