راهکارها و الگوهای ترویج و توسعه تعاونیهای آموزشگاهی در استان خراسان جنوبی از دیدگاه دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی

2 مدرس دانشگاه و مدیر کل دفتر تحقیقات و ارتقای بهره‌وری بخش تعاون، وزارت تعاون

3 مدرس دانشگاه و مشاور معاونت پژوهش، آموزش و کارآفرینی تعاونیها، وزارت تعاون

4 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

چکیده

تـوسعـه تشـکلهای دانـش‌آمـوزی یـکی از سیـاستـهای اجـرایـی آمـوزش و پـرورش به شمار می‌آید که با هدف برانگیختن حس مشارکت دانش‌آموزان و افزایش توانمندیهای اجتماعی و نگرشی آنان برنامه‌ریزی شده است. تعاونیهای آموزشگاهی به عنوان نوعی از این تشکلها، مسائل و مشکلاتی در اجرا و سازماندهی دارند که بدین منظور تحقیق حاضر با هدف بررسی الگوهای ترویج و توسعه تعاونیهای آموزشگاهی در سال 1388 انجام پذیرفته است. این تحقیـق از نـوع کاربـردی و کمـی و از نـوع حـال و آینـده‌نـگر است. جـامعه آمـاری تـحقیق، دانش‌آمـوزان عضـو هیئـت مـدیره تعـاونـیهـای آمـوزشـگاهـی در استـان خراسان جنوبی را دربرمی‌گیرد که به علت محدود بودن تعداد تعاونیهای آموزشگاهی استان، سرشماری شده‌‌اند. برای جمع‌آوری‌ داده‌ها از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده ‌است و روایی ابزار جمع‌آوری اطلاعات را کارشناسان، مدیران و پژوهشگران تأیید کرده‌اند و پایایی نیز به وسیله ضریب آلفای کرونباخ به میزان 79/0 اندازه‌گیری شده است.
 نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که هیچ‌گونه رابطه معنی‌داری بین متغیرهای شخصی پاسخگویان و ویژگیهای تعاونی با عوامل مؤثر بر موفقیت، عدم موفقیت و توسعه تعاونیهای آموزشگاهی از دیدگاه دانش‌آموزان وجود ندارد. در دسته‌بندی عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونیها از تحلیل عاملی نوع R استفاده شد که در نهایت عوامل حمایتی، تربیتی، عملکردی- اقتصـادی، اجتـماعی، کـارامـدی- اطلاع‌رسانـیبـه عنوان عوامـل مـؤثـر در مـوفقیت تعـاونیها دسته‌بندی شدند که در مجموع45/69 درصد واریانس عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونیهای آموزشگاهی را تبیین می‌کنند. عوامل عدم‌موفقیت تعاونیهای آموزشگاهی نیز عبارتند از عوامل برنامه- ساختاری، نظارتی- قانونی، زمانی- اداری، نیازسنجی- مشارکتی و اهدافی- کارکردی  که در مجموع 96/70 درصد واریانس عوامل مؤثر برعدم‌موفقیت را تبیین می‌نمایند. عوامل مؤثر بر توسعه تعاونیهای آموزشگاهی نیز عوامل انگیزشی- آگاهی، آموزشی، برنامه‌ای- توسعه‌ای، حمایتی، مسئولیت‌پذیری و گروه‌های همسال هستند که در مجموع 68/79 درصد واریانس عوامل مؤثر بر توسعه تعاونیها را تبیین می‌کنند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Extension & Development Patterns of School Cooperatives from Students’ Point of View A Case Study of Southern Khorasan Province

نویسندگان [English]

  • E Eftekhari Gol 1
  • A Heydari 2
  • J Mohammadgholi Niya 3
  • K Rousta 4
1 M.D of Agriculture Education & Extension
2 University Instructor and Director General of Cooperation Productivity Research & Development Department, Ministry of Cooperation
3 University Instructor & Advisor for Cooperatives Research, Education and Entrepreneurship of the Ministry of Cooperation
4 Associate Prof. of Islamic Azad University, Birjand Branch
چکیده [English]

Development of students’ organizations is one of the Ministry of Education executive policies, with the purpose of encouraging students’ participation and their social and conceptual capabilities. School cooperatives as a type of these organizations face issues & problems in execution and organizing. Therefore this research has been carried out with the purpose of investigating the extension  & development patterns of school cooperatives in 2009.
This research is applied, quantitative and somewhat prospective. The research’s statistical population includes students that are a member of school cooperatives board of directors that were placed into census because of limited numbers. Questionnaire and interviews were used to collect data and validity of these was approved by experts, managers and researchers. Research reliability was also measured by Cronbach Alpha coefficient which was assessed approximately 79%.
The results show that it was observed no significant relationship between the respondents’ personal variables and cooperative characteristics with successfulness, unsuccessfulness and development of school cooperatives. In classification of factors affecting cooperatives success, factor analysis type R was used and it was found out that support (19.89% variance), training (14.52% variance), performance-economy (12.42% variance), society (11.96% variance), efficiency- information (10.64% variance) factors were affecting cooperatives success, a total of 69.45% variance. Factors contributing to cooperatives unsuccessfulness also comprise of program-structure (16.27% variance), supervision-law (15.19% variance), time-administrative (14.90% variance), need assessment-participation (14.57% variance) and objective-function (10% variances) factors that in sum indicates 70.96% variance of unsuccessfulness. Effective factors on cooperatives development were also classified as motivation-awareness (21.81% variance), education (14.49% variance), program-development (13.52% variance), support (12.53% variance), responsibility (10.88% variance) and peer groups (6.41% variance) factors that in sum indicates 79.68% variance of  factors contributing to cooperatives’ development. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • School Cooperatives
  • Success
  • Development and Extension
  • Student Organizations

 

1.  بنی فاطمه، حسین (1381)، بررسی و شناخت موانع تشکیل و فعالیت تعاونیهای آموزشگاهی و ارایه راهکارهای مناسب جهت رفع این موانع، اداره کل تعاون آذربایجان شرقی، تبریز.
2. بوتالینگام، ام (1388)، سیر تکامل تعاونی‌‌های دانشجویی در کرالا، ترجمة جواد محمد قلی نیا، وزارت تعاون، تهران.
3. پارانجوتی، تی و یاشاوانتا دونگر (1388)، جوانان و تعاونی‌ها در هند، ترجمة جواد محمد قلی نیا، وزارت تعاون، تهران.
4. دفتر آمار و اطلاعات (1387)، آمار کلان تعاونیهای مصرف آموزشگاهی تحت پوشش، اداره کل تعاون استان خراسان رضوی، بیرجند.
5. سبحانی نژاد، مهدی (1379)، بررسی راه‌های ایجاد زمینه مشارکت دانش آموزان در امور آموزشگاه‌ها از دیدگاه دانش آموزان، اولیاء و مربیان (مدیر، مربی پرورشی، معلم) دوره ابتدایی در استان اصفهان. آموزش و پرورش اصفهان.
6. سمبوکو، نائوکی (1388)، تعاونی‌‌های دانشگاهی در ژاپن و فعالیت‌‌های اعضا( دانشجویان)، ترجمة جواد محمد قلی نیا، وزارت تعاون، تهران.
7. طهماسبی، فرهاد (1381)، نقش تشکلهای دانش آموزی در تربیت اجتماعی دانش آموزان استان لرستان، شورای تحقیقات آموزش و پرورش لرستان.
8. عالی، شهین دخت (1378)، بررسی نقش تشکلهای دانش آموزی در ایجاد روحیه نظم و انظباط فردی و گروهی دانش آموزان دورة راهنمایی شهر اصفهان، آموزش و پرورش اصفهان.
9. غفارزاده، مالک (1380)، بررسی نقش تشکلها در گروه‌های دانش آموزی در پرورش سلسله مراتب ارزشهای دینی، اخلاقی و اجتماعی در میان دانش­آموزان، شورای تحقیقات اداره کل آموزش و پرورش اردبیل.
10. فلاحتی، علی (1385)، تعاونیهای آموزشگاهی عملکرد و ارایه راهکارهایی برای بهبود وضعیت‌آنها، اداره کل تعاون استان‌ کرمانشاه، تهران.
11. محمدقلی نیا، جواد(1383)، بررسی میزان اثربخشی تشکلهای دانش آموزی دبیرستانهای پسرانه شهرستانهای استان تهران، طرح تحقیقاتی آموزش و پرورش اداره کل شهرستانهای استان تهران.
12. مشیری زاده، یدا... (1377)، بررسی عوامل موثر در گرایش و عدم گرایش دانش آموزان دبیرستانهای مشهد به تشکلهای دانش آموزی، پایان نامه کارشناسی ارشد، اداره کل تربیت معلم و آموزش نیروی انسانی دانشکده مدیریت و برنامه ریزی، تهران.
13. Belize Teachers College (2000), Distance Education programmed Administration Handbook, Belize.
14. Carrol, Jake (2002), Student’s institution, Hall Press.
15. College of Dupage (2000), An Institution-wide process to improve and support student Learning, U.S.A: Supported by Educational Planning Council.
16. Mastic, Bertha (2002), Cooperative management for student: Goals, objectives and evaluation, PDP Flex Workshop Schedule.
17.  Midway College (2001), Student financial aid, Midway College