بررسی جنبه های اجتماعی مسکن مهر مطالعه موردی شهرستان کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه علوم و تحقیقات

2 کارشناس ارشد جامعه شناسی واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

امروزه یکی از اساسی ترین  نیازهای بشری، مسکن مناسب است. رسالت دولت  به منظور اجرای صحیح اصول قانون اساسی، تأمین مسکن ارزان قیمت در قالب شرکتهای تعاونی مسکن مهر برای اقشار ضعیف و دهکهای پایین جامعه است. برای تحقق این هدف والا، تمام ارگانهای زیرمجموعه هیئت دولت بسیج شده‌اند. وزارت تعاون در کنار سایر نهادها، وظیفه اجرای برخی از موارد محوله در این برنامه را برعهده دارد. در واقع یکی از اهداف وزارت تعاون، ایجاد بسترهای لازم جهت تأمین مسکن برای افراد کم‌درآمد و فاقد سرمایه و آسیب‌پذیر در قالب تعاونیها و شناسایی این گونه افراد و اعطای تسهیلات لازم به آنان است. برهمین اساس در این مقاله به مطالعه مسکن مهر، جنبه ها و مطالعات اجتماعی فراموش شده آن در شهرستان کرج در سال 1388-89 پرداخته شده است تا بدین وسیله بتوان به شناختی نسبتاً جامع در مورد این طرح دست یافت و نقاط قوت و ضعف و جنبه‌های اجتماعی فراموش شده  آن  را بررسی کرد. در این تحقیق، با استفاده از روشهای اسنادی، فیش برداری،  مطالعه میدانی، پیمایشی و تکنیک پرسشنامه و مصاحبه، به بررسی جنبه های اجتماعی موضوع تحقیق پرداخته شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه تعاونیهای مسکن مهر آزاد شهرستان کرج‌است‌که از میان آنها 48 تعاونی‌با  10986 نفر عضو متقاضی‌مسکن‌مهر آزاد به روش ‌نمونه‌گیری ‌سهمیه‌ای‌ انتخاب‌ شدند. براساس یافته‌های تحقیق مشخص شد که از متقاضیان مسکن مهرآزاد شهرستان کرج، 90 درصد سرپرستان خانوار، مرد و 10 درصد دیگر، زن هستند.  مردان سرپرست خانوار، با توجه ‌به ‌سطح تحصیلاتشان و میزان درآمد و وضعیت اشتغالشان، دارای ‌پایگاه ‌اجتماعی و اقتصادی پایین‌هستند که 40 درصد آنها با گذشت 25 سال از زمان ‌ازدواجشان هنوز نتوانسته‌اند سرپناهی برای خانواده خویش فراهم کنند  و متوسط بعد خانوارشان نیز بیش از متوسط بعد خانوار شهری است. 7 درصد آنها با مشکلات ناشی از گسیختگی خانواده مواجهند و از طرفی، افرادی مهاجرند که از روستا و شهر های غیر کلان به کرج نقل مکان کرده و بیکار و جویای کارند. بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود تا به ابعاد اجتماعی مسکن مهر، که به نظر می رسد مورد بی توجهی قرار گرفته است، پرداخته شود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Social Aspect of Mehr Cooperative Housing Project: A Case Study of Karaj Township

نویسندگان [English]

  • H.O Zanjani 1
  • Z Golkar 2
  • H Mohammadi 2
1 Professor, Social Sciences Department, Azad Islamic University of Olum-va-Tahghighat
2 M.A in Sociology, Azad Islamic University of Olum-va-Tahghighat
چکیده [English]

Proper accommodation is one of the most fundamental needs of the modern man. The Iranian Constitutional Law commits the Government to provide affordable accommodation through cooperative entities under Mehr Housing Project for the people coming from lower deciles. As a result, the entire bodies of the Government have been marshaled to accomplish the abovementioned goal. Ministry of Cooperatives, Labour and Social Affairs, thereof, undertakes a number of duties in this regard, the most important of them being the identification of the low-income groups and provision of grounds for their accommodation through various means such as facilities. The current paper which is about Mehr Housing Project in 1388-89 (2009-2010) in Karaj Township focuses on its positive and negative social aspects which have been neglected. Thus it is a contribution to a relatively more comprehensive understanding in this regard. The research involves documentary, note-taking, field survey, and questionnaire and interview techniques. The statistical population consists of the entire Mehr Accommodation Cooperatives in Karaj Township, out of which 48 with 10986 members were sampled through quota sampling. The results suggest that 90 percent of the household heads who have applied for Mehr accommodation are men. The female household heads which constitute 10 percent, according to their education, income and employment, were found to be coming from low socio-economic status. Holding a larger average household size than the urban standard, 40 percent of these female household heads are still deprived of any accommodation despite 25 years into their family life. Moreover, some 7 percent of them are immigrants from rural areas in search of occupation and are struggling with family problems. These facts have provided every reason for the current paper to shed light upon Mehr Housing Project from a social standpoint, which seems to have been ignored in the literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mehr housing project
  • social studies
  • Social Providence
  • Latent Function
.اهری ، زهرا و شهلا امینی جدید (1367)، مسکن حداقل ، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن وزارت مسکن و شهرسازی ، تهران.
2.بزم آمون، علی (1386)، نحوه تشکیل ومدیریت تعاونی های مسکن مهر، نشر ونوس، تهران.
3.رضویان، محمدتقی (1381)، برنامه ریزی کاربردی اراضی شهری.
4.ریتزر، جورج (1374)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، نشر  علمی، تهران.
5.عابدین درکوش، سعید (1379)، ضرورت انبوه سازی مسکن از دیدگاه توان مالی خانوار، فصلنامه انبوه سازان مسکن، شماره 1، سازمان ملی تأمین مسکن، تهران .
6.گل کار، زهرا (1386-88)، مطالعه­ی ساختار وعملکرد طرح مسکن مهر و بررسی ویژگی های متقاضیان  این طرح طی سالهای  88- 1386 پایان نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
7.نتایج کلی سرشماری نفوس ومسکن (1385)، نشریه مرکز آمار ایران.
8.وزارت مسکن و شهرسازی، مجموعه مقالات دومین سمینار سیاستهای توسعه مسکن در ایران (1374) جلد دوم ، دانشگاه تهران، وزارت مسکن وشهرسازی ، بهمن ماه 1374.
9. Lioyd, Peter (1979), Slums of hope, New Yourk: Perguin Books.