امکان سنجی پیاده سازی، توسعه و تقویت طبیعت گردی (اکوتوریسم) روستایی توسط تشکلهای تعاونی در سطح استان مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند و مشاور معاون وزیر، وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی

3 استادیار دانشگاه اصفهان

چکیده

 هدف از انجام تحقیق حاضر، امکان‌سنجی پیاده‌سازی، توسعه و تقویت طبیعت‌گردی روستایی توسط تشکلهای تعاونی در استان مرکزی در سال 1388 است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا ، همبستگی- همخوانی و از نظر روش جمع‌آوری اطلاعات، ترکیبی از روش اسنادی و میدانی است. ابزار اصلی جمع‌آوری اطلاعات پژوهش، پرسشنامه است. روایی ابزار تحقیق با بهره گیری ازپانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ  (8/0) برای بخشهای مختلف پرسشنامه احراز شد.
نتایج تحقیق در قالب دو بخش توصیفی و استنباطی نشان داد که وضعیت امکان سنجی پیاده سازی، توسعه و تقویت طبیعت گردی روستایی با توجه به شاخصها یا ابعاد چهارگانه اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی و بومشناختی در حد متوسط به پایین است و  بعد اجتماعی - فرهنگی وضعیت نسبتاً بهتری (نزدیک به متوسط) نسبت به سه بعد دیگر دارد. از طرف دیگر، گویه های مربوط به بحث سرمایه در بعد اقتصادی، مشارکت مردم‌محلی در بعد مدیریتی ، آگاه‌سازی و مطلع‌کردن مردم محلی جهت تعامل با طبیعت‌گردها در بعد اجتماعی و فرهنگی و مؤلفه وقوف اعضای تعاونی به نقشهای دوگانه اقتصادی – اجتماعی  تعاونیها در فعالیتهای طبیعت‌گردی روستایی در بعد بومشناختی، دارای بیشترین اهمیت هستند. یافته‌ها همچنین نشان می‌دهد که بین ابعاد چهارگانه مؤثر بر امکان سنجی پیاده سازی، توسعه و تقویت طبیعت گردی روستایی توسط تشکلهای تعاونی در استان مرکزی رابطه وجود دارد و همچنین راهکارهای توسعه و تقویت طبیعت گردی روستایی به کمک تشکلهای تعاونی در سطح استان  را می توان در سه دسته عامل حمایتی – آموزشی- ارتباطی، رفاهی – اطلاعاتی و برنامه ریزی در تعاونیها  دسته‌بندی کرد که در مجموع حدود 88 درصد تغییرات مربوط به راهکارهای توسعه و تقویت گردشگری روستایی را تبیین می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Implementation, Development and Improvement of Rural Ecotourism through Cooperative Entities in Markazi Province: A Feasibility Study

نویسندگان [English]

  • A Agoli Marzijarani 1
  • J Mohammadgholinia 2
  • A Taghdisi 3
1 M.A in Rural Geography and Planning
2 Assistant Professor, Azad Islamic University, Birjand Branch & Vice-Ministerial Advisor
3 Assitant Professor, University of Isfahan
چکیده [English]

The current research is a feasibility study on implementation, development and improvement of rural ecotourism through cooperative entities in Markazi Province in 1388 (2009). Being applied in kind, it assumes a correlational analysis through a combination of documentary and field study methods. Questionnaire has been used as the data collection tool whose validity and reliability were tested by a panel of experts and a chronbach Alpha of (0.8) respectively.
The results suggest relatively poor grounds existing for feasibility, implementation, development and improvement of rural ecotourism along economic, socio-cultural, management and ecological dimensions. Thereof, the socio-cultural variables however, seem to enjoy better status than the other ones. On the other hand, the measures relating to capital (economic), public participation (management) and member awareness of socioeconomic nature of cooperatives hold the highest weight from rural ecotourism point of view. The results also indicate that there is a significant relation between the quadruple dimensions. Moreover, the cooperative improvement solutions to rural ecotourism could be categorized into three groups i.e. supportive-training; communicational-welfare; and information-planning which explain about %88 of the variance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Feasibility study
  • rural ecotourism
  • Cooperative Entities
  • Tourism Cooperatives
  • Markazi Province
 
1. پارسا بصیر،هدیه (1386)، بررسی زمینه ها و راهکار‌های توسعه گردشگری روستایی بخش طالقان از شهرستان ساوجبلاغ، پایان نامه کارشناسی ارشد،تهران: دانشگاه تهران.
2. تقوایی ، مسعود و محمد علی شاپورآبادی (1381)، توسعه منطقه برخوار اصفهان از طریق گسترش توریسم  روستایی.
3. زینلیان، مهدی(1386)، زمینه یابی توسعه گردشگری روستایی در شهرستان پاسارگاد، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته توسعه روستایی.
4. سنایی ، مهدی (1373-1374)، شناخت مسائل جغرافیایی ناحیه کلارشت به منظور توسعه صنعت توریسم، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای انسانی ، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
5. شاکری،رضا (1383)، مطالعه و تدوین راهنمای ارزیابی پیامدهای زیست محیطی طرح‌های توسعه گردشگری، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه محیط زیست، تهران: دانشگاه تهران.
6. فانی ثانی، فیروزه (1381)، بررسی اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده استان مازندران: مطالعه موردی
خشگه داران، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
7. فرزین،محمدرضا(1386)، آسیب شناسی تعاونی‌های گردشگری در ایران، مجله تعاون ، شماره 187-188، صص39-46.
8. کریمی، آزاده (1383)، مکانیابی پهنه‌های مناسب برای اکوتوریسم در مناطق ساحلی شهرستانهای رودسر تا آستانه اشرفیه در استان گیلان با استفاده ازGIS، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه محیط زیست، تهران: دانشگاه تهران.
9.گودرزوند چگینی (1386)، امکان سنجی توسعه صنعت گردشگری، فصلنامه تعاون، شماره 187-188، ص 33.
10. مرکز آمار ایران (1386)، سالنامه آماری کشور، تهران: معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری  (online).
11. Dowling, R.K. (2003), An environmentally based planning model for regional tourism development, Journal of Sustainable Tourism.
12. Foucat, A. (2003), Community-based ecotourism management moving toward sustainability, in Ventanilla, Oaxaca, Mexico, Ocean & Coastal Management.
13. Frost, J. E, S.F. Mc cool (1998), Can visitor regulation enhance Recreational experiences?, Environmental Management, Vol. 12, No.1.