بررسی نقش تعاونیهای مرزنشینان در توسعه منطقه ای مطالعة موردی خراسان جنوبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی توسعة منطقه ای دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

بخش عمده ای از توسعة یک سرزمین منوط به شرایط اقتصادی درون آن منطقه  است. بخش تعاون به عنوان یکی از اجزای سه گانه نظام اقتصادی، با تأسیس  شرکتهای تعاونی مرزنشینان سعی در دستیابی به این مهم داشته است. در نواحی مرزی، تعاونیهای مرزنشینان به عنوان سفیران ساکنان  خطوط مرزی می توانند نقش عمده ای در امنیت و توسعة پایدار منطقه ایفا کنند. در استان خراسان جنوبی نیز که دارای بیش از 430 کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان است، 12 مورد از  این تعاونیها ایجاد شده اند. در این پژوهش به صورت موردی خانوارهای تعاونی مرزنشینان منطقه درمیان واقع در شهرستان درمیان به عنوان واحد تحلیل، از این استان در سال 1389 انتخاب شدند  که در دو دهستان گزیک و طبس مسینا این شهرستان فعالیت دارند. تعداد اعضای این تعاونی 12755 نفر، شامل 2669خانوار می باشد و حجم نمونه 140 خانوار انتخاب شده است. در تحقیق حاضر پس از مصاحبه با مدیران برخی از  تعاونیهای مرزنشینان استان و تکمیل پرسشنامه، مشکلات این تعاونیها به صورت میدانی و با کمک روشهای کمی و کیفی  مورد تحلیل قرار گرفت. درقسمت نتیجه گیری  با کمک فرضیات تحقیق از روش برنامه ریزی استراتژیک و تحلیل SWOT سود جسته و به بیان سناریوهای‌مختلف‌برای این‌‌تعاونیها در منطقه پرداخته شد و سپس از میان  سناریو های مختلف،  برخی‌از  اهداف‌و راهبردها انتخاب ‌و به‌عنوان ‌سناریوی برتر ارائه شد. ضمن‌آسیب‌شناسی این تعاونیها، با کمک استراتژیهای حاصل از تحلیل ماتریس SWOT پیشنهادهای عمده برای منطقه ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Role of Border Community Cooperatives in Regional Development A Case Study of Southern Khorasan

نویسندگان [English]

  • M Jomepour 1
  • M. A Talebi 2
1 Assistant Professor , Faculty of Social Science, Allameh Tabatabai University, Tehran
2 M.S. of Regional Development Planning, Allameh Tabatabai University, Tehran
چکیده [English]

A major factor of regions development is the internal economic conditions of that region. Cooperative sector, as one of three components of the economical system, aims to enhance these conditions. In border regions, border cooperatives as ambassadors of border community can play a major role in Development and security of the region.12 such border-community cooperatives have been founded in Southern Khorasan province which has more than 430 Km of common border with the country of Afghanistan. In this study, Darmiyan border-community cooperatives were selected as analysis unit in 2010. These cooperatives operate in the two sub-districts of this county, Gazeek and Tabas- e- Masina. There are 12755 members in these cooperatives, including 2699 families. Sample size was determined to be 140 families. A number of managers of these cooperatives were interviewed and were asked to fill out questionnaires. The similar problems of these cooperatives were analyzed in the field by using qualitative and quantitative methods. In conclusion, the research used research hypotheses to utilized strategic planning method and SWOT analysis and provides various scenarios for these cooperatives in the region & among these some of the strategies & objectives were selected and presented as superior. Also pathology of these cooperatives was presented by using strategies derived from SWOT matrix to provide major suggestion for this region. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regional Development
  • cooperation
  • Border-Community Cooperatives
  • Southern Khorasan
 
1. امینی، هوشنگ (1373)، بازارچه­های مرزی، تعاون، شماره 23.
2. ثابت سعیدی، ارسلان (1380)، حقوق تعاون، انتشارات پیام نور.
3. جمعه پور، محمود (1385)، مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعة روستایی: دیدگاهها وروشها، تهران: انتشارات سمت، چاپ دوم.
4. زرقانی، سیدهادی (1386)، مقدمه­ای برشناخت مرزهای بین­المللی،دانشگاه علوم انتظامی، معاونت پژوهش.
5. طالب، مهدی (1376)، اصول واندیشه های تعاونی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6.  قانون و مقررات صادرات و واردات ایران (1384)، تهران: مؤسسه پژوهشهای بازرگانی.
7. گزارش اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی شهرستانهای استان خراسان جنوبی سال 1385، جلد دوم شهرستان درمیان، بیرجند: معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی، دفتر برنامه­ریزی و بودجه، زمستان، 1387.
8. وزیر، محمود (1387)، روند پیدایش وگسترش شرکت تعاونی های مرزنشین، تهران: نشر پایگان.
9. www.wikipedia.org/ human security.
10. www.icaroap.coop.      
11. www.ica.coop.
      (معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی)www.mpo-kj.gov.ir   14.    
                             (پورتال خراسان جنوبی) portal.ir www.sk- 15.