اثر متغیرهای «اندازة بنگاه» و « سابقة صادراتی» بر موانع ادراک شده در فرایند اداری-خدماتی صادرات مطالعه موردی تعاونیهای شمال شرق کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار گروه مدیریت دانشگاه فردوسی مشهد

3 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی بین‌الملل، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در طول دو دهة پیش، صادرات یکی از فعالیتهای اقتصادی محسوب شده که نسبت به دیگر فعالیتها رشد بیشتری داشته است. همچنین در سطح شرکت، صادرات به‌ عنوان امکانی برای فروش بیشتر، سودآوری بیشتر و استفاده از اقتصاد مقیاس برای کاهش هزینه‌های توسعة محصول و در نهایت، افزایش استاندارد زندگی برای مشتریان و بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان تلقی می‌شود. بنگاه‌های صادراتی پس از بازاریابی و تولید و آماده‌سازی محصول (بازرگانی محصول)، از راه تعامل با دستگاه‌های دولتی و خصوصی مختلف (نظیر گمرک، سازمان استاندارد، سازمان بازرگانی، اتاق بازرگانی، شرکتهای حمل و نقل و ...) فرایند صادرات و خروج محصول از کشور را طی می کنند. این بخش از فعالیتهای مربوط به صدور کالا از کشور را  می‌توان تحت عنوان عوامل «اداری- خدماتی» صادرات نام برد.
در این راستا در پژوهش حاضر به تحلیل اثر تغییر «تجربة صادراتی» و «اندازة بنگاه» بر موانع فعالیتهای مختلف «اداری- خدماتی صادرات» از نگاه صادرکننده پرداخته خواهد شد؛ به عبارت دیگر ارزیابی صادرکننده از مجموع هزینه‌های مربوط به هر یک از فعالیتهای اداری- خدماتی صادرات اعم از هزینه‌های مربوط به نیروی کار، زمان و هزینه‌های مالی و این مسئله که آیا با تغییر تجربه و اندازة بنگاه تفاوت معناداری در موانع ادراک شده از هر یک از این فعالیتها حاصل می‌شود یا خیر، بررسی و آزمون خواهد شد.
جامعة آماری این پژوهش کلیة بنگاه‌های تعاونی صادراتی مستقر در استانهای خراسان رضوی و خراسان شمالی را در بر می‌گیرد. روش پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی- پیمایشی است. به کمک نمونه‌گیری، داده‌های مورد نیاز به صورت میدانی جهت آزمون فرضیه و دستیابی به هدف پژوهش، از تعداد 54 بنگاه صادراتی از کل حجم جامعة آماری (350 بنگاه) جمع‌آوری شد. بدین منظور پرسشنامه‌ای با رجوع به منابع کتابخانه‌ای، سازمانهای متولی امور اداری- خدماتی صادرات، صادرکنندگان خبره و استادان دانشگاهی تدوین شد که ضریب آلفای کرونباخ آن به میزان 84/0 محاسبه گردید.
ابزارهای مختلف آمار توصیفی و آمار استنباطی (ناپارامتریک)، به منظور آزمون فرضیات در نرم افزار آماری SPSS به‌کارگرفته شد. آزمون «کروسکال والیس»  برای بررسی اثر «سابقة صادراتی» بر موانع فعالیتهای فرایند «اداری- خدماتی» و آزمون «من-ویتنی» نیز برای سنجش اثر «اندازة بنگاه» بر فرایند مذکور مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج آزمونهای مختلف نشان می دهند موانع ادراک شده از دو فعالیت «انتقال ارز به کمک صرافیها و ارتباطات شخصی» و «حل و فصل دعاوی» با افزایش سابقة صادراتی تغییر کرده و کاهش پیدا می‌کند. از سوی دیگر «اندازة بنگاه» در تغییر موانع ادراک شده از فعالیتهای اداری- خدماتی صادرات بی‌تأثیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Effect of “Size” and “Export Experience” Factors on Perceived Obstacles of Exports Administrative - Service Activities A Case Study of North-East Cooperatives of Iran

نویسندگان [English]

  • S Nazemi 1
  • A Shirazi 2
  • D Khani 3
1 Associate Professor of Ferdowsi University of Mashhad, Management Group
2 Assistant Professor of Ferdowsi University of Mashhad, Management Group
3 M.S. of International Business Administration, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Over two decades ago, along with global economic growth, export is considered as an economic activity that had more growth than other activities. Also at the corporate level, exports is considered as a possibility for more sales, profitability and economy of scale to reduce product development costs and ultimately increase the standard of living for customers and improve the quality of work life for employees. After marketing, production and preparation and of goods (commercial process), firms transacts with various governmental and private agencies (such as customs, standards organization, trade organizations, chambers of commerce, transportation companies etc.) to complete export process and exit the country. This part of the activities of exporting may be grouped under "administrative – Service" factors.
This study analyzes the effect of the "export experience" and "Organizational size" on the obstacles of different activities of "administrative-service" process from the viewpoint if exporters. In other words exporter’s evaluations of the total expenses of "administrative – Service" activities ranging from labor costs, time and financial costs will be questioned and this issue evaluate that whether or not significant differences in perceived obstacles will be obtained by changing "size" and "experience" factor.
Research population consists of all cooperatives located in the provinces of "Khorasan Razavi" and "North Khorasan". Research method of descriptive and analytical survey utilized a random sampling plan, resulted in 54 samples from a total of 350 manufacturing firms. In order to collect research data, a designed questionnaire was designed by referring to library resources, organizations are in charge of exports administrative-service affairs, expert exporters’ organization and academic instructors. Appropriate technique was incorporated to assure validity of the instrument, and its reliability was also confirmed by a Cronbach's alpha coefficient of 0.84.
Descriptive statistics and inferential statistics (nonparametric tests) were used to test hypotheses by SPSS software. 'Kruskal-Wallis' test used for analyzing the "export experience" effect on the obstacles of "administrative – Service" activities. Also ' Mann-Whitney' test used for analyzing the "Organization size" effect on the obstacles of these activities. With some nonparametric tests, it was found that, "currency transfer by exchange centers and peoples" and "settling claims" processes appear to play decreased role as exports experiences increase. On the other hand the “organization size” has no effect on changing perceived obstacles of administrative-service export activities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organization Size
  • Export Experience
  • Administrative – Service Activities
  • Perceived Obstacles of Administrative – Service Export Activities
اسماعیلی، حمیدرضا (1389)، ضرورت نهاد داوری در دعاوی بازرگانی، ماهنامة اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، (45)، 11.
2. ترابی، مهرنوش و ساناز وصالی (1388، 12 آذر)، آثار و تبعات تحریم بانک­ها در اقتصاد، دنیای اقتصاد، بازیابی 1389 از :
3. حسینی، یعقوب (1382)، آمار ناپارامتریک روش تحقیق و نرم افزار آماریspss 10.0 تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
4. دعایی، حبیب اله (1385)، مدیریت صادرات و واردات، مشهد: بیان هدایت نور.
5. راشدی اشرفی، علیرضا (1386)، مجموعة اطلاعات مورد نیاز بازرگانی خارجی، تهران: قانون.
6. زینال زاده، ایرج (1385)، مدیریت صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی، تهران: قانون.
7. سازمان برنامه و بودجه (1378)، سند برنامه: برنامة توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، 1379-1383 (جلد 2)، تهران: سازمان برنامه و بودجه- مرکز مدارک اقتصادی.
8. فتحی، یحیی (1381)، موانع تعرفه­ای و غیرتعرفه­ای صادرات ایران در بازارهای هدف، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
9. گمرک جمهوری اسلامی ایران (1379)، دانستنی­های گمرک، بازیابی 1389 از:
10. گوهریان، محمد ابراهیم (1379)، مدیریتصادرات غیرنفتی، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
12. مولوی خراسانی، مهرداد (1382)، صادرات گام به گام (راهنمای عملی صادرات)، تهران: مبلغان.
13. میرزایی، حمید و ناصر  مدیرشهلا (1386)، مفاهیم اساسی در روش­های تحقیق، تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی تبریز.
14. نادری، ابوالقاسم، احمد اخوی و شیرین حکیمی (1371)، بررسی مسائل و مشکلات صادرات غیرنفتی، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
15. والیمن، نیکولاس (1387)، روش­های تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمة نیازی، بهادرانی و  صلابت، تهران: پندارپارس.
16. هاشمیان­اصفهانی، مسعود(1384)، تعیین اولویت­های­سرمایه­گذاری صنعتی­جهت تقویت مزیت­های نسبی صادرات صنعتی (ویرایش 2)، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
17. Crick, D., S. Chaudhry (1997), Export problems and government assistance require by UK exporters, International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research , 3(1): 3-18.
18. Leonidou, L. C. (2000), Barriers to export management: An organization and internationalization analysis, Journal of International Management, 6: 121-148.
19. Majocchi, A., E. Bacchiocchi, U. Mayrhofer (2005) Firm size, business experience and export intensity in SMEs: A longitudinal approach to complex relationships, Journal of International Business Review, 14: 716-738.