تأثیر ابزارهای ترویجی و منابع اطلاعاتی بر مشارکت کشاورزان استان گلستان در تعاونیهای آب بران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

2 دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

3 دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران

4 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، مؤسسة پژوهشهای برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

چکیده

هدف تحقیقِ توصیفی- همبستگی حاضر، بررسی تأثیر منابع ترویجی و اطلاعاتی بر مشارکت کشاورزان در تعاونیهای آب بران در سال 1389 بوده است. کلیه کشاورزان عضو تعاونیهای آب بران استان گلستان جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. براساس فرمول کوکران، 190 نفر به کمک روش نمونه گیری طبقه‌ای تناسبی و خوشه‌ای به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌ است که روایی و پایایی آن تأیید گردید. در  پژوهش حاضر به منظور بررسی ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون همبستگی اسپیرمن و همچنین برای پیش‌بینی تغییرات یک متغیر به وسیله متغیرهای دیگر از رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج حاصل از اولویت بندی گویه ها نشان داد که ملاقات کشاورزان با مروج در مرکز خدمات کشاورزی و شرکت در کلاسهای آموزشی- ترویجی دو اولویت اول متغیر ابزارهای ترویجی و نیز گویه های کشاورزان هم‌محل و پیشرو دو اولویت اول متغیر منابع اطلاعاتی هستند. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که بین مؤلفه های ارتباط با کشاورزان هم‌محل، کشاورزان پیشرو، برنامه‌های تلویزیونی، توصیه رهبران محلی، شورای اسلامی روستا، شرکت در کلاسهای آموزشی-ترویجی، نمایش فیلمهای ترویجی، ملاقات کشاورزان با مروج در مرکز خدمات کشاورزی، مزارع و بازدید از تعاونیهای موفق با مشارکت کشاورزان در تعاونیهای آب بران رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که نمایش فیلمهای ترویجی، ملاقات مروج با کشاورزان در روستا و توصیه رهبران محلی 36% از تغییرات مشارکت کشاورزان در تعاونیهای آب بران را تبیین نموده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Extension Tools and Informational Sources on Participations of Farmers of Golestan Province in Water Users Cooperatives

نویسندگان [English]

  • A A. Mirzayee 1
  • S. M Mirdamadi 2
  • S. M Hosseini 3
  • A Sajadi 4
1 M.S. of Agriculture Extension & Education, Islamic Azad University, Garmsar Branch
2 Associate Professor of Agriculture Extension & Education, Islamic Azad University, Science & Research Branch
3 Associate Professor of Agriculture Extension & Education, University of Tehran
4 M.S. of Geography & Rural Planning, Institute for Research in Planning, Agriculture Economy & Rural Development
چکیده [English]

The purpose of this descriptive–correlation study is to investigate the effects of informational and extension sources on participation of the farmers of Golestan province in water users cooperatives. All of the farmer members of Golestan province water user's cooperatives constitute the statistical population of this research. Based on Cochran formula, a number of 190 individuals are selected randomly, using stratified and cluster random sampling methods. The tool of research was questionnaire and its reliability and validity was confirmed. The study was carried out in 2010 and in order to investigate the relationship between dependent & independent variables Spearman’s correlation test was used. Also for predicting the changes in a variable by other variables, multivariable regression was used. The findings of prioritizing comments showed that the meetings between farmers and extension agents in agricultural service centers and participating in educational-extension courses are the first two priorities of extension tools variable and also neighbor and progressive farmers’ comments are the first two priorities of informational sources.  The study of correlation coefficients revealed that there is a positive and significant relationship between the factors of relations with neighbor farmers, progressive farmers, TV programs, recommendations of local leaders, Rural Islamic Council, participation in educational- extension courses, educational- extension movies, meeting with extension agents in agricultural services centers & farms and visiting successful cooperatives with participation of farmers in water users cooperatives. The findings of step by step regression showed that educational- extension movies, meeting with extension agents in agricultural service centers and recommendations of local leaders constitute 36% of changes in the participation of farmers in water users’ cooperatives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extension Tools
  • Informational Sources
  • participation
  • Water Users Cooperatives
  • farmers
  • Golestan province

مراجع

احسانی مهرزاد، هومن خالدی (1382)، شناخت و ارتقای بهره وری آب کشاورزی به منظور تأمین امنیت آبی و غذایی کشور، مجموعه مقالات یازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، تهران.
2. اکبرزاده مسلم، (بی تاریخ)، نقدی بر عملکرد مدیریتی وزارت نیرو در بخش آب، قابل دسترس در:              http://www.wrm.ir/ravabet/wnnsections/articles/article25.pdf
3. تجریشی مسعود، احمد ابراهیم چی(1382)، مدیریت­تقاضای­منابع­آب­در کشور، کنفرانس روش­های پیشگیری از اتلاف منابع ملی، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران.  قابل دسترس در:                                                                 http://www.portal.wrm.ir.pdf
4. حیدریان سید احمد (1382)، انتقال مدیریت: روش ها، موانع و راهکارها، سومین کارگاه فنی مشارکت آب بران در مدیریت شبکه­های آبیاری، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، تهران.
5. شاهرودی علی اصغر، محمد چیذری (1385)، تعاونی آب بران؛ راهکاری در تحقق پایداری مدیریت مصرف بهینه آب کشاورزی، مجله جهاد، شماره 247، صص: 92- 109.
6. شاهرودی علی اصغر، محمد چیذری (1386)، عوامل تأثیرگذار بر نگرش کشاورزان نسبت به مشارکت در تعاونی­های آب­بران (مطالعه موردی در استان خراسان رضوی)، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال یازدهم، شماره 42 (الف)، صص: 299-312 .
7. زارعی دستگردی زهرا، هوشنگ ایروانی، حسین شعبانعلی فمی، آرزو مختاری حصاری (1386)، تحلیل سازوکارهای بهبود مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه آبرسانی بخش جرقویه شهرستان اصفهان، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، شماره 2، صص:  45-55.
8. فکری ارشاد منوچهر (1384)، مبانی نظری مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه های آبیاری، چهارمین کارگاه فنی مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، تهران.
9. Azizi Khalkheili Taher, Gholam Hosein Zamani (2009), Farmer participation in irrigation management: The case of Doroodzan Dam irrigation network, Iran, Journal of Agricultural Water Management, 96: 859 – 865.
10. Damianos Dimitiri, Nicholas Giannakopoulos (2002), Farmers’ participation in agri-environmental schemes in Greece, British Food Journal, 104: 261–274.
11. Davis, James A (1971), Elementary Survey Analysis, Prentice Hall, NJ, Englewood.
12. Ehsani Mehrzad, Human Khaledi (2005), Improving methods of agricultural water productivity– A case study, The nineteenth international commission on irrigation & drainage, Q. 52-R. 1.03. pp: 1-14.
13. Hassabou Abdel Hakim M. Inas K El-Gafy (2007), Assessment indicators for water users’ associations in Egypt, Official publication of the European Water Association (EWA).
14. Heyd Helene, Andreas Neef (2004), Participation of local people in water management: Evidence from the Mae SA watershed, Northern Thailand, International food policy research institute, Washington.
15. Karli Bahri, Abdulbaki Bilgic, Yusuf Celik (2006), Factor affecting farmers’ decision to enter agricultural cooperatives using random utility model in the South Eastern Anatolian region of Turkey, Journal of Agriculture & Rural Development in the Tropics and Subtropics, 107: 115–127.
16. Qiao Guanghua, Lijuan Zhao, K. K. Klein (2009), Water user associations Inner Mongolia: Factor that influence farmers to join, Journal of Agricultural Water Management, 96: 822 – 830.
17. Rusmialdi, S. (1998), Factor related to the rate of participation of the village leader in guiding the water user farmer group in central Lampung University, Indonesia: Lampung University, ]on-line [Available at: http://www.lk.iwmi.org/ library/files/WUAs.rtf
18.Swain Mamata, Deepak Kumar Das (2008), Participatory irrigation management in India: Implementations & gaps, Journal of Developments in Sustainable Agriculture, 3: 28 – 39.
فصلنامه تعاون و کشاورزی
دوره 22، شماره 5 - شماره پیاپی 5
فروردین 1390
صفحه 127-145

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار