سرمایه اجتماعی و متغیرهای تقویت کننده آن مطالعه موردی تعاونیهای کشاورزی، خدماتی و صنعتی شهر شیراز و حومه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت دولتی (گرایش منابع انسانی) و مدرس دانشگاه

2 استادیار و دکترای تخصصی جامعه شناسی

3 استادیار دانشگاه پیام نور واحد شیراز

چکیده

برپایه دیدگاه‌های سنتی مدیریت، توسعه سرمایه های اقتصادی، فیزیکی و نیروی انسانی مهمترین نقش را در سازمانها ایفا می کردند، اما در عصر حاضر برای توسعه، بیشتر از آنچه به سرمایه اقتصادی، فیزیکی و انسانی نیاز باشد به سرمایه اجتماعی نیاز است. در همین راستا این مطالعه در سال 1389-90 با هدف بررسی متغیرهای تقویت کننده سرمایه اجتماعی در سازمانها به روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه این تحقیق را تعاونیهای شهر شیراز تشکیل داده اند که با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعداد 322 نفر از میان 11092 نفر به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از پرسشنامه استفاده شد. جهت‌بررسی روایی پرسشنامه، از دیدگاه‌های متخصصان، استادان دانشگاهی و کارشناسان خبره بهره گرفته شد. همچنین تعداد 30 پرسشنامه در بین کارکنان مختلف شرکتهای تعاونی توزیع و تکمیل شد تا با انجام مطالعه‌ای مقدماتی و با بهره‌گیری از نرم افزار آماری و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه ها برآورد شود.
نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که سرمایه اجتماعی در تعاونیها به نسبت بالا بوده است و از بین متغیرهای فرهنگ سازمانی، جو سازمانی، توانمندسازی کارکنان، انگیزش، مشارکت در تصمیم گیری، تعلق به مکان، ثبات شغلی، آموزش و همچنین متغیرهای جمعیت شناختی (که همگی به عنوان  متغیرهای تقویت کننده سرمایه اجتماعی مورد فرض قرار گرفته بودند)، متغیرهای فرهنگ سازمانی، جو سازمانی، توانمندسازی کارکنان، انگیزش، مشارکت در تصمیم گیری، تعلق به مکان و ثبات شغلی به عنوان متغیرهای تقویت کننده سرمایه اجتماعی به اثبات رسیدند و در ادامه با تحلیل رگرسیون گام به گام ثابت شد که متغیرهای مشارکت در تصمیم گیری، جو سازمانی، تعلق به مکان و فرهنگ سازمانی به ترتیب سهم بیشتری نسبت به متغیرهای دیگر در تقویت سرمایه اجتماعی دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Capital and its Reinforcing Variables A Case Study on Agricultural, Service and Industrial Cooperatives in Shiraz and its Suburbs

نویسندگان [English]

  • S Bastaani 1
  • S. M Majedi 2
  • S. M. H Kamani 3
1 Masters Degree in Public Administration-Human Resources- and University Lecturer
2 PhD in Sociology and Assistant Professor
3 Assistant Professor and Member of Faculty, Payam-e-Noor University, Shiraz Branch
چکیده [English]

Based on the traditional management perspectives, economic, tangible and human capitals played crucial part in organizations however; today social capital is of prime concern. With regard to this, the current research was conducted in 1398-90 to study variables reinforcing social capital in organizations. Across the cooperative societies of Shiraz city, using Kerjsey-Morgan table, 322 members were selected out of 11092- the statistical population. Questionnaire was the data collection tool which was put to expert view for validity test. Also, for a pilot study, 30 copies of the questionnaire were handed out to and completed by employees of cooperatives to calculate Cronbach's Alpha for reliability.
Results obtained show that social capital is high in cooperatives. Also, demographic factors (which were considered as reinforcing factors to social capital), organizational culture, organizational sphere, employees' empowerment, motivation, involvement in decision-making, sense of belonging to workplace, and job security were established to be factors reinforcing social capital.
Also, with stepwise regression it was revealed that participation factors in decision-making, sense of belonging to workplace and organizational culture respectively had more share than other factors in social capital. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Involvement in Decision-Making
  • Organizational Sphere
  • Sense of Belonging to Workplace
  • Organizational Culture

مراجع

 
1.اسلامیه، ف. ( 1386)، جو سازمانی، مستخرج از سایت گوگل.
2.الوانی، م. و شیروانی، ع. ر. (1385)، سرمایه اجتماعی، مفاهیم، نظریه ها و کاربردها،  نشر مانی، تهران.
3.الوانی،م. و شیروانی، ع.ر.(2004)، سرمایه­اجتماعی، اصل­محوری توسعه، ماهنامه تدبیر،شماره147: 2.
4.بیکر، و. (1382)، مدیریت و سرمایه اجتماعی، ترجمة سیدمهدی الوانی و محمدرضا ربیعی، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، تهران.
5.طالب، م. (1379)، اصول و اندیشه های تعاونی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
6.طوسی، م. ع. (1372)، مشارکت (در مدیریت و مالکیت)، انتشارات وزارت امور خارجه، تهران.
7.عباسی، م. (1388)، باور تعاون، مؤسسه توسعه روستایی ایران، تهران.
8.فرخ پور، م. (1390)، سرمایه اجتماعی، نشر ویستا.
9.فوکویاما،  ف. (1379) ، پایان نظم سرمایة اجتماعی و حفظ آن، ترجمة غلامعباس توسلی، جامعة ایرانیان، تهران.
10.قاسمی، ج. (2003)، توانمندسازی در سازمان ها، ماهنامه تدبیر، شماره 5: 132.
11.مؤیدفر، ر. (1389)، نگرشی برسرمایه اجتماعی و ابعاد آن، نشریه اندیشه صادق،شماره  11: 12.
12.ماجدی، م. (1386)، تبین سرمایه اجتماعی در نقاط روستایی استان فارس، با تأکید بر نتایج و دستاوردهای آن در قالب توسعه روستایی، پایان نامه دکتری، دانشگاه شیراز.
13.مبینی، م. (1384)، سرمایه اجتماعی در سازمان، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، شماره 56.
14.محبت خواه، ح. ( 2011)، بررسی مفهوم جو سازمانی، مستخرج از  پایگاه مقالات علمی مدیریت.
15.ناطق پور، م. ج. و فیروز آبادی (1384)، شکل گیری سرمایه اجتماعی و فرا تحلیل عوامل موثر بر آن، نشریه علوم اجتماعی، شماره 28.
16.Bolino M. & Turnley, W. (2002), Going the extra mile:cultivating and managing employee citizenship behavior, Academy of Management Executive,  18(3):60 – 71
17.Bourdieu, P. (1972), Outline of a theory of practice. Cambridge, Cambridge University Press.
18.Fukuyama, F. (1999), Social Capita And Civil Society, conference on second Generation Reform.
19.Krishna, A. (2002), Active social capital,New York: Columbia University Press.
20.Lin, N. (1977), Foundation of social research, McGraw Hill, New York.
21.Narayan, D. and Cassidy, M. (2001), A dimensional approach to measuring social capital: Development and validation of a social capital inventory, Current Sociology, 49(2):59-102.
22.Putnam, R.D. (1993), Making democracy work –civic traditions in modern Italy, Princeton University Press,Princeton NJ.
23.Stone, W. & Hughes, J. (2002), Social Capital: Empirical meaning and Measurement Validity, Australian Institute of Family Studies, ResearchPaper No. 27.
24.Turner, J.H.(1998), The structural of sociological theory, sixth editation, Wadsworth, Publishing Company, the US.
25.Uphoff, N. (2000), Understanding social capital: Learning from the analysis and experience of participation, In: Dasgupta, P. and Serageldin, I. (eds.), Social Capital: A Multifaceted Perspective, The World Bank, Washington DC.
26.World Bank (2002), Empowerment and poverty reduction- A sourcebook, Washington D.C.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار