تحلیل نگرش کشاورزان شهرستان گچساران نسبت به تشکیل تعاونیهای آ‌ب‌بران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

3 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

4 مدیرکل دفتر آموزش، ترویج و تحقیقات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

چکیده

هدف مطالعه حاضر تحلیل نگرش کشاورزان نسبت به تشکیل و عضویت در تعاونیهای آب‌بران است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی- همبستگی ‌بوده که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کشاورزان شهرستان گچسارانِ استان کهگیلویه و بویراحمد تشکیل دادند (572N=). از این تعداد، 219 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پرسشنامه ابزار اصلی جمع‌آوری اطلاعات بوده که روایی آن به تأیید استادان گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، گروه توسعه روستایی دانشگاه یاسوج و کارشناسان شرکت مهاب قدس رسیده است. میزان پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه آلفای کرونباخ (86/0) تأیید شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS توصیف و تجزیه و تحلیل شدند. با توجه به یافته‌های پژوهش،  4/48 درصد کشاورزان دارای نگرش مثبت و 6/51 درصد دارای نگرش منفی نسبت به عضویت در تعاونی آب بران بودند. بر اساس نتایج ضریب همبستگی، بین میزان آگاهی کشاورزان از اصول تعاون، میزان اراضی کشاورزی، سن و تحصیلات کشاورزان با متغیر نگرش نسبت به تعاونی آب بران رابطه آماری معنی‌داری وجود ندارد، اما بین تعداد قطعات اراضی کشاورزی، سابقه فعالیت کشاورزی و تعداد اعضای خانوار با نگرش نسبت به تعاونیهای آب‌بران رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing Farmer’s Attitude of Establishing Water Users Associations in Gachsaran Township

نویسندگان [English]

  • Milad Taqipour 1
  • Enayat Abbasi 2
  • Mohammad Chizari 3
  • A.GH Heidari 4
1 Former Master Student, Department of Agricultural Extension and Education, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
4 Director of Education, Extension and Research of the Ministry of Co-operative, Labor and Social Welfare, Iran
چکیده [English]

Establishing successful Water User Associations (WUAs) requires a deep understanding of social, cultural, economic, desires and attitudes of farmers in each region. This study aimed at analyzing attitude of farmers toward establishment WUAs in Gachsaran Township. Descriptive and correlative method was used to conduct this research. The population consisted of 572 farmers in Gachsaran. Krejcie and Morgan’s Table was used in determining the sample size, 219. Questionnaire was used in collecting data. Content and face validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts at the Departments of Agricultural Extension and Education in Tarbiat Modares University and Rural Development in Yasuj University, as well as by specialists of Mahab-e Ghods Advisory Cooperation. A pilot-study was implemented for determining the reliability of the instrument (0.86). Data was analyzed using SPSS software. According to the research findings, 51.6 percent of the farmers had a positive attitude and 48.4 percent had a negative attitude towards membership in the WUAs. Correlation results revealed that there was no significant relationship between the farmers' awareness regarding the principles of cooperatives, Size of farming land, age and level of education with the attitude towards establishment of WUAs. On the other hand, there was a significant positive relationship between the number of household members, number of farming lands, ears of agricultural experience and attitude toward establishment of WUAs.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attitude
  • Water User Associations (WUAs)
  • farmers
  • Gachsaran Township

مراجع

  1.  

    1. احمدوند، م. و شریف‌زاده، م. (1388). امکان‌پذیری تشکیل انجمن‌های آب‌بران: مورد مطالعه دشت کوار استان فارس. مجله علوم ترویج آموزش کشاورزی ایران، شماره 2، صفحات 1-15.

    2. افشار، ن. و زرافشانی، ک. (1389). تحلیل تمایل به مشارکت در مدیریت آبیاری: مطالعه موردی تعاونی‌های آب‌بران سفید برگ و سراب بس استان کرمانشاه. مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، شماره 2، صفحات 99-113.

    3. امینی، ا. م. و خیاطی، م. (1385). عوامل مؤثر بر عدم موفقیت طرح تشکیل انجمن‌های آب‌بران: استفاده از رگرسیون فازی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال هجدهم، شماره 53، صفحات 69-91.

    4. بهزادی‌نسب، م.، معروف‌پور، ع. و مینائی، س. (1385). بررسیمسائلومشکلاتبهرهبرداریازشبکههایآبیاریوزهکشیواهمیت مشارکتمردمی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران.

    5. بی‌نام. (1389). مطالعات اجتماعی و بهره‌برداری از شبکه آبیاری و زهکشی لیشتر. تهران: شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس.

    6. بی‌نام. (1390). بانک اطلاعات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی. تهران: مرکز آمار و اطلاعات، بخش امور تعاونی‌ها.

    7. پارسا، م. (1372). روانشناسی یادگیری بر بنیاد نظریه‌ها. چاپ دوم. تهران: انتشارات بعثت.

    1. 8.  پزشکی‌راد، غ. ر. و نعیمی، ا. (1389). تحلیل عاملی نگرش متخصصان بیوتکنولوژی استان تهران نسبت به بکارگیری گیاهان تراریخته. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-41، شماره 2، صفحات 193-202.

    9. چیذری، م. و شاهرودی، ع. ا. (1387). عوامل تاثیر گذار بر مشارکت کشاورزان در مدیریت
    شبکه­های آبیاری (مطالعه موردی در استان خراسان رضوی). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران)، سال سی و نهم، شماره 1، صفحات 63-75.

    10. حیاتی، د.، ابراهیمی، ا. و رضایی مقدم، ک. (1389). شناخت صرفه های اقتصادی جلب
    مشارکت­های مردمی در توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی: بند امیر در استان فارس).  اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، شماره 3، صفحات 371- 383.

    11. حیدریان، ا. (1388). موانع ساختاری بهبود مدیریت سامانه‌های آبیاری در ایران. مجموعه مقالات دوازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران با موضوع: مدیریت آبیاری در ایران، چالش‌هاو چشم‌اندازها. تهران. صفحات 1-17.

    12. خدابخشی، آ.، قاسمی، ج.، اسیلان، ک. و قلی‌فر، ا. (1390). عوامل مؤثر بر نگرش کشاورزان نسبت به مشارکت در تشکل‌های آب‌بران (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان زنجان). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزان ایران، دوره 2-42، شماره 3، صفحات 453-466.

    13. زارعی‌دستگردی، ز.، ایروانی، ه.، شعبانعلی فمی، ح. و مختاری حصاری، آ. (1388). تحلیل زمینه‌های مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه آبرسانی بخش جرقویه شهرستان اصفهان. فصلنامه روستا و توسعه، سال دوازدهم، شماره 3، صفحات73-92.

    14. سلیمانی، م. م.، سیار ایرانی، ک.، صباغی، م. م. و فریدی، م. (1388). ضرورت اهمیت بهینه‌سازی مصرف آب کشاورزی و تغییر مدیریت تقسیم و توزیع آب از بخش دولتی به خصوصی. مجموعه مقالات دوازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران با موضوع: مدیریت آبیاری در ایران، چالش‌ها و چشم‌اندازها. تهران. صفحات 377-384.

    15. شعبانعلی فمی، ح.، قاسمی، ج.، ملکی‌پور، ر. و شریفی، ا. (1389). تحلیل نگرش شهروندان کرج نسبت به مشارکت در کشاورزی اجتماع- پشتیبان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (علوم کشاورزی ایران)، دوره 2-41، صفحات 89-100.

    16. شیروانیان، ع. و نجفی، ب. (1385). بررسی موانع مشارکت آب بران در مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی. فصلنامه روستا و توسعه، سال  نهم، شماره 3، صفحات 53-71.

    17. عزیزی‌خالخیلی، ط. و زمانی، غ. ح. (1389). عوامل مؤثر بر مشارکت کشاورزان در مدیریت آبیاری: کاربرد تحلیل مسیر. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، سال چهارم، شماره 1، صفحات83-90.

    18. محسنی، م. (1379). بررسی آگاهی‌ها، نگرش و رفتارهای اجتماعی – فرهنگی در ایران. تهران: دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور.

    19. محمدی، ی. (1386). تحلیل زمینه‌ها و سازوکارهای مدیریت آب کشاورزی در شهرستان زرین دشت فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته توسعه کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه، دانشگاه تهران.

    20. نصرآبادی، ع. (1380). مشارکت در آبخیزداری و سازه‌های مؤثر بر آن در استان خراسان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز.

    21. نوروزی، ا. (1384). بررسی عوامل موثر بر دانش، نگرش و مهارت گندم‌کاران شهرستان نهاوند پیرامون مدیریت آب زراعی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.

    22. Ajzen, I. (2002). Perceived behavioral control, Self‐Efficacy, Locus of Control, and the Theory of Planned Behavior1. Journal of Applied Social Psychology, 32(4), 665-683.

    23. Austin, J., Deary, I., & Willock, J. (2001). Personality and intelligence as predictors of economic behaviour in Scottish farmers. European Journal of Personality, 15, 123-137.

    24. Azizi Khalkheili, T., & Zamani, G. H. (2009). Farmer participation in irrigation management: The case of Doroodzan Dam Irrigation Network, Iran. Agricultural Water Management, 96(5), 859-865.

    25. Heyd, H., & Neef, A. (2004). Participation of local people in water management: Evidence from the Mae SA watershed, northern Thailand: International Food Policy Research Institute, Washington, D. C.(USA).

    26. Howarth, S. E., & Lal, N. K. (2002). Irrigation and participation: Rehabilitation of the Rajapur project in Nepal. Irrigation and Drainage Systems, 16(2), 111-138.

    27. Howarth, S. E., Parajuli, U. N., Baral, J. R., Nott, G. A., Adhikari, B. R., Gautam, D. R., & Memaka, K. C. (2005). Promoting good governance of Water Users Associations in Nepal. Department of Irrigation of his Majesty’s Government of Nepal.

    28. Hurlimann, A., Dolnicar, S., & Meyer, P. (2009). Understanding behavior to inform water supply management in developed nations: A review of literature, conceptual model and research agenda. Journal of Environmental Management, 91(1), 47-56.

    29. Krejcie, R.V., & Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607- 610.

    30. Mehri, A., Mazloomy Mahmoodabad, S.S., Morowatisharifabad, M.A., & Naderian, H. (2010). Determinants of helmet use behavior among employed motorcycle riders in Yazd, Iran, based on theory of planned behavior. Injury, 42(9), 864-869.

    31. Narayan, D. (1995). The contribution of people’s participation: evidence from 21 rural water supply projects. Environmentally Sustainable Development Occasional Paper Series No. 1. The World Bank, Washington, D. C. (USA).

    32. Qiao, G., Zhao, L., & Klein, K. K. (2009). Water user associations in inner Mongolia: Factors that influence farmers to join. Agricultural Water Management, 96(5), 822-830.

    33. Starkloff, R. (2001). Farmer's participation of the social mobilization of water user organization in the Sindh, Pakistan. Working Paper 33, International Water Management Institute, Lahore, Pakistan.

    34. Van Koppen, B., Parthasarathy, R., & Safiliou, C. (2002). Poverty dimensions of irrigation management transfer in large scale irrigation in Andhra Pradesh and Gujarat. India. International Water Management Institute (IWMI), Research Report 61, Colombo, Sri Lanka.

    35. Vermilion, D. L., Samad, M., Pusposutardjo, S., Arif, S. S., & Rochdyant, S. (2000). An assessment of the small-scale irrigation management turnover program in Indonesia. International Water Management Institute (IWMI). Research Report 38. Colombo. Sri Lanka.

    36.­ Wauters, E., Bielders, C., Poesen, J., Govers, G., & Mathijs, E.(2010). Adoption of soil conservation practices in Belgium: An examination of the theory of planned behaviour in the agri-environmental domain. Land Use Policy, 27(1), 86-94.

    37. Willock, J., Deary, I., McGregor, M., Sutherland, A., Edwards-Jones, G., Morgan, O., Dent, B., Grieve, R., Gibson, G. & Austin, E. (1999). Farmers' attitudes, objectives, behaviors, and personality traits: The Edinburgh study of decision making on farms. Journal of Vocational Behavior, 54 (1), 5-36.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار