بررسی امکان سنجی مدیریت مشارکتی آبیاری در تعاونی‌های تولید روستایی شهرستان تایباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشیارگروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

این تحقیق پیمایشی با هدف بررسی امکان‌‏سنجی مدیریت مشارکتی آبیاری در تعاونی‏های تولید روستایی شهرستان تایباد انجام شد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و جامعه مورد مطالعه شامل 2116 کشاورز عضو 6 شرکت‌ تعاونی تولید روستایی شهرستان تایباد بود. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 280 نفر برآورد شد. روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‏بندی با انتساب مناسب و ابزار جمع‏آوری داده‌ها پرسش‏نامه بود. روایی پرسش‏نامه بر اساس دیدگاه تعدادی از متخصصان و کارشناسان و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ (81/0) تأیید شد. نتایج نشان داد از نظر اعضا، بیشترین نقطه قوت تعاونی در زمینه امکان‏پذیریِ مدیریتِ مشارکتی آبیاری وجود زمینه‌های لازم مربوط به خدمات پشتیبانی و حمایتی است. نتایج آزمون همبستگی مبین وجود رابطه معنی‏دار بین متغیرهای سن، مدت عضویت در تعاونی، سابقه فعالیت‌ کشاورزی، میزان مالکیت اراضی، میزان مالکیت اراضی دیم، میزان مالکیت اراضی آبی، تعداد اعضای خانوار و بعد کلی امکان‏پذیری مدیریت مشارکتی آبیاری بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The feasibility assessment of participatory irrigation management in rural production cooperatives in Taybad County

نویسندگان [English]

  • Najib allah Salari 1
  • Mohammad Reza Mahboobi 2
  • Mohammad Sharifzadeh 2
  • GH Abdolahzadeh 3
1 Former Graduate Student (MSe), Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran
2 Assistantof Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
3 Department of Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]

The overall objective of this research was to investigate the feasibility assessment of participatory irrigation management in rural production cooperatives in Taybad Township. Research method was descriptive-analytical based on survey research. The study population was included all members of the rural production cooperatives in Taybad county, which includes six rural production cooperatives with 2116 individuals. Sampling method was the stratified random sampling with proper attribution to the share of each cooperative. The sample size was estimated 280 individuals as determined by using Cochran formula. A questionnaire was used to collect data.  It was validated by a panel of experts and the reliability was estimated by Cronbach's alpha and the coefficient was 0.81. Results showed that from the member's point of view, maximum strength of the feasibility of participatory irrigation management in rural production cooperativesis required fields related to support services. Correlation test results showed a significant relationship between age, annual income, length of membership in the cooperative, history of agricultural activity, ownership of  land, ownership of rain fed land rates, ownership of irrigated land rates, number of household members and the general feasibility of the participatory irrigation management. This study recommended Proper utilization of the capacity of cooperatives to support services in the field of participatory irrigation and appropriate cooperation between administrative sections such as Ministry of Agriculture and Regional Water Organization with Chief Executive Officer, Board of Directors and members for proper use of the capacity of cooperatives in other components necessary for the establishment of participatory irrigation management

کلیدواژه‌ها [English]

  • Participatory Irrigation Management
  • Rural Production Cooperative
  • Feasibility assessment

مراجع

 
1. افشار، ن و زرافشانی، ز. (1389). تحلیل تمایل به مشارکت در مدیریت آبیاری: مطالعه موردی تعاونی­های آب­بران سفیدبرگ و سراب بس استان کرمانشاه. مجله علوم ترویج وآموزش کشاورزی ایران، جلد 6، شماره2، صفحات99 – 113.
2. امینی، ا و خیاطی، م. (1385). عوامل مؤثر بر عدم موفقیت طرح تشکیل تعاونی­های آ­ب بران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال14، شماره53، صفحات69-91.
3. بزی، خ.، خسروی، س، جوادی، م و حسین نژاد، م. (1389). بحرانآبدرخاورمیانه (چالشهاوراهکارها). مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، 25 تا 27 فروردین، زاهدان، صفحات 1-15.
4. جورابلو، م، موسوی جهرمی، ح و جعفری­نیا، ر. (1385). بررسیعواملموثردرافزایشمیزانجلبمشارکتکشاورزانگرمساردرمدیریت شبکهآبیاریوزهکشیدشتگرمسار. مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران، صفحات1721-1724.
5. زارعی دستگردی، ز، ایروانی، ه، مختاری­حصاری، آ و شعبانعلی­فمی، ح. (1385). تحلیل سازوکارهای بهبود مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه­های آب­رسانی بخش جرقویه شهرستان اصفهان. مجله علوم ترویج وآموزش کشاورزی ایران، جلد3، شماره2، صفحات 45 – 56.
6. شاهرودی، ع، و چیذری، م. (1386). عوامل تاثیرگذار بر نگرش کشاورزان نسبت به مشارکت در تعاونی آب­بران (مطالعه موردی در استان خراسان رضوی). مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، سال11، شماره 42، صفحات 299-312.
7. شریفی، ا، رضایی، ر، غلامرضایی، س و برومند، ن. (1391). بررسی عوامل موثر بر مشارکت کشاورزان در شبکه  آبیاری و زهکشی اراضی زیر سد جیرفت. فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، سال 43، شماره 2، صفحات231-240.
8. عزیزی خالخیلی، ط و زمانی، غ. (1389). سازه­های موثر بر مشارکت کشاورزان در مدیریت آبیاری: کاربرد تحلیل مسیر. فصلنامهاقتصادوتوسعهکشاورزی، جلد 24، شماره1، صفحات84-90.
9.  موسوی، ف، پزشکی­راد، غ، و چیذری، م. (1387). رابطه مشخصه­های اجتماعی با نگرش بهره برداران نسبت به مدیریت پایدار منابع آب. مجله علوم ترویج وآموزش کشاورزی، جلد4، شماره2، صفحات43-51.
10. نجفی، ب، و شیروانیان، ع. (1385). بررسی موانع مشارکت آب­بران در مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی. فصلنامه علمی پژوهشی روستا و توسعه، سال 9 ، شماره3، صفحات 53 – 75.
11. یعقوبی، ج. (1387). بررسیموانعمشارکتبهرهبردارانمحلیدرمدیریتشبکه­هایآبیاری. دومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ص 6.
12. Lin, D. (2008). Performance evaluation of participatory irrigation management by the supply chain balanced scorecard approach, Case study in the Red River Basin, Cau Son - Cam Son irrigation system, Northern Vietnam. M.Sc. Thesis, Department of Agriculture Science, Copenhagen, Denmark.   
13. Madhava Chandran, K., & Chackacherry, G. (2004). Factors influencing farmer participation in irrigation management. Journal of Tropical Agriculture, 42(1-2), 77 – 79.
14. Narayan, D. (1995). The Contribution of Peoples Participation: Evidence from 21 Rural Water Supply Projects. International Bank for Reconstruction and Development, Washington DC, 108p.
15. Narayanan, K. (2014). Impact of participatory irrigation management–Case study: Cocurirwa cooperative, Rwamagana Rice Project, Rwanda. Journal of Advances in Plants & Agriculture Research, 1(3), 1-8.
16. Qiao, G., Zhao, L., & Klein, K. (2009). Water user Associations in Inner Mongolia: ­Factors that Influence Farmers to join press. Journal of Agricultural Water Management, 96, 822-830.
17. Renger, H. J., Amer, Z. S., Wolff, H. P., & Al-karablieh, E. (2006). Approaches and impacts of participatory irrigation management (PIM) in complex, centralized irrigation systems, experiences and results from the Jordan Valley. Conference on International Agricultural Research for Development, Tropentag, University of Bonn, October 11-13, 2006, Pp 511 – 520.
18. Yerkan, M. (2003). Management turning over and Participatory Management of Irrigation Schemes: a Case Study of the Gediz River Basin in turkey. Journal of Agricultural Water Management, 62(3), 205-214.
19. Vermilion, D. L. (1997). Management devolution and the sustainability of irrigation: Result of comprehensive versus partial strategies. Presented at the FAO/World Bank Technical Consultation on Decentralization and rural Development, 16-18.December 1997, Rome. 35p.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار