بررسی موانع و مشکلات گندمکاران در کاربرد فناوری آبیاری تحت فشار از دیدگاه اعضای تعاونی‎های تولید کشاورزی شهرستان‏های اردبیل و بیله سوار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‏آموختة کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی، دانشگاه تهران

2 استاد گروه مدیریت و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

هدف اصلی این تحقیق بررسی چالش‎های کاربرد فناوری آبیاری تحت فشار از دیدگاه اعضای تعاونی‎های تولید کشاورزی شهرستان‎های اردبیل و بیله سوار بود. جامعة آماری این پژوهش شامل 900 کشاورز گندمکار شهرستان های اردبیل و بیله سوار بود که سیستم آبیاری تحت فشار را در اراضی خود در قالب تعاونی اجرا کرده بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 130 نفر تعیین شد که از طریق نمونه گیری طبقه‏ای با انتساب متناسب و به وسیلة پرسش‏نامه مورد مصاحبه قرار گرفتند.  روایی ظاهری و محتوایی پرسش‏نامه با نظر استادان دانشگاه تهران و تعدادی از کارشناسان جهاد کشاورزی و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (72/0=α) تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری  SPSSاستفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بین میزان گندم تولیدی هر هکتار زمین زراعی قبل و بعد از اجرای سیستم آبیاری تحت فشار و نیز میزان درآمد خالص سالانة هر هکتار گندم قبل و بعد از اجرای این سیستم در سطح 1درصد تفاوت معنی داری وجود دارد.همچنین بر اساس نتایج تحلیل عاملی چالش های کاربرد فناوری آبیاری تحت فشار از دیدگاه کشاورزان مورد مطالعه، این چالش‏ها در چهار گروه (عوامل فنی، اجتماعی، طبیعی و اقتصادی) دسته‎بندی شدند. این چهار عامل در مجموع 21/64 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. بازنگری در فرایند طراحی و اجرای این سیستم‏ها در منطقة مورد مطالعه از جمله پیشنهادهای این تحقیق بود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Obstacles Hampering the Application of Pressurized Irrigation Technology from the Perception of Agricultural Production Cooperative Members in Ardabil and Bilesavar Townships

نویسندگان [English]

  • Rezvan Ezzati 1
  • Ali Asadi 2
  • Khalil Kalantari 2
  • Abolfazl Ranjbar 3
1 Former Master Student, Department of Agricultural Management, University of Tehran, Iran
2 Professor, Department of Management and Agricultural Development, University of Tehran, Iran
3 Ph.D. Student, Department of Agricultural Development, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this study was to examine the obstacles hampering the application of pressurized irrigation technology through the perception of agricultural production cooperatives members in both Ardabil and Bilesavar Townships. The population of the research included 900 wheat growers, which 130 persons were selected by proportional stratified sampling method. The sample size was determined by the use of Cochran formula. All of the selected farmers, cooperatively, applied pressurized irrigation system on their farms. The data collection tool was a questionnaire. The validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts at the University of Tehran and a group of Agricultural Jihad Organization specialists. Cronbach’s alpha coefficient was used to determine the reliability of the questionnaire (α=0.72). Data analysis was performed by implementing SPSS statistical software. The results of the study showed, there was a significant difference between the amount of wheat production and annual net income per hectare before and after implementation of pressurized irrigation systems. The obstacles of applying pressurized irrigation technologies by wheat growers were categorized in to four factors (Technical, Social, Natural and Economic). These factors all together accounted 64.21% of the total variance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pressurized irrigation
  • Agricultural Production Cooperatives
  • Challenges

مراجع

 
. آرایش، ب. (1378). بررسی عوامل موثر بر پذیرش و عدم ادامه نوآوری فن آوری آبیاری بارانی در بین کشاورزان استان ایلام، پایان نامة کارشناسی ارشد رشتة ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
2. امیری اردکانی، م. و زمانی، غ. (1382). مشکلات و موانع بهره گیری از سیستم آبیاری تحت فشار در استان کهگیلویه و بویر احمد. مجله علوم آب و خاک، 17 (2)، 220-231.
3. انصاری، ح.، شریفان، ح. و داوری، ک. (1389). اصول و عملیات آبیاری عمومی. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
4. ایگدر نژاد، ا.، برومند نسب، س. و مطیع زاده، م. (1386). مشکلات و موانع بهره‌گیری از سامانه‌های آبیاری تحت فشار در محدوده اراضی دشت شاوور در استان خوزستان. مجموعه مقالات سمینار طرح ملی آبیاری تحت فشار و توسعه پایدار، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج.
5. باقری، ا. و ملک محمدی، ا. (1384). رفتار پذیرش آبیاری بارانی در میان کشاورزان استان اردبیل. مجله علوم کشاورزی، 36 (6)، 1479-1488 (شماره مسلسل صفحات).
6. جهان نما، ف. (1380). عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر در پذیرش سیستم‌های آبیاری تحت فشار. اقتصاد کشاورزی و توسعه، شمارة 36، 258-237.
7. حیاتی، د.، لاری، م. ب. (1379). مشکلات به کارگیری فن‏آوری آبیاری بارانی از سوی کشاورزان. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 8(32)، 213-218.
8. خالدی، ه. (1378). بررسی مشکلات اجرا و توسعه آبیاری قطره‌ای در ایران. پایان‏نامة کارشناسی ارشد رشتة آبیاری، دانشکده مهندسی آب، دانشگاه تهران.
9. عبدالملکی، م.، چیذری، م. (1388). تأثیر ویژگی‌های اجتماعی- اقتصادی بر نگرش و اطلاع یابی کشاورزان جهت پذیرش و به کار گیری سیستم‌های آبیاری تحت فشار در استان لرستان. مجله دانش نوین کشاورزی، 5 (15)، 77-87.
10. کرباسی، ع.، دانشور، م.، میر لطیفی، م. (1379). بررسی ارزیابی مالی طرح‌های آبیاری قطره‌ای در استان خراسان. فصلنامة اقتصاد کشاورزی و توسعه، 8(32)، 117-134.
11. کرمی، ع.، نصر آبادی، ع.، رضایی مقدم، ک. (1379). پیامدهای نشر فن آوری آبیاری بارانی بر نابرابری و فقر روستایی. فصلنامة اقتصاد کشاورزی و توسعه، 8 (31)، 163-186.
12. محمدی دینانی، م.، مهرابی بشر آبادی، ح. (1379). بررسی اقتصادی تبدیل آبیاری غرقابی به آبیاری تحت فشار در نخلستان‌های بم. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه،
8 (31)، 115- 136.
13. Dechmi, F., Playan, E., Cavero, J., Faci, J.M., & Martinez- cob, A. (2003). Wind effects on solid set sprinkler irrigation depth and yield of maze. Irrigation Science, 22,142-148.
14. Karami, E. (2006). Appropriateness of farmers adoption of irrigation methods: The application of the AHP model. Agricultural Systems, 87, 101-119.
15. Shashidhara, K.K., Bheemappa, A., Hirevenkanagoudarand, L.V., & Shashidhar, K.C. (2007). Benefits and constraints in adoption of drip irrigation among the plantation crop growers. Karnataka Journal of Agricultural Science, 20(1), 82- 84.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار