عدم تمایل کشاورزان گندم‌کار استان ایلام به عضویت در تعاونی‌های تولیدی کشاورزی با استفاده از روش‌شناسی کیو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام

چکیده

لازمة سازمان‌یافتن ‌اقشار مختلف‌ کشاورزان ‌در قالبگروه‌ها و تشکل‌های‌ مختلف‌ محلی، تغییر نگرش ‌منفی برخی ‌کشاورزان نسبت به ‌عضویت در تعاونی‌ها، ایجاد و تقویت انگیزة ‌آنان و ارضای برخی ‌از نیازهایشان ‌‌از طریق تعاونی است. هدف ‌این ‌پژوهش نیز شناسایی ‌و تحلیل عدم تمایل (‌عوامل ‌بازدارنده) عضویت ‌گندم‌‌کاران استان ایلام در تعاونی‌های‌ کشاورزی‌ با بررسی ذهنیت‌های مشارکت‌کنندگان ‌به ‌کمک روش‌شناسی ‌کیو بود. چارچوب فلسفی ‌این پژوهش‌ از نوع‌ پارادایم تفسیری‌ ـ ‌اثبات‌گرایی بود. مشارکت‌کنندگان‌ این‌ پژوهش‌ 12 نفر از گندم‌کاران نمونه، کارشناسان ستادی ‌ادارة ‌کل ‌کار، تعاون و رفاه اجتماعی‌ استان و استادان دارای ‌پیشینة مطالعاتی در زمینة‌ تعاونی‌های تولید کشاورزی‌ بودند. فضای‌ گفتمان پژوهش از دو مأخد پیشینه‌ و مصاحبة عمیق گردآوری ‌و تعداد 49 عبارت به‌ عنوان ‌عبارات کیو انتخاب شد. تحلیل‌ توزیع نشان داد که ‌می‌توان 6 الگوی ذهنی متمایز را در میان مشارکت‌کنندگان شناسایی ‌کرد که 08/86 درصد از واریانس‌ کل‌ را تبیین ‌می‌کنند. بیشترینواریانس تبیین شده ‌مربوط ‌به ‌الگوی‌ ذهنی ‌نخست با امتیاز 73/19 بود. عوامل‌ بازدارندة تمایل‌ کشاورزان به ‌عضویت در تعاونی‌های ‌تولیدی ‌براساس‌ این 6 الگوی ‌ذهنی ‌شناسایی ‌و اولویت‌بندی‌ شدند. در نهایت، ‌الگوهای ‌ذهنی ‌به‌ صورت ‌استعاری ‌و به ‌ترتیب ‌با عناوین "کشاورزان ‌معتقد به‌ نبود سازه‌های  زیرساختی- سیاستی (73/19)"، "کشاورزان ‌معتقد به ‌چالش‌های ‌اقتصادی- انگیزشی (99/18)"، "کشاورزان ‌قائل ‌به ‌فراهم‌‌نبودن ‌سازه‌های آموزشی- فرهنگی (44/18)"، "معتقدان ‌به ‌نبود روحیة‌ کارآفرینانه ‌در تعاونی‌های ‌کشاورزی (81/10)"، "کشاورزان ‌معتقد به‌ فقدان‌ سازه‌های مدیریتی- حمایتی(049/9)" و "کشاورزان قائل‌ به ‌نبود پارامترهای ‌مناسب فردی (شخصیتی) (046/9)" نام‌گذاری ‌و تفسیر شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Unwillingness of Wheat Farmers in Ilam Province to Join Agricultural Production Cooperatives by Using Q Methodology

نویسنده [English]

  • Mohammad Bagher Arayesh
Ilam Branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

Today, the common belief is that farmers must be organized in a variety of local and regional groups to achieve food security and the development of local communities. But this requires changing the attitude of some farmers towards membership in cooperatives, creating and strengthening their motivation and satisfying some of their needs through agricultural cooperatives. The purpose of this study was to identify and analyze the Barriers to membership of wheat farmers of Ilam Province to join agricultural production cooperatives by investigating the Participants' Minds using Q Methodology. The philosophical framework of this research is a kind of interpretive – positivism paradigm. Participants of study included 12 distinguished farmers, specialist and experts with knowledge in agricultural production cooperative matters. The Concourse of study was compiled from two main sources of literature review and in-depth interviews.  Forty-nine Phrases were selected as Q Phrase.  The distribution analysis showed that six distinct mental patterns can be identified among the participants which explains (86.08) percent of the total variance. The most explained variance was related to the first mental pattern with score (19.73). Barriers of the willingness of wheat farmers to join agricultural production cooperatives were identified and prioritized according to six distinct mental patterns. Finally, the mental models were named and interpreted metaphorically and, respectively, with the titles believers in the absence of infrastructure- politics (19.73),  believers in economic-motivational challenges (18.99), believers in the absence of educational-cultural structures (18.44),  believers in the lack of entrepreneurial spirit in agricultural cooperatives (10.81),  believers in the absence of management – supportive structures (9.049) " and believers in individual parameters (personality) (9.046).

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Barriers Factors"
  • "Farmers desire"
  • " Membership"
  • " Q Method"
  • "Agricultural production cooperatives"
آجیلی،ع. (1385). بررسیمسائلومشکلاتتعاونی هایزنانوارائهراه هایارتقاءکمیوکیفیآنها.وزارتتعاون،ادارهکلتعاوناستانخوزستان.
احمدپور، ا.، مختاری، و. و پورسعید، ع. (1393). شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی های تولید کشاورزی در استان ایلام. فصلنامه روستا و توسعه، 17(3)، 105-142.
ابراهیم زاده، ع. و بریمانی، ف. (1383). بررسی تطبیقی تعاون و جایگاه آن در نظام های اقتصادی اجتماعی. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 79، 81-106.
احسانی، ن.، آرایش، ب. و چهارسوقی امین، ح. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اعضای تعاونی‌های کشاورزی شهرستان شیروان چرداول. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 23(10)، 55-76.
اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ایلام (1393). گزارش‌های اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان.
باقرزاده آذر، ف.، رنج پور، ر.، کریمی تکاملو، ز.، متفکرآزاد، م. و اسدزاده، ا. (1395). برآورد و مقایسه وضعیت امنیت غذایی و تأثیر متغیرهای اقتصادی بر آن در استان‌های ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 3(4)، 47-76.
خسروی پور، ب.، برادران، م.، رواحی نژاد، م. و مهراب قوچانی، ا. (1393). بررسی اهمیت و نقش شرکت های تعاونی در بخش کشاورزی. ماهنامه کار و جامعه، 175، 24-34.
خوشگویان فر، ع. (1386). روش شناسی کیو. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما.
حجازی، ی. (1375). مهندسی فرایند فعالیتهای آموزشی و ترویجی. تهران: معاونت ترویج و مشارکت مردمی وزارت جهاد سازندگی.
دانایی فرد، ح.، حسینی، س. ی. و شیخها، ر. (1392). روش شناسی کیو: شالوده‌های نظری و چارچوب انجام پژوهش. تهران: انتشارات صفار.
رفیع پور، ف. (1372). سنجش گرایش روستائیان نسبت به جهاد سازندگی: پژوهشی در سطح استان اصفهان، فارس و خراسان. مرکز تحقیقات بررسی مسائل روستایی. تهران:  نشر ارغنون.
سعدی، ح.، اعظمی، م. و کریمی، س. ( ۱۳۸۶). آسیب شناسی تعاونی های تولید کشاورزی در ایران ( بررسی موانع توسعه تعاونی های تولید در اقتصاد کشاورزی ایران، مطالعه موردی استان همدان، شهرستان کبودرآهنگ. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، مشهد، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.  
شیخ سوینی، م. و قهرمان زاده، م. (1390). نقش مؤثر تعاونی ها در توسعه کشاورزی چالش ها و راهکارها. اولین همایش توسعه کشاورزی استان های شمال غرب کشور. مشکین شهر، دانشگاه پیام نور اردبیل.
شرفی، و.، ملکی، م.، زارعی، ع. و فیض، د. (1396). شناسایی و دسته بندی ذهنیت کارآفرینان نسبت به قلمرو اکوسیستم بازاریابی بین المللی با استفاده از روش کیو. فصلنامه مدیریت بازاریابی، 9(3)، 551-572.
صفرپور، ر.، عمانی، ا. و نوراله نوری وندی، آ. (1393). موانع بازدارنده مهندسی مجدد تعاونی های تولید کشاورزی شهرستان اهواز. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 3(11)، 77-94.
فتاحی، ث. (1391). بررسی تأثیر شرکت‌های تعاونی کشاورزی بر کاهش فقر روستایی (مطالعه موردی استان ایلام). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام.
کرباسی، ع.، غفوری، س.، رحیمی، س. و رهنما، ع. (1396). عوامل تاثیرگذار بر گرایش کشاورزان به انجام فعالیت های تعاونی در شهرستان نیشابور. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 6(22)، 37-52.
گندم زاده، ر. و ثمری، د. (1388). عوامل مؤثر بر گرایش کشاورزان به عضویت در تعاونی های تولید  شهرستان طبس. فصلنامه تعاون، 20(212)، 91-114.
میرک زاده، ع.، خسروی، س.، شهبازی، س.، غلامی، م. و مهدی زاده، م. (1395). نگرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی ترویج و آموزش کشاورزی و توسعه روستایی دانشگاه رازی کرمانشاه نسبت به آینده شغلی خود. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 38، 18-29.
نسیمی، ع. (1384). سبد قطور تعاونی ها و اصلاح نظام بهره برداری کشاورزی ایران. تهران: سازمان تعاون روستایی ایران.
نصراللهی، م.، اللهیاری، م. و صداقت حور، ش. (1394). عوامل مؤثر بر عدم موفقیت تعاونی های چایکاران در استان گیلان. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 4(14)، 111-126.
یزدان پناه، م.، عباس زاده، خ. و رحیمی فیض آباد، ف. (1397). عوامل مؤثر بر تمایل اعضای تعاونی گلخانه داران شهرستان بندرعباس نسبت به مصرف سموم. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 7(25)، 99-118.  
Allahyari, M. (2008). Factors affecting the success of fisheries co- management as percived  by Guilan's fisherman. Journal of Applied Sciences. 9(1), 183-187.
Ben-Dror, G., & Sofer, M. (2010). Aspects of weakening cooperation in the Israeli Moshav. Journal of Rural Cooperation, 38(2), 156.
Bruynis, C., Hahn, D. E., & Taylor, W. J. (1997). Critical success factors for emerging agricultural marketingcooperatives. American Cooperation, 50-54. An annual publication of the National Council of Farmer Cooperatives (NCFC).
Carlo, R., Weatherspoonb, D., Petersonb, C., & Sabbatinia, M. (2000). Effects of managers’ power on capitalstructure: a study of Italian agricultural cooperatives. International Food and AgribusinessManagement Review, 3, 27-39.
Dowlati, N., & Naderi Mehdiei, K. (2011). Factors affecting the stagnation of rural cooperative societies (casestudy: Hamedan province). 1st International Conference on Cooperative Social, Economic and CulturalCapabilities. Iran, Kish Island.
Fahlbeck, E (2007). The horizon problem in agricultural cooperatives only in theory?. In vertical markets and cooperative hierarchies. Sweden: Springer, Drodrecht.
Holplin, F. (2010). Cooperative Management of rural development. Cebu City: Vasdf.
Hommer, M. (1990). Reengineering the work: don’t automate, ebliterate. Harvard Business Review, 68(4), 104-112.
Kontogeorgos, A., Sergaki, P., & Chatzitheodoridis, F. (2017). An assessment of new farmers perceptions about agricultural cooperatives. Journal of Developmental Entrepreneurship, 22(1). DOI: 10.1142/s 1084946717500030.
Koutsou, S., Partalidou, M., & Ragkos, A. (2014). Young farmers’ social capital in Greece: Trust levels and collective actions. Journal of Rural Studies, 34, 204–211. 
Malayim, Z. (2003). Cooperatives. Ankara. 2 th edition Yetkin Yayinlari. Turkey, 125-128.
Pampel, F. J. (1997). Environmental quality and issues of adoption research, Rural Sociology, 42,57-71.
Pardali, S. V. (2013). The contribution of agricultural cooperatives in the sustainable development ofBelvendos in Kozani (in Greek). Msc Thesis. [hdl.handle.net/123456789/38286].
Unal, V. (2009). A comparative study of success and failure of fishery cooperatives in the Agean, Turkey. Journal of Applied Ichthology, 25(4), 394-400.
Zarafshani, K., Rostamitobar, F., & Hosseininia, G. H. (2010). Are agricultural cooperatives successful?. a case study in West Iran. American-Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Science, 8(4),482-486.