تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای تعاونی های توسعه روستایی در استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

تحقیق حاضر با هدف تحلیل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت­ها و تهدیدهای تعاونی­های توسعة روستایی استان گلستان با استفاده از  روش ­SWOT انجام شد. جامعة آماری کلیه اعضای هیئت­مدیره 25 تعاونی­ فعال در استان گلستان به تعداد 124 نفر بودند که به شیوة تمام‌شماری به­ عنوان نمونة­ تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسش‌نامه بود که روایی صوری آن توسط متخصصان و پایایی آن با محاسبة ضریب آلفای کرونباخ برای نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت­‌ها و تهدیدها به ترتیب برابر 83/0، 943/0، 702/0 و 911/0 به دست آمد و تأیید شد. نتایج نشان داد بر اساس ضرایب نهایی، افزایش مشارکت و هم‌فکری بین اعضای تعاونی­ها از طریق مجامع تعاونی (389/0)، استفادۀ بهینه از امکانات و قابلیت­های موجود در سطح روستاها در جهت اشتغال (379/0) و فراهم کردن زمینه­های مساعد برای پرداخت تسهیلات اعتباری (376/0) مهم­ترین نقاط قوت؛ پایین بودن سرمایۀ تعاونی­ها (242/0)، عدم توانایی آنها در تأمین وثیقۀ اخذ وام (236/0) و کمبود امکانات فیزیکی و زیرساختی تعاونی برای ایفای نقش مناسب (234/0) مهم­ترین نقاط ضعف؛ معافیت تعاونی­ها از مالیات (393/0)، امکان سرمایه­گذاری و مشارکت آنها در فعالیت­های کشاورزی، عمرانی و آموزشی (376/0) و امکان استفاده از کارشناسان و دانش‌آموختگان دانشگاه در اجرای طرح­های تعاونی (365/0) مهم­ترین فرصت‌ها؛ مشکلات دسترسی به وام با بهرۀ مناسب (286/0)، حمایت ضعیف بانک­ها و اتحادیه­های تعاونی (280/0) و مشکلات دسترسی به­موقع به منابع مالی (274/0) مهم­ترین تهدیدها به شمار می‌آیند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats of Rural Development Cooperatives in Golestan Province

نویسندگان [English]

  • Afrooz Emdadi 1
  • Muhammad Reza Mahboobi 2
  • Gholamhossein Abdollahzadeh 3
1 Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
2 . Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
3 Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agricultural Management, Gorgan University Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to analyze the strengths, weaknesses, opportunities and threats of rural development cooperatives in Golestan Provinceusing SWOT analysis. Statistical population was all of board director’s members of 25 active cooperatives in Golestan province that 124 of them selected as the sample of the study using census method. The data gathering tool was a questionnaire that its face validity was confirmed by experts. Its reliability was confirmed by Cronbach's alpha for strengths, weaknesses, opportunities and threats and was 0.83, 0.943, 0.702 and 0.911, respectively. The results showed thatbased on the final coefficients, increased participation and cooperation among members of cooperatives through public assemblies (0.389), optimal use of existing facilities at the village level for employment (0.379) and providing favorable conditions for paying out credit facilities (0.376), were the most important strengths. Low capital of cooperatives (0.242), their inability to supply the security of loan (0.236) and lack of physical and infrastructure facilities of the cooperative for playing a proper role (0.234), are the most important weaknesses. Exemption of cooperatives from the tax (0.393), the possibility of their investing and participating in agricultural, developmental and educational activities (0.376) and the possibility of using experts and graduates of the university to implement cooperative projects (0.365), were the most important opportunity. Problems with access to loans at the right price (0.286), weak support of banks and cooperative unions (0.280) and problems with timely access to financial resources (0.274), were the most important threat.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strength
  • Weakness
  • Opportunity
  • Threat
  • Rural Development Cooperative
آریانپور، ب.، اللهیاری، م. ص. و عابدی، م. (1393). نقاط قوت و ضعف، فرصت­ها و تهدیدهای فراروی شرکت­ها و اتحادیه­های تعاون روستایی استان گیلان. تعاون و کشاورزی، 3(11)، 143-164.
آگهی، ح. و حمد حیدری، ش. ا. (1386). ارزیابی مشارکتی تعاونی تولید روستایی با استفاده از رهیافت PRA (مطالعه موردی: تعاونی تولید فرزیان استان لرستان). جهاد، 277 (خرداد و تیر)، 83-128.
احسانی، ن.، آرایش، ب. و چهارسوقی امین، ح. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اعضای تعاونی­های کشاورزی استان ایلام مطالعه موردی شهرستان شیروان و چرداول. تعاون و کشاورزی، 23 (10، دوره جدید)، 55-74.
اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان گلستان. (1396). معرفی تعاونی­های توسعه روستایی استان. 5 ص.
امینی، ا. م. و اسماعیلی فلاح، م. (1387). موفقیت شرکت­های تعاون روستایی استان اصفهان و ارزیابی سازه­های مؤثر بر آن. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 46 الف (12)، 273-288.
بابازاده، ع. (1386). بررسی امکان تشکیل و توسعه شرکت­های تعاونی بازاریابی محصولات کشاورزی در استان آذربایجان شرقی. تعاون، 189 و 190، 7-18.
بابایی فینی، ا.، رحمانی، ب. و حضرتی، م. (1392). تحلیل راهبردهای مؤثر بر توسعه تعاونی­های کشاورزی در اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: شهرستان خدابنده). مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 3 (11)، 113-123.
پهلوانی، م.، کریم، م. ح. و قربانی، ح. (1387). بررسی و نظرسنجی درباره مشکلات و توانمندی­های بخش تعاون در استان سیستان و بلوچستان. روستا و توسعه، 11 (1)، 101-129.
حسینی، س. م.، آقاصفری، ح. و کرباسی، ع. (1393). شناسایی و تدوین راهبردهای مناسب توسعه تعاونی­های  تولید کشاورزی ایران. تعاون و کشاورزی، 3(10)، 65-85.
حضرتی، م.، مجیدی، ب. و رحمانی، ب. (1389). شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی­های کشاورزی در توسعه اقتصاد روستایی بخش مرکزی خدابنده. تعاون، 21 (3)، 89-109.
خفایی، ب. (1388). عوامل مؤثر بر عدم موفقیت شرکت­های تعاونی بخش کشاورزی در بوشهر و دشتستان. تعاون، 20 (212)، 183-200.
رضایی، ر. ا.، حسینی، س.م. و محمدی پایبندی، م. (1393). شناسایی و تحلیل موانع توسعه کارآفرینی سازمانی در تعاونی­های توسعه روستایی استان زنجان. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 2 (2)، 21-40.
رضوی، ا. (1393). طرح مشارکت مردم در راه اندازی واحدهای تولیدی مستقر در روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته. تهران: معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری.
زرافشانی، ک.، شرفی، ل.، گراوندی، ش.، ریحانی­فر، ب. و مرادی، خ. (1395). تحلیل راهبردی تشکیل تعاونی کارآفرینان کشاورزی در استان کرمانشاه. کارآفرینی در کشاورزی، 1 (3)، 79-95.
سعدی، ح. ا.، اعظمی، م. و کریمی، س. (1386). آسیب­شناسی تعاونی­های تولید کشاورزی در ایران (بررسی موانع توسعه تعاونی­های تولید در اقتصاد ایران، مطالعه موردی: استان همدان، شهرستان کبودرآهنگ). ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، 8-9 آبان، انجمن اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد. بازیابی شده از  https://www.civilica.com/ Paper-IAEC06-IAEC06_170.html
ظریفیان، ش. و بهادری قزلجه، م. (1392). تحلیل عملکرد شرکت­های تعاونی تولید روستایی خودگردان استان همدان بر اساس الگوی SWOT. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 45(1)، 163-174.
عطایی، پ. و ایزدی، ن. (1394). سازه­های تأثیرگذار بر زیان­دهی تعاونی­های روستایی (موردمطالعه: تعاونی روستایی امیرکبیر استان فارس). علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 11(1)، 181-196.
گندم­زاده، ر. و ثمری، ث. (1388). عوامل مؤثر بر گرایش کشاورزان به عضویت در تعاونی­های تولید شهرستان طبس. تعاون، 20 (212): 91-114.
لطیفی، س.، سعدی، ح . ا. و زلیخائی سیار، ل. (1392). تحلیل استراتژیک تعاونی­های دامداری و دامپروری استان همدان. تعاون و کشاورزی، 2 (5)، 25-48.
محتشمی، م. (1384). طرح تشکیل شرکت­های تعاونی توسعه روستایی. تعاون، 171، 69-71.
مولایی هشتجین، ن. ا.، نعمت­پور کپورچال، س. و رضوی ضیابری، س. ا. (1391). افزایش اثربخشی تعاونی دهیاری­ها در توسعه روستاهای گیلان. همایش ملی توسعه روستایی، 14 شهریور، دانشگاه گیلان.
نوروزی بیجندی، ع. (1384). آسیب­شناسی علل توقف برخی تعاونی­ها، تعاون، 161، 54-58.
Briscoe, T. (1992). Making worker cooperatives effective in South Pacific. Journal of Pacific Studies, 16,  243-248.
Das, B., Palay, N. K., & Das. K. (2006). Problems and prospects and the Cooperative Movement in India under the Globalization Regime. XIV International Economic History Congress, Helsinki. Session 72. 14p.
Ortmann, G. F., & King, R. P. (2007). Agricultural Cooperatives: History, Theory and Problems. Agrekon, 1 (46), 40-68.
Ozdemir, G. (2005). Cooperative shareholder relations in agricultural cooperatives in Turkey. Journal of Asian Economics, 16,315-325.
Rajesh, Ph. (2016). Challenges and opportunities: a case study of Aalapat Multipurpose Cooperative Limited. Laurea University of Applied Sciences Degree Program in Business Management Bachelor Thesis.
Rodriguez, J. R. (2003). Educational level and training of human resources in farm cooperatives in the knowledge based society: an empirical study. Journal of Rural Cooperation, 31(2), 145-165. 
Russoa, C., Weatherspoon, D., Peterson, Ch., & Sabbatini, M. (2000). Effects of manager’s power on capital structure: a study of Italian agricultural cooperatives. International Food and Agribusiness Management Review, 3, 27- 39.
Ton, G., Haddad, N.O., Bijman, J., Srairi, M., & Mshenga, P. (2016). Organizational challenge and the institutional environment: a comparative analysis of dairy cooperatives in Kenya and Morocco. Wageningen University & Research (Wageningen Economic Research report 2016-088), 43p.