تعیین مناسب‌ترین نظام بهره‌برداری برای مناطق چای‌کاری ایران بر اساس آزمون توکی و رهیافت غربالگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد توسعة روستایی، دانشگاه پیام نور ، مرکز تهران

10.22034/ajcoop.2018.80670

چکیده

حل مشکلاتی از قبیل نظام خرده‌مالکی، پراکندگی اراضی، عدم استفادة بهینه از منابع تولید و پایین بودن عملکرد بدون اصلاح نظام بهره‌برداری و نهادینه شدن آن عملی نیست. بر همین اساس، در این تحقیق، نظام‌های بهره‌برداری موجود در مناطق چای‌کاری کشور (دهقانی، تعاونی مشاع و تجاری) بررسی شد. نتایج تجزیة واریانس داده‌ها، مقایسة میانگین‌ها و آزمون توکی میان 9 متغیر مستقل سن،  سطح تحصیلات، نوع مالکیت، سطح زیر کشت چای، درآمد حاصل از چای‌کاری، هزینة تولید، توپوگرافی باغ چای، آبیاری و سابقة فعالیت چای‌کاری با عملکرد تولید چای (به عنوان متغیر وابسته) در نظام­های مختلف بهره­برداری و نیز اولویت‌بندی این نظام‌ها با استفاده از 5 شاخص  عملکرد، اشتغال‌زایی، مصرف کود شیمیایی، به کارگیری ماشین آلات و رضایتمندی از فعالیت چای‌کاری  براساس رهیافت غربالگری[1] نشان داد از سه نظام شناسایی‌شده در مناطق چای‌کاری، بیشترین عملکرد  متعلق به نظام تعاونی مشاع بوده است و این نظام می‌تواند مناسب‌ترین نظام بهره‌برداری مناطق چای‌کاری کشور باشد.



[1]. Screening Approach

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determining the Most Suitable Operation System for Tea Growing Areas of Iran Based on Tukey Test and Screening Approach

نویسنده [English]

  • mohammad doshvarpasand 2
2 MSc rural development, Payam nour university, EAST TEHRAN.
چکیده [English]

Solving problems such as the system of small land ownership, land scatteredness, lack of optimal utilization of production resources and low yield is not feasible without reforming the system of operation and its institutionalization. Accordingly, in this research, operation systems in tea growing areas of Iran (peasant, common cooperative, and commercial) were investigated. The results of analyzing the data variance and comparing the averages and the Tukey tests of nine independent variables including age, education level, ownership, tea cultivated area, tea growing income, production cost, tea field topography, irrigation, and records of tea growing activity with tea production yields (as the dependent variable) in different operation systems as well as prioritization of these systems using five indexes including yield, employment generation, fertilizer consumption, machinery utilization, and satisfaction of tea growing activity based on screening approach showed that among the three systems identified in the tea growing areas, the common cooperative system had the highest yields and could be known as the most suitable operation system in tea growing areas of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tea
  • Farming systems
  • product
  • Riddling Approach
 اخوت، م. و وکیلی، د. (1377). چای (کاشت ، داشت و برداشت). تهران: انتشارات فارابی تهران.
ازکیا، م.(1375). جامعه شناسی توسعه روستایی در ایران (چاپ پنجم). تهران: انتشارات اطلاعات.
ازکیا، م.(1382). تحلیل مبانی و نظریه های نظام بهره برداری و روند تحول آنها با تأکید بر جامعه روستایی ایران. مجموعه مقالات اولین همایش نظام های بهره برداری کشاورزی در ایران، چالش‌ها و چاره‌ها. تهران: معاونت ترویج ونظام های بهره برداری وزارت کشاورزی، انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری شقایق روستا.
امتیازی. ر. و گل پرور، پ . (1382). دولت و نظام‌های بهره برداری (مدیریت دانش، توسعه منابع انسانی، ظرفیت سازی و توانمند سازی ، سیستم های پایش و ارزشیابی نظام‌های بهره‌برداری و نقش دولت). مجموعه چکیده مقالات اولین همایش نظام‌های بهره‌برداری کشاورزی در ایران، چالش‌ها و چاره‌ها. تهران: معاونت ترویج ونظام‌های بهره‌برداری وزارت کشاورزی، انتشارات موسسه فرهنگی هنری شقایق روستا.
امیری، ب. ز.، رسولی، ب.، الله یاری، م. ص. و  عزیزی، ج. (1392). مطالعه نظام بهره برداری بهینه مرتع در استان اردبیل با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، سال  5، 23-40.
برومند، ا.، آقاخانی، م. ح. و صدرنیا، ح. (1393). مقایسه نظام‌های بهره‌برداری به لحاظ مصرف انرژی تولید سویا در دشت مغان. نشریه بوم شناسی کشاورزی، سال 6، 905-915.
پاپ زن، ع. و گراوندی، س. (1393). تحلیلی بر آسیب پذیری نظام بهره برداری خانوادگی روستایی در استان کرمانشاه، مطالعه موردی گندم کاران. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 1(3)، 79- 94.
توپچی، ب.، رستمی، ف. و خدابخش، ا. (1390). مقایسه مؤلفه‌های تولید گندم در نظام‌های بهره‌برداری دهقانی، تجاری و تعاونی تولید در استان کردستان. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2(2)، 219-222.
حسینی، س. م.، آقا صفری، ح. و کرباسی، ع. ر. (1393). شناسایی و تدوین راهبردهای مناسب توسعه تعاونی‌های تولید کشاورزی ایران. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 3(10)، 65-85.
زارعی، ن.، محرابی، ح.، آبادی، ب.، میرزایی، ح.ر. و آبادی، خ. (1394). بررسی تأثیر نظام بهره‌برداری، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 2(4)، 401-414.
صابری فر، ر. (1391). بررسی عوامل تأثیرگذار بر عضویت و مشارکت روستاییان در شرکت‌های تعاونی روستایی، مورد شناسی: استان خراسان رضوی. جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 2(4)، 65 -75.
عبدالهی، م. (1377). نظام‌های بهره‌برداری. دفتر طراحی نظام بهره‌برداری. تهران: وزارت کشاورزی.
عوض زاده، س. ع. و کرمی، ا. (1394). تبیین پایداری نظام بهره برداری خرد دهقانی، بخش مرکزی شهرستان بویر احمد. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 12(1)، 27-31.
مطیعی لنگرودی،س.ه.، سوری، ف. و چراغی، م. (1395). تحلیل پایداری رابطه میان نظام بهره‌برداری خانوادگی و امنیت غذایی در نواحی روستایی دهستان غنی بیگلو زنجان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 48 (1)، 197-209.
معتمد، م. ک. (1395). بررسی نگرش و عوامل مؤثر بر مشارکت صیادان عضو تعاونی پره
استان گیلان. فصلنامه تعاون و کشاورزی، 5(19)، 55-85.
مهدی‌دوست، ه. (1392). نظام بهره‌برداری خرد دهقانی در ایران. ماهنامه تخصصی بارش (اتحادیه مرکزی شرکت‌های تعاونی تولید روستایی کشور)، 84 ، 26-27.
نکویی نائینی، س. ع. (1394). سنجش پایداری نظام های بهره برداری کشاورزی در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان ، 3(9)، 123-139.
نوری نائینی، م. س.، ازکیا، م.، توفیق، ف.، ملکانیان، ع.ح. و مهاجر، س. (1366). نظام‌های بهره‌برداری در کشاورزی ایران. صندوق مطالعاتی توسعه کشاورزی بانک کشاورزی. گزارش نهایی طرح پژوهشی، جلد اول، صفحات 10 تا 25.
Ahmadpour, A. (2016). Effective factors on application of sustainable agricultural practices by paddy farmers (Case of rural production cooperatives members). International Journal of Agricultural Management and Development, 6(1), 81-91.
Baruah, S., Saikia, G.K., & Deka, A. (2007). Plantation crops in north eastern India: constraints and strategies. Retrieved from http:// www.tea.com/ articles. html.
Borda-Rodriguez, A., & Vicari, S. (2014). Rural co-operative resilience: the case of  Malawi. Journal of Co-operative Organization and Management, 2(1), 330-385.
Chagwiza, C., Muradian, R., & Ruben, R. (2016). Cooperative membership and dairy performance among smallholders in Ethiopia. Food Policy, 59, 165-173.
Farrell, D. (2008). Tea in China. Retrieved from http:// www.tea  muse.com/ articles.html.
Kofi Annan (2005). Cooperative at work. United Nation Security – general. Retrieved from www.un.or/esa/socdev/social/cooperative/coops at work.