بررسی پاسخ‌های روانی کشاورزان اعضای تعاونی تولید شهرستان دهلران به آثار خشکسالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه رامین خوزستان

2 دانشگاه کشاورزی رامین خوزستان

3 عضو هیات علمی دانشگاه رامین خوزستان

4 عضو هیات علمی دانشگاه زنجان

چکیده

از آنجا که بعد روانی نقش مهمی در پیش­بینی نیات کشاورزان و پاسخ واقعی آنها ایفا می‌کند، این پژوهش به منظور شناخت محرک­های برجسته در زمینة سازگاری و درک موانع سازگاری با خشکسالی با استفاده از نظریة شناختی اجتماعی طراحی شد. نمونة آماری این پژوهش 233 نفر از کشاورزان اعضای تعاونی‎های تولیدی دهلران بودند که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‎‌آوری اطلاعات پرسش‌نامه‌ای محقق ساخته ‌بود که روایی صوری آن را متخصصان  تأیید کردند. پایایی پرسش‌نامه‌ها نیز با محاسبة ضرایب آلفای کرونباخ (65/0 تا 83/0) تأیید شد. نتایج نشان داد نیت کشاورزان برای سازگاری با خشکسالی به طور عمده توسط خودکارآمدی، انتظار نتیجه، کنترل رفتاری درک شده بیرونی و رفتار سایر دوستان پیش­بینی شده است. علاوه بر این، دو متغیر انتظار نتیجه و نیت رفتار کشاورزان را برای سازگاری با خشکسالی پیش­بینی کردند که نیت مهم‌ترین عامل تعیین کننده برای رفتار سازگاری کشاورزان بود. این یافته‌ها می‌تواند اطلاعات لازم برای سیاست‌گذاری‌ جهت سازگاری با خشکسالی را در بین کشاورزان فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Psychological Responses to the Effects of Drought by Cooperative Production Member Farmers in Dehloran Township

نویسنده [English]

  • Jafar Yaghoubi 4
چکیده [English]

Knowledge of what farmers do in response to these events can broaden adaptation options and improve resilience within the sector. Among other dimensions it is assumed that psychological issues play an important role in predicting farmers’ intentions and actual responses. In this context, a study was carried out to identify the most prominent drivers of, and impediments to, drought adaptation, using social cognitive theory. A sample of 233 farmers who were members of agriculture cooperative in Dehloran, Illam was selected through a multi-stage random sampling method. The face validity of the questionnaire was confirmed by a group of experts. The reliability of the main scales of the questionnaires’ was examined by Cronbach Alpha coefficients, which ranged from 0.65 to 0.83, indicated the instrument was reliable. Findings revealed that farmers’ intention to responses of drought was predicted mainly by self-efficacy, outcome expectancy, extrinsic perceived behavioral control and behavior of other friends. Moreover, outcome expectancy and intention were the determinant of farmers’ actual responses to drought. These findings provided recommendations on factors important to adaptation with drought among farmers in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought
  • adaptation
  • social cognitive theory
  • cooperative production member
  • Dehloran

مراجع

جمشیدی، ع.، نوری زمان­آبادی، س. ه. و ابراهیمی، م. ص. (1394). درک رفتار سازگاری کشاورزان در برابر تغییرات اقلیمی: مطالعه موردی مناطق روستایی شهرستان چرداول، استان ایلام. فصلنامه روستا و توسعه، 18(2)، 65- 88.
زرافشانی، ک.، کشاورز، م. و غلامعلی­زاده، س. (1393). سنجش توان سازگاری خانوار­های کشاورز در برابر خشکسالی مورد: دهستان درودفرامان در شهرستان کرمانشاه. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره 7،  123-138.
سالاری، ف.، یزدان­پناه، م.، فروزانی، م. و یعقوبی، ج. (1394). بررسی نیت و رفتار دامداران عضو تعاونی دامداران شهرستان سیرجان در رابطه با رفاه دام. تعاون و کشاورزی، 4(13)، 27-44.
شرفی، ل.، زرافشانی، ک. و میرک­زاد، ع.ا. (1393). بررسی عوامل موثر بر توان سازگاری کشاورزان در برابر تغییرات اقلیم (مطالعه موردی: گندم­کاران سرپل ذهاب، استان کرمانشاه). پژوهش­های روستایی. شماره 23، 655- 678.
کرمی، ع. (1388). مدیریت خشکسالی و نقش نظام دانش و اطلاعات. همایش ملی مسائل و راهکارهای مقابله با خشکسالی. شیراز. ص 40-65
کشاورز، م.، کرمی، ع. و زمانی، غ. (1389). آسیب­پذیری خانوار­های کشاورزان از خشکسالی: مطالعه موردی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 6(2)، 48-66.
یزدان­پناه، م.، و منفرد، ن. (1391). واکاوی درک امکان­پذیری مدیریت خشکسالی با استفاده از تحلیل مسیر: مورد مطالعه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی بوشهر. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 8 (1)، 87-99.
Adger, W.N., Huq, S., Brown, K., Conway, D., & Hulme, M., (2003). Adaptation to climate change in the developing World. Progress in Development Studies, 3(3), 179-195.
Bandura, A. (1986). Social foundation of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall
Bandura, A. (2004). Health promotion by social cognitive means. Health education & behavior, 31(2), 143-164.
Bryant, C. R., Smit, B., Brklacich, M., Johnston, T. R., Smithers, J., Chjotti, Q., & Singh, B. (2000). Adaptation in Canadian agriculture to climatic variability and change. Climatic change, 45(1), 181-201
Keshavarz, M., & Karami, E. (2016). Farmers' pro-environmental behavior under drought: Application of protection motivation theory. Journal of Arid Environments, 127, 128-136.‏
Keshavarz, M., Karami, E., & Vanclay, F. (2013). The social experience of drought in rural Iran. Land Use Policy, 30(1), 120-129.
Le Dang, H., Li, E., Nuberg, I., & Bruwer, J. (2014). Understanding farmers’ adaptation intention to climate change: a structural equation modelling study in the Mekong delta, Vietnam. Environmental Science & Policy, 41, 11-22
McGregor, D., Barker, D., & Campbell, D. (2009). Environmental change and Caribbean food security: recent hazard impacts and domestic food production in Jamaica. In D. McGregor, D. Dodman, & D. Barker (Eds.), Global change and Caribbean vulnerability: Environment, economy and society at risk? (pp. 197e217).Kingston, Jamaica: University of the West Indies Press.
Paul, B. K. (1998). Coping mechanisms practiced by drought victims (1994/5) in North Bengal, Bangladesh. Applied Geography, 18(4), 355-373
Pittman, J., Wittrock. V., Kulshreshtha, S., & Wheaton, E., (2011), Vulnerability to climate change in rural Saskatchewan: Case study of the Rural Municipality of Rudy, No. 284. Journal of Rural Studies, 27. (1), 83- 94
Plotnikoff, R. C., Lippke, S., Courneya, K. S., Birkett, N., & Sigal, R. J. (2008). Physical activity and social cognitive theory: a test in a population sample of adults with type 1 or type 2 diabetes. Applied Psychology, 57(4), 628-643.‏
Ramirez, E., Kulinna, P. H., & Cothran, D. (2012). Constructs of physical activity behaviour in children: The usefulness of social cognitive Theory. Psychology of Sport and Exercise, 13(3), 303-310.‏
Thøgersen, J., & Grønhøj, A. (2010). Electricity saving in households: A social cognitive approach. Energy Policy, 38(12), 7732-7743.‏
Truelove, H. B., Carrico, A. R., & Thabrew, L. (2015). A socio-psychological model for analyzing climate change adaptation: A case study of Sri Lankan paddy farmers. Global Environmental Change, 31, 85-97.
Vilhjalmsson, R. (1998). Direct and indirect effects of chronic physical conditions on depression: A preliminary investigation. Social Science & Medicine, 47(5), 603-611.
Wilhite, D. A., Svoboda, M. D., & Hayes, M. J. (2007). Understanding the complex impacts of drought: a key to enhancing drought mitigation and preparedness. Water Resources Management, 21(5), 763-774.
Winters, E. R., Petosa, R. L., & Charlton, T. E. (2003). Using social cognitive theory to explain discretionary, leisure-time” physical exercise among high school students. Journal of Aadolescent Health, 32(6), 436-442.‏
Yazdanpanah, M., Monfared, N. & Hochrainer-Stigler, S. (2013). Inter-related effects due to droughts for ruralpopulations: A qualitative field study for farmers in Iran. Int. J. Mass. Emerge. Disasters (IJMED), 31(2),106–129
Yazdanpanah, M., Feyzabad, F. R., Forouzani, M., Mohammadzadeh, S., & Burton, R. J. (2015). Predicting farmers’ water conservation goals and behavior in Iran: A test of social cognitive theory. Land Use Policy, 47, 401-407.
Zobeidi, T., Yazdanpanah, M., Forouzani, M., & Khosravipour, B. (2016). Climate change discourse among Iranian farmers. Climatic Change, 138(3-4), 521-535.‏

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار