نقش اقتصاد تعاونی در تحقق الزامات اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه امام صادق (ع)

2 دانشگاه دفاع ملی

چکیده

اقتصاد مقاومتی، به عنوان راهبرد اصلی اقتصادی در دهه عدالت و پیشرفت، الزاماتی دارد که مردمی کردن اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت از مهم‎ترین آنها در بلندمدت هستند. ماهیت اقتصاد تعاونی به گونه‌ای است که با تکیه بر سرمایة انسانی و سرمایة اجتماعی و تأمین سرمایة مالی از پس‌اندازهای خرد، به تحقق الزامات اقتصاد مقاومتی از طریق اهرم‌های مقاوم‌ساز خود یعنی فعالیت اقتصادی و ارزش‌آفرینی در بعد خرد و کلان، کارآفرینی و توزیع عادلانه درآمد و ثروت کمک شایانی می‌کند. اگرچه براساس سیاست‌های کلی اصل 44، بخش تعاون می‌بایست به سهمی 25 درصدی از اقتصاد ملی تا پایان سال 1394 دست می‎یافت، شواهد نشان می‌دهد که سهم این بخش اختلاف قابل‎توجهی با هدف تعیین‎شده دارد. علت این مسئله ریشه در ضعف‌های ساختاری و نیز محقق نشدن مزایا و مشوق‌های قانونی مندرج در ابلاغیة مقام معظم رهبری داشته است و لزوم توجه سریع مسئولان امر را می‌طلبد. بر این اساس، در مقاله حاضر ابتدا به مفهوم اقتصاد مقاومتی پرداخته می‎شود، سپس با مطالعه ابعاد اقتصاد بخش تعاون، انطباق کارکردهای این بخش با الزامات اقتصاد مقاومتی بررسی و در قالب یک مدل مفهومی نشان داده می‎شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Cooperative Economy in Fulfilling the Requirements of Resistance Economy

چکیده [English]

Resistance economy as a main economic strategy in decade of justice and progress has its requirements. Peoplization of the economy and reducing the dependency to oil revenues are the main pillars of Resistance economy in the long run. It seems that cooperative economy on the basis of human and social capital and providing financial capital through micro savings can help to the fulfillment of requirements of resistance economy via its leverages: economic activities and value-creation in micro and macro levels, entrepreneurship and just distribution of wealth and revenues. According to general policies of Article 44, cooperative sector have to occupy 25 percent of GDP. However, the evidences show that there is a huge gap in this regard. Structural weaknesses as well as failure to fulfill the projected incentives communicated by the Supreme Leader are the main reasons of this problem and it requires the immediate attention of authorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cooperatives
  • resistance economy
  • Iran Economy
  • Human capital
  • Social Capital
اکبری، ا. (1383). نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسیاجتماعی. تهران: دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه تهران.
بار، ر. (1368). اقتصاد سیاسی. ترجمه منوچهر فرهنگ. جلد اول. تهران: سروش.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) (1392). الزامات اقتصاد مقاومتی. مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی. بازیابی شده ازhttp://farsi.khamenei.ir .
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) (1392). بیانات مختلف مقام معظم رهبری. مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی. بازیابی شده ازhttp://farsi.khamenei.ir .
پیغامی، ع. (1392). اقتصاد مقاومتی؛ اقتصاد دفاعی یا ترمیمی؟. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی).  مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی. بازیابی شده از http://farsi.khamenei.ir.
جعفر زاده، م. (1385). تعاون را بهتر بشناسیم. تهران: پایگان.
خبرگزاری مهر (1392). کاهش سهم تعاون در اقتصاد به 5 درصد. اظهارت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تاریخ 13/9/92. بازیابی شده از  http://www.mehrnews.com
سازمان بین‌المللی کار (1384). توسعه و پیشرفت تعاونی‌ها. ترجمه: اصغر بیات. تهران: پایگان.
سازمان ملل (1386). تعاونی‌ها و توسعه اجتماعی؛ گزارش دبیر کل سازمان ملل در شصت و دومین نشست مجمع عمومی. ترجمة مرجانه سلطانی. تهران: ونوس.
سبحانی، ح. (1387). درآمدی بر طراحی یک نظام اقتصادی تعاون محور، دوفصلنامه دانش و توسعه، 5 (10)، 29-48.
صباغ کرمانی، م. و عاقلی، ل. (1383). ضرورت ارتقای تعاونی‌ها و جایگاه آن در بخش سوم اقتصاد. مدرس علوم انسانی، 8(2)، 127-148.
طالب، م. (1386)، اصول و اندیشه‌های تعاونی. تهران:‌ انتشارات دانشگاه تهران.
طباطبایی یزدی، ر. و مافی، ف. (1386). روش‌های اجرایی شدن اصل 44. مرکز تحققات استراتژیک مجمع تشخصیص مصلحت نظام. فصلنامه راهبرد، شماره 46، 255-305.
فوکویاما، ف. (1379). پایان نظم. ترجمة غلام عباس توسلی. تهران: انتشارات جامعه ایرانیان.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1388). قانون اساسی مصوب 1358 اصلاحات و تغییرات و تتمیم قانون اساسی مصوب 1368. تدوین جهانگیر منصور. تهران: دوران.
قنبری، م.، ابراهیم‎زاده، ع. و قاسمی، ب. (1379). نهضت تعاونی در ایران. تهران: پایگان.
گل‌محمدی، ح. و مدرس، م. ت. (1384)، مباحث نوین در مدیریت شرکت‌های تعاونی، مجری وزارت تعاون، معاونت تحقیقات، آموزش و ترویج. تهران: پایگان.
محمودی، و. (1387). نظریه اقتصادی تعاون. مجموعه مقالات تعاون و توسعه اقتصادی. تهران: خوشبین.
مرکز پژوهش‌های مجلس (1381). ارزیابی عملکرد وزارت تعاون در سال 1381. تهران: دفتر بررسی های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس.
م‍ه‍اج‍ران‍ی، م.‌ و عسگری، ج. (1384). ت‍ح‍ولات‌ ت‍ع‍اون‌ درای‍ران‌: گ‍ذشته‌، حال‌، آین‍ده‌. ت‍ه‍ران‌: س‍روس‍ت‍ان‌
وزارت تعاون (1384). سیاست‌های کلی توسعه بخش تعاونی. ویرایش پنجم (اسفندماه 1384) تهران: وزارت تعاون.
وزارت تعاون (1385). سند ملی توسعه بخش تعاون، معاونت طرح و برنامه
Cronan,G. (2010). The global 300 project: measuring co-operative performance and difference. Review of International Co-operation, 100(1), 1-45.
ICA (2004). Cooperatives Identity Statement. Review of International Co-operation, 97(1), 1-35.
ICA (2009). Cooperatives Statistics. Retrieved from  www.ica.coop.
ICA (2012). Global300 report; the world’s major co-operatives. Retrieved from  www.ica.coop.
Scharm, Susan. G. (2007). Cooperatives: Pathway to economic-democratic and social development in global economy. U.S. Overseas Cooperative Development Council (OCDC).