عوامل موثر بر نیت پذیرش فناوری‌های پاک در تعاونی گلخانه‌داران بندرعباس (مورد مطالعه : روش‌های کنترل بیولوژیک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه کشاورزی رامین خوزستان

2 دانشگاه رامین خوزستان

3 دانشگاه ملایر

4 دانشگاه زنجان

چکیده

آفت‌کش‌ها نقش عمده‌ای در مدیریت آفات در کشاورزی ایفا می‌کنند. با وجود اثرات مثبتی که آفت‌کش‌ها برای کشاورزی و رفاه انسان داشته است، استفاده از آنها خطرات مختلفی برای سلامت انسان، موجودات غیر هدف و محیط زیست به عنوان یک کل به همراه داشته است. استفاده از روش‌های کنترل بیولوژیکی می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های جایگزین توسط کشاورزان مورد استفاده قرار گیرد. این مطالعه به بررسی عوامل مؤثر بر تمایل یا نیات رفتاری گلخانه داران در ارتباط با استفاده از روش‌های کنترل بیولوژیک پرداخته است. برای این بررسی، از نظریه رفتار برنامه ریزی شده (TPB)، به عنوان یکی از پرکاربردترین نظریات در بررسی ارتباط بین نگرش و عمل استفاده گردید. جامعه آماری مطالعه را گلخانه داران شهرستان بندرعباس به تعداد 300 نفر تشکیل می‌دادند. تعداد اعضای نمونه به روش نمونه گیری تصادفی (N=110) انتخاب شدند. روایی ظاهری پرسشنامه توسط اعضای هیات علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان و پایایی پرسشنامه نیز با انجام مطالعه پیش آزمون با استفاده از آزمون کرونباخ آلفا (83/0-68/0) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد که نگرش، کنترل رفتاری درک شده و هنجارهای ذهنی در مجموع قادرند، 49 درصد از تغییرات متغیر نیت یا تمایل را تبیین کنند. همچنین، نتایج نشان داد که هنجارهای ذهنی گلخانه‌داران، پیش بینی کننده اصلی نیت آنان جهت استفاده از روش‌های کنترل بیولوژیکی بود. مطالعه حاضر توجیهی برای استفاده از ابعاد نگرش، کنترل رفتاری درک شده و هنجارهای ذهنی در سیاست و تصمیم گیری‌ها به منظور تشویق گلخانه داران به استفاده از روش‌های کنترل بیولوژیکی فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effective Factors Influencing the Intention of Greenhouse Owners Cooperatives in Adopting Clean Technologies in Bandar Abbas (A Cse of Biological Control Methods)

چکیده [English]

This study investigated greenhouse owner’s behavioral intentions with regard to use of biological control methods. The Theory of Planned Behavior (TPB) was used for implementing this study, as it is one of the most widely used practical theories for investigating the relationship between attitude and action. The population of this research consisted of Greenhouse owners (N=300) in Bandar Abbas district. The samples were selected through random sampling of greenhouse owners (n= 110) in Bandar Abbas. The face validity of the questionnaire was approved by a research staff at Ramin agriculture and Natural Resource University. Questionnaire reliability also was confirmed through a pilot study by Cronbach alpha (0.68- 0. 83). Results indicated that attitude, perceived behavioral control and subjective norms were significant predictors of intention. Results also revealed that the greenhouse’ subjective norm was the main predictor of their intention to use biological control methods. This study provided a justification for using attitude, perceived behavioral control and subjective norms dimensions in policy and decision making that intend to encourage greenhouses owners to use biological control methods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory of Planned Behavior
  • biological control methods
  • greenhouses cooperatives

مراجع

خشاوه، ع. (1387). قارچ‌ها و کنترل بیولوژیک آفات. مجله زیتون، شمارة 189، 1-14.
سبزیان ملایی، خ.، آجیلی، ع.، محمدزاده، س.، یزدان‌پناه، م. و فروزانی، م. (1394). بررسی تمایل و رفتار کشاورزان نسبت به به‎کارگیری مدیریت تلفیقی آفات با استفاده از تئوری توسعه‎یافته رفتار برنامه‌ریزی شده. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 8(2)،  57-70.
عبدالله زاده، غ.، شریف‎زاده، م. ش.، احمدی گرجی، ح.، نامجویان شیرازی، ز. و دهقانپور، م. (1394). موانع کاربرد عملیات مبارزه بیولوژیک در مزارع برنج شهرستان ساری (موردکاوی زنبور تریکوگراما در مبارزه با آفت ساقه خوار). مجله پژوهش‎های ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 11(1)،  211-227.
عشوری، د.، نور حسینی، س. ع.، اللهیاری، م. ص. و باقری، ا. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش کنترل بیولوژیک کرم ساقه‎خوار برنج (با استفاده از زنبور تریکوگراما) با استفاده از مدل لاجیت؛ شالیکاران شرق استان گیلان. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 8(1)، 63-78.
غیاثوندغیاثی ف.، میرک‎زاده، ع. ا. و اکبری، م. (1392). تحلیل رفتار گندم‎کاران استان قزوین نسبت به طرح مهندسین ناظر گندم: کاربرد نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 6(2)، 21-35.
ویسی، ه.، محمودی، ح. و شریفی مقدم، م. (1389) تبیین رفتار کشاورزان در پذیرش فناوری‌های مدیریت تلفیقی آفات. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، سال 2-41، شماره 4، 481-490.
Abdollahzadeh, Gh., Sharifzadeh, M.Sh., & Damalas, C.A. (2015). Perceptions of the beneficial and harmful effects of pesticides among Iranian rice farmers influence the adoption of biological control. Journal of Crop Protection, 75, 124-131.
Abdollahzadeh, Gh., Sharifzadeh, M. Sh., & Damalas, C. A. (2016). Motivations for adopting biological control among Iranian rice farmers. Journal of Crop Protection, 80, 42-50.
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Journal of Organizational Behavior  and Human Decision Processes, 50, 179-211.
Ajzen, I. (2011). The theory of planned behavior. Reactions and reflections. Journal of Psychology & Health, 26(9), 1113-1127.
Armitage, C. J. (2005). Can the theory of planned behavior predict the maintenance of physical activity?. Journal of Health Psychology, 24(3) 235.
Bailey, A. S., Bertaglia, M., Fraser, I. M., Sharma, A. & Douarin, E. (2009). Integrated pest management portfolios in UK arable farming: Results of a farmer survey. Journal of Pest Management Science, 65, 1030–1039.
Baker, E. W., Al-Gahtani, S.S., & Hubona, G. S. (2007). The effects of gender and age on new technology implementation in a developing country: Testing the theory of planned behavior (TPB). Journal of Information Technology & People, 20(4), 352-375.
Broadhead-Fearn, D., & White, K.M. (2006). The role of self-efficacy in predicting rule-following behaviors in shelters for homeless youth: A test of the theory of planned behavior. The Journal of Social Psychology, 146(3), 307-325.
Brodt, S., Klonsky, K., & Tourte, L. (2006). Farmer goals and management styles: Implications for advancing biologically based agriculture. Journal of Agricultural Systems, 89(1), 90-105.
Chang, M. K. (1998). Predicting unethical behavior: A comparison of the theory ofreasoned action and theory of planned behavior. Journal of Business Ethics, 17,1825–1834.
Costanza, R., d’Arge, R.,Rudolf de Groot,  Farber, S., Graso, M., Hannon, B., Limburg, K., Naeem, S., O’Neill, R.V., Paruelo, J., Raskin, R.G., Sutton, P., & Van den Belt, M. (1997). The value of the world’s ecosystem services and natural capital. Nature, 387, 253–260.
Dumitrescu, A. L., Wagle, M., Dogaru, B.C., & Manolescu, B. (2011). Modeling the theory of planned behavior for intention to improve oral health behaviors: The impact of attitudes, knowledge, and current behavior. Journal of Oral Science, 53(3), 369-377.
Fielding, K. S., Terry, D. J., Masser, B. M., & Hogg, M. A. (2008). Integrating social identity theory and the theory of planned behaviour to explain decisions to engage in sustainable agricultural practices. Journal of Social Psychology, 47(1), 23-48.
Frank, S. D. (2010). Biological control of arthropod pests using banker plant systems: Past progress and future directions. Journal of Biological Control, 52(1), 8-16.
Gangadhar, B., Kumaresan, P., Somaprakash, D. S., & Qadri, S. M. H. (2012). Adoption of biocontrol methods for the control of mealy bug and uzifly in sericulture. Journal of Biopesticides 5.
Heong, K., Escalada, M., Sengsoulivong, V. & Schiller, J. (2002). Insect management Beliefs and Practices of Rice Farmers inLaos. Journal of Agricultural Ecosystem Environment, 92,137-145.
Hollingsworth, C. S., & William,  Coli, V.M. (2001). IPM adoption in northeastern US: an examination of the IPM continuum. American Journal of Alternative Agriculture, 16(4), 177-183.
Hrubes, D., &  Ajzen, I. (2001). Predicting hunting Intentions and behavior: An application of the theory of Planned behavior. Journal of Leisure Sciences, 23,165–178.
Ibitayo, O. O. (2006). Egyptian farmers' attitudes and behaviors regarding agricultural pesticides: implications for pesticide risk communication. Journal of Risk Analysis, 26(4), 989-995.
Kaufmann, P., Stagl, S. & Franks, D.W. (2009). Simulating the diffusion of organic farming practices in two New EU Member States. Journal of Ecological Economics, 68(10), 2580-2593.
Mathieson, K. (1991). Predicting user intentions: Comparing the technology acceptance model with the theory of planned behavior. Journal of Information Systems Research, 2(3), 173-191.
Mohr, D. C., Lukas, C. V., & Meterko, M. (2008). Predicting healthcare employees' participation in an office redesign program: Attitudes, norms and behavioral control. Journal of Implement Science, 3(1), 47.
Monfared, N., Yazdanpanah, M., & Tavakolim, K. (2015). Why do they continue to use pesticides? The case of  tomato growers in Boushehr province in southern Iran. Journal of  Agricultural Science and Technology, 17(3), 577-588.
Ngowi, A., Mbise, T., Ijani, A., London, L., & Ajayi, O. (2007). Smallholder vegetable Farmers in northern Tanzania: Pesticides use practices, Perceptions, cost and health Effects. Crop Protection, 26, 1617-1624.
Niyaki, AL., Radjabi, R., & Allahyari, M.S. (2010). Social factors critical for adoption of  biological control agents trichogramma spp. egg parasitoid of rice stem borer chilo suppressalis in North of Iran. Journal of American-Eurasian Agricultural& Environment Science, 9(2), 133-139.
Ommani, A. R., & Noorivandi, A.  (2012). Social and economic factors for the adoption of biological control of  bracon parasitoid on corn caradrina in Dezful township, Khouzestan Province, Iran. African Journal of Biotechnology, 11(47), 10688.
Park, H. S. (2000). Relationships among attitudes and subjective norm: Testing the theory of reasoned Action across cultures. Journal of Communication Studies, 51(2),162–175.
Paulitz, T. C., & Bélanger, R. R. (2001).Biological control in greenhouse systems. Journal of Annual Review of Phytopathology, 39(1), 103-133.
Perkins, J.H., & Garcia, R. (1999). Social and economic factors affecting research and implementation of biological control. Bellows, T.S., Fisher, T.W. (Eds.), Handbook of Biological Control., San Diego, CA: Academic Press, pp. 963–1009.
Terano, R., Mohamed, Z., Shamsudin, M. N. & Latif, I. A. (2015). Factors influencing intention to adopt sustainable agriculture practices among Paddy Farmers in Kada, Malaysia. Asian Journal of Agricultural Research, 9(5), 268-275.
Veisi, H., & Toulabi, S. B.(2012). Factors Influencing Pro-environmental Behaviour in Agriculture. International Conference on Ecological, Environmental and Biological Sciences (ICEEBS'2012) Jan. 7-8, 2012 Dubai.346-349.
Veisi, H. (2012). Exploring the determinants of adoption behaviour of clean technologies in agriculture: A case of integrated pest management.  Asian Journal of Technology Innovation, 20(1) 67-82.
Yazdanpanah, M., & Forouzani, M. (2015). Application of the Theory of planned behaviour to predict Iranian students' intention to purchase organic food. Journal of Cleaner Production, 107, 342-352.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار