نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشآموختة کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
2 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تهران
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
The main purpose of this research was to investigate the effective economic factors in entrepreneurship development of agricultural corporations in Tehran province. The research method was descriptive-correlation. The population included 260 members of agricultural cooperatives in Tehran province. A sample of 260 individuals was selected by using Cochran formula. The main research tool was a questionnaire and its validity was confirmed by a panel of experts. The reliability of the questionnaire was measured by measuring the Cronbach alpha α=0.92.The research dependent variable was entrepreneurship development of agricultural cooperatives. The results of the study showed that the majority of the respondents (40.4%) believed that the effect economic factors in entrepreneurship development of agricultural cooperatives was at a high range and the most important economic factor in developing entrepreneurship of agricultural cooperatives included transparent economical activities and appropriate tax regulations.
کلیدواژهها [English]
عوامل اقتصادی مؤثر بر توسعة کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی استان تهران
مهناز نظریان[1]*، محمود حسینی[2]
تاریخ دریافت: 28/1/1394 تاریخ پذیرش: 20/6/1394
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر توسعة کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی استان تهران بود. روش تحقیق توصیفی- همبستگی و جامعة آماری مورد مطالعه شامل اعضای تعاونیهای کشاورزی استان تهران بود. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 260 نفر تعیین گردید که این تعداد به روش نمونهگیری طبقهای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی آن با نظر استادان و صاحبنظران دانشگاه و سازمانهای تعاونی و پایایی آن با آزمون مقدماتی و محاسبة ضریب آلفای کرونباخ (92/0= α) تأیید شد. نتایج تحقیق نشان داد که اکثریت پاسخگویان (4/40 درصد) اعتقاد دارند که تأثیر عوامل اقتصادی در توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی در حد زیاد و مهمترین عامل اقتصادی در توسعة کارآفرینی این تعاونیها قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونیهاست.
واژههای کلیدی: تعاونیهای کشاورزی، کارآفرینی، توسعة کارآفرینی
مقدمه
به اعتقاد برخی از صاحب نظران اقتصادی و اجتماعی، نظام تعاونی روشی بی بدیل و ممتاز برای ایجاد فرصت های کسب و کار است. بر اساس آخرین آمارهای موجود اتحادیة بینالمللی تعاون، تعاونی ها توانستهاند تقریباً 100 میلیون شغل ایجاد کنند. در بحث ایجاد اشتغال، موفقیت تعاونی ها به حدی بوده است که سازمان ملل در برنامة توسعة هزاره و در راستای نصف کردن تعداد فقرا در سال 2015، نقش قابل توجهی را برای تعاونی ها به عنوان ابزار اصلی در این مسیر قائل شده است.
یکی از انواع تعاونیها، تعاونی های کشاورزی می باشند. تعاونی های کشاورزی شرکتهای اقتصادی با اهداف اقتصادی، مالی، کارآفرینی و ایجاد فرصت شغلی برای اعضای خود هستند. به طور کلی، یکی از راه های عملی جهت کاهش نرخ بیکاری به خصوص در میان قشر تحصیل کردة دانشگاهی، تعاون و همکاری میان افراد در قالب شرکتهای تعاونی است. لذا تعاونیها در ایجاد اشتغال، کاهش نرخ تورم، توسعه مشارکتهای جمعی و تأمین عدالت اجتماعی و اقتصادی نقش مؤثری دارند (طهماسبی گنجور و لبافی، 1384).
امروزه به رغم شواهدی مبنی بر موفقیت تعاونی ها و پیشرفت های قابل توجه این تشکلها در نقاط مختلف دنیا و در نظامهای متفاوت اقتصادی، متأسفانه شاهد هستیم که در کشور ما با وجود تأکیداتی که در ادوار مختلف برنامههای توسعة کشور و نیز سیاست های ابلاغی اصل 44 بر توسعة نقش و جایگاه بخش تعاون در اقتصاد کشور شده است، هنوز تعاونی ها نتوانسته اند به جایگاه واقعی خود در عرصه های اقتصادی و اجتماعی دست یابند و همچنان روح بیاعتمادی و تردید نسبت به کارآمدی این ساختار بر بدنة اقتصادی کشور حکمفرماست. این نشان میدهد که تعاونیها در کشور ما موفق نبودهاند و لذا باید کارآفرین شوند. از سوی دیگر،محققین کارآفرینی را یک متغیر میانجی میدانند و از ویژگی تسریع کنندگی برای توصیف کارآفرینی در توسعة اقتصادی استفاده می کنند. آنها معتقدند که کارآفرینی به عنوان یک تسریعکننده، جرقه رشد و توسعة اقتصادی را در زمینههای مختلف میزند.
اما فصل مشترک کارآفرینی با شرکتهای تعاونی در این است که شرکت های تعاونی نیز تأثیرمستقیمو غیرمستقیمیبر توسعةاجتماعی – اقتصادیجوامعتحتپوششخود دارند و تعاونیهای مختلف از طریق فعالیتها و برنامهریزیهای خود علاوه بر آنکه از جمله بزرگترین بنگاههای اقتصادیدر امر تولید به حساب میآیند، کارآفرین و درآمدزا نیز هستند و از این رو توجه بهتوسعة کارآفرینیدر تعاونیها یک امر ضروری به حساب می آید(Ehrmann & Breitenecker, 2005).
واژة کارآفرینی برای اولین بار توسط ریچارد کانتیلون[3](اقتصاددان) در اوایل قرن 18 برای توصیف فعالان اقتصادی که انجام هزینه های مشخصی را بر عهده می گیرند ولی انتظار درآمد نامعین و توأم با ریسک در آینده را دارند به کار برده شد.
توسعة کارآفرینی فرایند منسجم شناسایی، انگیزش، آموزش، مشاوره و حمایت است که هدف آن تربیت کارآفرینان بیشتری است تا آنها شرکت های جدیدی را به وجود آورند. این برنامه یک برنامة توسعة منابع انسانی است (اکبری، 1386).
این در حالی است که رسیدن به توسعه و اشتغال در همة بخشها، از جمله بخش مهم کشاورزی، از دغدغه های اصلی مسئولان در کشور ماست. لذا توجه به توسعة کارآفرینی و نیز حمایت از کارآفرینان در این بخش ضرورتی انکارناپذیر میباشد. از طرفی، نظر به اینکه کشاورزی محور توسعه در ایران تلقی میشود، توجه به کارآفرینی و ایجاد بستری مناسب برای ظهور کارآفرینان و حمایت از آنها از وظایف نهادهای دولتی می باشد و دولت می بایست زمینة ظهور و رشد کارآفرینی در این بخش را فراهم کند. به طور کلی کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی به مفهوم نوآوری و یا ایجاد حرفهای تازه در یکی از زیربخش های کشاورزی است. دستیابی به این مهم تنها وقتی میسر است که با ایجاد بسترهای فرهنگی و اجتماعی لازم در بخش کشاورزی و فراهم نمودن امکانات و تسهیلات مقتضی برای کارآفرینان بخش کشاورزی به توسعة فرهنگ و تقویت روحیة کارآفرینی نیز اقدام گردد (سلیمان پور، 1385).
توسعة کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی مزیت هایی شامل ایجاد اشتغال، بهبود کیفیت زندگی، توزیع متناسب درآمد، بهره برداری از منابع و فعال شدن آنها در بهرهوری عظیم ملی را به همراه دارد (طهماسبی گنجور و لبافی، 1384).
نتایج پژوهش مقصودی و جهانبانی (1389) تحت عنوان " بررسی راهکارهای توسعة کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی اهواز" نشان داد که عوامل اقتصادی، شامل تسهیلات اعتباری و وام های کم بهره به همراه عواملی چون خصوصیات اعضا، سطح تحصیلات و اعتماد به نفس در کنار عوامل شخصی، مانند تجربیات ناخوشایند دوران کودکی، نقش کاملاْ معنی داری در توسعة کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی ایفا می کنند.
یافتههای تحقیق دنیایی و یعقوبی (1390) تحت عنوان" راهکارهای تقویت کارآفرینی در شرکتهای تعاونی کشاورزی استان زنجان" نشان داد از دیدگاه مدیران. ارائۀ حمایت های مالی و مالیاتی، اصلاح قوانین و مقررات بانکی و سازگار نمودن آن با شرایط کارآفرینان و تدوین سند ملی توسعۀ کارآفرینی مهمترین عوامل در تقویت کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی می باشند.
ایمنی (1387) در پژوهشی با عنوان "آسیب شناسی تعاونی های کارآفرینی زنان روستایی" تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را بر کارآفرینی زنان روستایی مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که رابطة مستقیمی بین عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و کارآفرینی زنان روستایی وجود دارد.
پژوهش ملک محمدی و همکاران (Malek Mohammadi et al., 2011) تحت عنوان "نقش تعاونی های کشاورزی در توسعة کارآفرینی" نشان داد که با 95% اطمینان، بین متغیرهای اطلاعرسانی، حمایت مالی و اعتباری، ویژگیهای اجتماعی تعاونیهای کشاورزی، ویژگیهای اقتصادی تعاونیهای کشاورزی، بازاریابی و توسعة کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی رابطة مثبت و معنی داری وجود دارد. در مجموع، عوامل فوق 57٪ از عوامل مؤثر بر ترویج و توسعة کارآفرینی توسط تعاونی های کشاورزی را تبیین کردند.
بنابراین میتوان گفت برای تبدیل شدن تعاونی ها به سازمان های کارآفرین عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و ... دخیل میباشند که با توجه به تحقیقات ملک محمدی و همکاران
(Malak Mohammadi et al., 2011)، مراد نژاد و همکاران ((Moradnezhadi et al., 2007، و پورآتشی و همکاران ( (Pouratashi et al., 2007از میان این عوامل، عوامل اقتصادی یکی از مهمترین آنهاست.
از سوی دیگر، با توجه به گفتههای مدیر کل تعاونیها، تعداد تعاونی های استان تهران نسبت به گذشته کاهش یافته است که شاید علت این امر شرایط تعاونیها در گذشته و بیتوجهی نظام و دستگاههای دولتی به آنها باشد. این بیتوجهی موجب شده است بخش تعاون در اقتصاد کشور تضعیف شود و تعاونیها به تعطیلی کشیده شوند و انگیزة آنها کاهش یابد. همچنین بر اساس گفتههای مدیرکل تعاونیها، 15600 تعاونی مشغول به کار در زمینه های مختلف در استان تهران وجود دارند که 9٪ تعاونی های کل کشور را در برمیگیرند. با توجه به این ظرفیت بالا میتوان گفت بستر مناسبی برای سرمایهگذاری در این حوزه وجود دارد (روزنامه بازار کار، 1391).
برپایة مطالب پیشگفته، تحقیق حاضر به دنبال بررسی عوامل اقتصادی مؤثر در توسعة کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی استان تهران می باشد.
روش تحقیق
تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی بوده و به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعة آماری این تحقیق شامل 74388 نفر از اعضای تعاونی های کشاورزی استان تهران می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر 260 نفر تعیین شد:
= N حجم کل جامعه
= t مقدار t استیودنت با 95 درصد اطمینان
S2 = بیشترین واریانس متغیر مستقل (عوامل اقتصادی) 20 پرسش نامه که در مرحله پیش آزمون به دست آمده است و برابر با 55/79 می باشد.
= n حجم نمونه
نمونههای تحقیق به روش نمونه گیری تصادفی طبقهای با انتساب متناسب از میان اعضای تعاونیهای کشاورزی استان تهران انتخاب شدند. جمعآوری اطلاعات به شیوة میدانی و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. در این تحقیق متغیرهای مستقل عبارتاند از: میزان دسترسی به اعتبارات و سرمایه، حمایت های مالی و مالیاتی، میزان رضایت از درآمد حاصل از کار، پشتوانه مالی خانوادگی، وجود بازار رقابتی، امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی، قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونیها، درآمد ماهانة خانواده، بهرهگیری از وامهای کمبهره، استفاده از شبکههای بانکی کارا و مناسب. متغیر وابسته در این تحقیق توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی میباشد که برای سنجش آن از 8 گویه در قالب طیف لیکرت 5 گزینهای استفاده شد.
به منظور تعیین روایی پرسشنامه چندین نسخه از آن در اختیار استادان و کارشناسان تعاونی های کشاورزی قرار گرفت. برای تعیین اعتبار پرسشنامه نیز از 20 نفر از اعضای تعاونی های کشاورزی استان تهران آزمون مقدماتی گرفته شد. پس از استخراج داده ها، ضریب آلفای کرونباخ برابر 92/0 محاسبه گردید که قابل قبول و مطلوب می باشد. داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.
نتایج و بحث
متوسط سن اعضای تعاونیهای کشاورزی استان تهران برابر با 39 سال است. اکثریت اعضای تعاونی ها (8/73 درصد)، با فراوانی 192 نفر مرد می باشند. حدود 46 درصد آنان دارای تحصیلات زیر دیپلم و 8/38 درصد نیز دارای دیپلم علوم انسانیاند. میانگین سابقة کار در تعاونی حدود 10 سال می باشد. 7/74 درصد از افراد در هیئت مدیره عضویت نداشتند و میانگین سابقة عضویت اعضای هیئت مدیره حدود 2 سال بوده است. حدود 51 درصد از اعضا تجربة راه اندازی کسب و کار مستقل را نداشتند. 3/67 درصد از پاسخگویان بیان داشتند که هیچ دورة آموزشی در زمینة کارآفرینی در تعاونی ها برای آنها برگزار نشده است.
به منظور شناخت وضعیت توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی استان تهران از 8 گویه در قالب طیف لیکرت 5 گزینه ای استفاده شد. با توجه به امتیاز خیلی زیاد (5) و خیلی کم (1)، کمترین و بیشترین امتیاز برای هر پاسخگو به ترتیب 8=1×8 و 40=5 ×8 می باشد. از اینرو همة گویه ها با هم جمع و مجدداً کدبندی شدند به گونهای که امتیازهای 8-13 (خیلی کم)، 14-20 (کم)، 21-27 (متوسط)، 28-34 (زیاد) و 35-40 (خیلی زیاد) طبقهبندی شدند.به طور کلی نظر اعضای تعاونیها نشان داد که وضعیت توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی استان تهران (با 5/36 درصد) در حد متوسط بوده است (جدول1).
جدول 1. ارزیابی وضعیت توسعة کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی استان تهران (260n=)
طیف ارزیابی |
فراوانی |
درصد |
درصد معتبر |
درصد تجمعی |
خیلی کم (8-13) |
31 |
0/12 |
1/12 |
1/12 |
کم (14-20) |
25 |
7/9 |
7/9 |
8/21 |
متوسط (21-27) |
95 |
3/36 |
5/36 |
3/58 |
زیاد (28-34) |
57 |
0/22 |
1/22 |
4/80 |
خیلی زیاد (35-40) |
51 |
6/19 |
7/19 |
100 |
بدون پاسخ جمع |
1 260 |
4/0 100 |
|
|
مأخذ: یافتههای تحقیق نما: متوسط
به منظور شناسایی و اولویت بندی عوامل از ضریب تغییرات استفاده شد. طبق اطلاعات جدول 2، گویه خلاقیت و نوآوری در کار( 28/0 ) در بالاترین اولویت و گویه تبدیل ایده خلاق به ثروت (61/0) در پایین ترین اولویت قرار گرفته است.
جدول2. اولویت بندی وضعیت توسعة کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی استان تهران
گویه ها |
میانگین* |
انحراف معیار |
ضریبتغییرات |
اولویت |
خلاقیت و نوآوری در کار |
48/3 |
99/0 |
28/0 |
1 |
ارائه روشی جدید در فرایند تولید |
29/3 |
08/1 |
32/0 |
2 |
شناسایی و برآورده کردن نیازها |
36/3 |
12/1 |
33/0 |
3 |
تولید محصولات جدید |
92/2 |
20/1 |
41/0 |
4 |
خطر پذیری در فعالیت های تولیدی و اقتصادی |
84/3 |
01/2 |
52/0 |
5 |
خوداشتغالی |
64/3 |
06/2 |
56/0 |
6 |
دگراشتغالی |
43/3 |
07/2 |
60/0 |
7 |
تبدیل ایده خلاق به ثروت |
06/4 |
51/2 |
61/0 |
8 |
مأخذ: یافتههای تحقیق
*طیف ارزیابی : 1=خیلی کم 2=کم 3=متوسط 4= زیاد 5=خیلی زیاد
به منظور شناخت میزان تأثیر عوامل اقتصادی در توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی از 10 گویه در قالب طیف لیکرت 5 گزینهای استفاده شد. با توجه به امتیاز خیلی زیاد (5) و خیلی کم (1)، کمترین و بیشترین امتیاز برای هر پاسخگو به ترتیب 10= 1×10و 50 = 5 ×10 میباشد. از اینرو همة گویه ها با هم جمع و مجدداً کدبندی شدند به گونه ای که امتیازهای 10- 18 (خیلی کم)، 19-26 (کم)، 27-34 (متوسط)، 35-42 (زیاد) و 43-50 (خیلی زیاد) طبقه بندی شدند. با توجه به اطلاعات جدول 3، اکثریت افراد مورد مطالعه (4/40 درصد)، میزان تأثیر عوامل اقتصادی در توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی را در حد زیاد می دانند و تنها (1/5 درصد) افراد میزان تأثیر عوامل اقتصادی در توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی را در حد خیلی کم میدانند.
جدول 3. توزیع فراوانی تأثیر عوامل اقتصادی در توسعة کارآفرینی در تعاونیهایکشاورزی(260n=)
طیف ارزیابی |
فراوانی |
درصد |
درصد معتبر |
درصد تجمعی |
خیلی کم (10-18) |
13 |
0/5 |
1/5 |
1/5 |
کم (19-26) |
54 |
8/20 |
2/21 |
3/26 |
متوسط (27-34) |
56 |
5/21 |
0/22 |
2/48 |
زیاد (34-42) |
103 |
6/39 |
4/40 |
5/88 |
خیلی زیاد (43-50) |
29 |
2/11 |
4/11 |
0/100 |
بدون پاسخ جمع |
5 260 |
9/1 100 |
|
|
مأخذ: یافتههای تحقیق نما: زیاد
از دیدگاه اعضای تعاونی های کشاورزی مورد مطالعه، متغیر وجود بازار رقابتی بیشترین نقش را در توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی داشته است (جدول 4). به طور کلی می توان گفت که عوامل اقتصادی تأثیر مهمی در توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی داشته اند که باید به آنها توجه بیشتری شود.
جدول4. اولویت بندی تأثیر عوامل اقتصادی در توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی
گویه ها |
میانگین* |
انحراف معیار |
ضریبتغییرات |
اولویت |
وجود بازار رقابتی |
51/3 |
09/1 |
31/0 |
1 |
پشتوانه مالی خانوادگی |
22/3 |
12/1 |
347/0 |
2 |
حمایتهای مالی و مالیاتی |
58/3 |
25/1 |
349/0 |
3 |
میزان رضایت از درآمد حاصل از کار |
37/3 |
18/1 |
35/0 |
4 |
میزان دسترسی به اعتبارات و سرمایه |
53/3 |
30/1 |
36/0 |
5 |
استفاده از شبکههای بانکی کارا و مناسب |
38/3 |
28/1 |
37/0 |
6 |
بهرهگیری از وام های کم بهره |
32/3 |
38/1 |
41/0 |
7 |
امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی |
48/3 |
16/1 |
45/0 |
8 |
قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونی ها |
19/4 |
20/2 |
52/0 |
9 |
درآمد ماهانه خانواده |
10/4 |
48/2 |
60/0 |
10 |
مأخذ: یافتههای تحقیق
*طیف ارزیابی: 1=خیلی کم 2=کم 3=متوسط 4= زیاد 5=خیلی زیاد
نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بیانگر آن است که بین متغیرهای قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونی ها و درآمد ماهانة خانواده با متغیر توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی رابطة مثبت و معنی داری در سطح 5 درصد خطا وجود دارد. همچنین بین متغیرهای بهره گیری از وام های کم بهره، امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی و میزان دسترسی به اعتبارات و سرمایه با متغیر وابسته توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی رابطة مثبت و معنی داری در سطح 1 درصد خطا وجود دارد (جدول 5).
جدول 5. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق با توسعة کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی
ردیف |
متغیرهای تحقیق |
r |
P |
1 |
وجود بازار رقابتی |
077/0 |
216/0 |
2 |
پشتوانه مالی خانوادگی |
052/0 |
402/0 |
3 |
حمایت های مالی و مالیاتی |
077/0 |
218/0 |
4 |
میزان رضایت از درآمد حاصل از کار |
084/0 |
179/0 |
5 |
میزان دسترسی به اعتبارات و سرمایه |
**176/0 |
005/0 |
6 |
استفاده از شبکه های بانکی کارا و مناسب |
025/0 |
692/0 |
7 |
بهره گیری از وام های کم بهره |
**490/0 |
000/0 |
8 |
امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی |
**208/0 |
001/0 |
9 |
قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونیها |
*129/0 |
038/0 |
10 |
درآمد ماهانه خانواده |
*127/0 |
041/0 |
مأخذ: یافتههای تحقیق
*= معنی داری در سطح 05/0** = معنی داری در سطح 01/0
نتایج حاصل از تأثیر جمعی متغیرهای مستقل بر متغیر وابستة توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی از طریق معادلة خط رگرسیون چندمتغیرة گام به گام نشان می دهد که به ترتیب 3 متغیر وارد معادلة رگرسیون چند متغیره شدند که در زیر به شرح آنها پرداخته می شود:
در گام اول، متغیر x9 یعنی قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونیها، وارد معادله گردید بدین مفهوم که متغیر مزبور بیشترین تأثیر را داشته به طوری که به تنهایی حدود 24٪ تغییرات متغیر وابستة توسعة کارآفرینی تعاونی های کشاورزی را تبین نموده است.
در گام دوم، پس از متغیر x9، متغیر x10 یعنی درآمد ماهانة خانواده وارد معادله شد که به همراه متغیر x9 حدود 28٪ از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردهاند.
در گام سوم، متغیر امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی یعنی x8 وارد معادلة رگرسیون گردید. با مشاهدة ضریب تعیین به دست آمده می توان اظهار کرد که حدود 32٪ از تغییرات متغیر وابسته توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی ناشی از این سه متغیر میباشد (جدول 6).
جدول 6. نتایج تحلیل رگرسیونی به روش گام به گام
مراحل |
متغیر |
R |
R2 |
R2 |
Std |
1 |
قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونی ها (9x) |
490/0 |
240/0 |
237/0 |
53/14 |
2 |
درآمد ماهانة خانواده (10x) |
536/0 |
287/0 |
281/0 |
10/14 |
3 |
امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی (8x) |
569/0 |
323/0 |
315/0 |
76/13 |
مأخذ: یافتههای تحقیق
با توجه به جدول 7، معادلة خط رگرسیون بر اساس β به شرح زیر می باشد:
جدول 7. میزان تأثیر متغیرهای وارد شده در معادله رگرسیون
متغیر |
B |
خطای استاندارد |
Beta |
t |
Sig |
قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونی ها (9x) |
998/0 |
102/0 |
507/0 |
831/9 |
000/0 |
درآمد ماهانة خانواده (10x) |
319/0 |
083/0 |
199/0 |
845/3 |
000/0 |
امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی (8x) |
917/2 |
789/0 |
191/0 |
698/3 |
000/0 |
عدد ثابت |
311/12 |
949/2 |
- |
174/4 |
- |
مأخذ: یافتههای تحقیق 8x 191/0 +10 x199/0 + 9x 507/0 Y=
نتیجهگیری و پیشنهادها
نتایج این مطالعه نشان داد که در زمینة اولویتبندی عوامل اقتصادی مؤثر بر توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی متغیرهای وجود بازار رقابتی و پشتوانة مالی خانوادگی به ترتیب در بالاترین اولویت ها قرار گرفتند. نتایج تحقیقات غیاثوند غیاثی و همکاران (1391) و انصاری و همکاران (1388) نیز موارد فوق را مورد تأیید قرار میدهند. بر اساس نتایج به دست آمده از ضریب همبستگی پیرسون، بین میزان دسترسی به اعتبارات و سرمایه، بهره گیری از وامهای کمبهره و امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی با توسعة کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی در سطح 1 درصد خطا رابطة مثبت و معنی داری وجود دارد. مقصودی و جهانبانی(1389) و ملکمحمدی و همکاران (Malek Mohammadi et al., 2011) در تحقیقات خود به همبستگی بین این عوامل با توسعة کارآفرینی اشاره کردند. همچنین بین قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونیها و درآمد ماهانه خانواده با توسعة کارآفرینی در تعاونی های کشاورزی در سطح 5 درصد خطا رابطة مثبت و معنی داری وجود دارد. این یافته در تأیید تحقیق عزیزی و حسینی (1386) میباشد.
نتایج حاصل از تأثیر جمعی متغیرهای مستقل تحقیق بر متغیر وابستة توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی از طریق رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام نشان داد که متغیرهای قوانین شفاف اقتصادی و مالیاتی تعاونیها، درآمد ماهانة خانواده و امکان دسترسی به اطلاعات اقتصادی تأثیر مثبتی بر توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی داشتهاند که در تحقیقات کلب و بومسKolb & Bomess, 2004) ) و عزیزی و حسینی (1386) نیز تأثیر این عوامل تأیید و گزارش شده است. به طور کلی متغیرهای مذکور 32 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبین کردند.
با توجه به یافته های تحقیق حاضر پیشنهادهای زیر ارائه می گردد:
- دولت و تعاونی ها سیاست های مربوط به قوانین اقتصادی و مالیاتی تعاونی ها را شفاف و صریح بیان نمایند، زیرا یکی از نکات اساسی در مورد موفقیت سازمان ها، شفاف بودن راهبردها و سیاست های سازمان است که در نهایت تضمینی برای موفقیت اهداف سازمان می باشد.
- برای تقویت و تأمین مالی اعضای تعاونی ها، شرکت های بیمه تعاون و صندوق ضمانت اعتباری تعاون ایجاد گردد.
- پرداخت اعتبار در حد توان مالی اعضا و ایجاد تسهیلات جهت بازپرداخت آسانتر اقساط در نظر گرفته شود.
- ساز و کاری مناسب جهت برقراری ارتباط شبکهای اعضای تعاونی های کشاورزی با بازار مصرف به منظور بازاریابی محصولات کشاورزی و مصنوعات خانگی اتخاذ گردد.
- ایجاد پیوندهای اقتصادی و تعیین بازارهای هدف برای اعضای تعاونی ها به منظور تقویت بنیان های مالی و اقتصادی اعضا در نظر گرفته شود.
منابع
اکبری، ک. (1386). نقش نظام آموزشی- پژوهشی در توسعه کارآفرینی. تهران: سازمان انتشارات جهاد کشاورزی.
انصاری، م. ت. و سلمانی زاده، ع. (1388). بررسی عوامل محیطی مؤثر بر توسعة کارآفرینی کارآفرینان کشور. مجلة پژوهش نامه مدیریت، 1(1)، 87-110.
ایمنی، س. (1387). آسیب شناسی تعاونی های کارآفرینی زنان روستایی. اولین همایش ملی تعاون و کارآفرینی. 29 آبان 1387. تهران.
دنیایی، ح. و یعقوبی، ج. (1390). راهکارهای تقویت کارآفرینی در شرکتهای تعاونی کشاورزی استان زنجان از دیدگاه مدیران تعاونیها، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی ظرفیت های بخش تعاون در توسعه اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی، 27 و 28 فروردین1390، جزیره کیش.
روزنامه بازار کار. (10 تیر 1391). پرداخت تسهیلات 7 درصدی به فعالان تعاونی های کشاورزی استان تهران. 12(702)، 4.
سلیمان پور، م. (1385). بررسی موانع و مشکلات نیل به رویکرد کارآفرینی در آموزش عالی کشاورزی از دیدگاه دانشجویان دوره های تکمیلی استان تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران.
طهماسبی گنجور،ط. و لبافی، ع. ا. (1384). تعاون و تأثیر آن بر بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاه. مجلة کار و جامعه، شماره 63، 21-23.
عزیزی، ب. و حسینی، م. (1386). بررسی عوامل مؤثر در توسعه روحیه و مهارتهای کارآفرینی در میان دانشجویان سال آخر دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران. مجله علوم کشاورزی ایران، شماره 2، 241-251.
غیاثوند غیاثی، ف. و فرج اله حسینی، س. ج. و حسینی، س. م. (1391). تحلیل عاملهای مؤثر بر توسعة کارآفرینی تعاونیهای کشاورزی. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 20، بهار 1391.
مقصودی، ط. و جهانبانی، م. (1389). بررسی راهکارهای توسعة کارآفرینی در تعاونیهای کشاورزی شهرستان اهواز، پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر.
Kolb, G.., & Bomess. A. (2004). Values and entrepreneurship in the Americas. in R. Swedeberg (ed.), Entrepreneurship, Oxford Management Reader. New York: Oxford University Press.
Ehrmann, S., & Breitenecker, V. (2005), Supporting women in enterprise in Vietnam: impact of Start Your Business (SYB) training on women entrepreneurs in Vietnam, Hanoi, ILO. Geneva: IFP/SEED- WEDGE.
Malek Mohammadi, I., Sabouri, M. S., Ghasem, H., & Mohammadi Malayeri, M. (2011). The role of agricultural cooperatives in entrepreneurship promotion (Case Study of Agricultural Cooperatives in Tehran). Proceeding of 1st International Conference on Cooperative Social. Economic and Cultural Capabilities. 16-17 April. Kish.
Effective Economic Factors in Entrepreneurship Development of Agricultural Cooperatives in
Tehran Province
M. Nazarian[4]*, M. Hosseini[5]
Received: 16/04/2015 Accepted: 11/09/2015
Abstract
The main purpose of this research was to investigate the effective economic factors in entrepreneurship development of agricultural corporations in Tehran province. The research method was descriptive-correlation. The population included 260 members of agricultural cooperatives in Tehran province. A sample of 260 individuals was selected by using Cochran formula. The main research tool was a questionnaire and its validity was confirmed by a panel of experts. The reliability of the questionnaire was measured by measuring the Cronbach alpha α=0.92.The research dependent variable was entrepreneurship development of agricultural cooperatives. The results of the study showed that the majority of the respondents (40.4%) believed that the effect economic factors in entrepreneurship development of agricultural cooperatives was at a high range and the most important economic factor in developing entrepreneurship of agricultural cooperatives included transparent economical activities and appropriate tax regulations.
Keywords:
Agricultural Cooperatives, Entrepreneurship, Entrepreneurship Development
1. دانشآموختة کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
*نویسندة مسئول E-mail: mnazarian42@yahoo.com
[2]. استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تهران
[3]. Richard Cantillon
[4]. Former Master Student, Department of Agricultural Extension and Education, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
*Corresponding Author E-mail: mnazarian42@yahoo.com
[5]. Professor, Department of Agricultural Extension and Education, University of Tehran, Iran