نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه یاسوج
2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه یاسوج
3 دانش آموختة کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه یاسوج
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Abstract The main purpose this study was to investigate the cultural capital and demographic characteristics on the Performance of Agricultural and Industrial Cooperatives of Boyerahmad Township. Using survey and documentary methods, statistical population included 210 members of Agricultural and Industrial Cooperatives of Boyerahmad Township, from which 136 members were selected as sample size based on Morgan sampling Table and selected via approporiate multistage random sampling. Findings showed that "cultural behaviors and procedures" and cultural capital had linear relationship with the dependent variable, but there was no relationship between the kind of cultural goods consumption and the dependent variable. "Cultural behaviors and procedures" and cultural capital, totally, had explained 33.6 percentages of the dependent variable variance. There was no significant difference between the dependent variable according to the demographic variables (such as gender, marital situation, and education, membership and activity history of members).
کلیدواژه‌ها [English]
مقدمه
توسعه و تقویت هر تعاونی نیازمند سرمایههای متعددی از جمله سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. سرمایه فرهنگی قدرت شناخت و قابلیت استفاده از کالاهای فرهنگی در هر فرد میباشد و در بر گیرنده تمایلات پایدار فرد است که در خلال اجتماعی شدن در فرد انباشته میشود (فکوهی، 1381). بنابراین، سرمایه فرهنگی به واسطه نقش مهمی که در توسعه ایفا مینماید و کارکردهای مثبتی که برای جامعه دارد و همچنین به دلیل نقش مؤثری که در بهبود عملکرد شرکتهای تعاونی دارد در این پژوهش مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.
تعامل و ارتباط هماهنگ بین بخش صنعت و بخش کشاورزی لازمه توسعه پایدار است و بدون رشد صنعت امکان توسعه در بخش کشاورزی میسر نمیشود و بالعکس. این امر کوششهایی را میطلبد که منابع موجود در هر دو بخش با عدالت معقول توزیع گردد تا تحقق سهم 25 درصدی تعاون در اقتصاد ملی فراهم شود و قابلیتهای تولید ملی افزایش یابد. تحقق این امر و اهداف پیشبینی شده در سند چشمانداز بیست ساله کشور و ایجاد بهبود در شرایط تعاونیهای کشاورزی و صنعتی کشور نیازمند اندازهگیری عملکرد آنها و همچنین برنامهریزی و هدفگذاری جهت بهبود عملکردشان میباشد. با توجه به شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر شهرستان بویراحمد، در این پژوهش به بررسی تأثیر مؤلفههای سرمایه فرهنگی بر عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویراحمد پرداخته شده است تا مؤثرترین ابزارهای ارتقای کارآمدی، توانمندسازی و بهسازی تعاونیهای کشاورزی و صنعتی این شهرستان شناسایی شوند.
پژوهشگران متعددی در داخل و خارج از کشور به بررسی عملکرد تعاونیهای صنعتی و کشاورزی پرداخته و به تأثیر مؤلفههای گوناگون بر آن توجه نمودهاند؛ برای مثال، حبیب‌پور گتابی(1381) در پژوهشی نشان داده است که میزان اثربخشی آموزشی کارکنان، میزان عملکرد و آگاهی کارکنان به وظایف خود و باور کارکنان به ارزشهای تعاونی بیشترین تأثیر را بر عملکرد شرکتهای تعاونی داشته است. فرجی و فعلی(1389) در تحقیق خود نشان دادهاند که میان سرمایه اجتماعی و فرهنگی و میزان مشارکت زنان در سازمانهای غیر دولتی رابطه معنیدار وجود داشته است. اسکریمژور و همکاران (Scrimgeour et al., 2006) در پژوهشی نشان دادهاند که عوامل دولتی، تجاری، فنی، ادراکی و اجتماعی اساسیترین عوامل مؤثر بر عملکرد و موفقیت شرکتهای کشاورزی نیوزلند بودهاند.
از آنجا که مشکل عدم تطابق موضوعات و عدم امکان مقایسه نتایج پژوهشهای یاد شده وجود دارد به گونهای که پژوهشهای خارجی در ارتباط با جوامع توسعهیافتهتر است و از آنجا که جوامع مختلف از نظر ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با هم متفاوتاند، نتایج تحقیقات آنها به طور کامل قابل تعمیم به جامعه ایران به ویژه جامعه مورد مطالعه نیست.
چارچوب نظری تحقیق
چارچوب نظری این پژوهش یک رهیافت ترکیبی است که بر نظریات سرمایه فرهنگی بوردیو و روش کارت امتیاز متوازن کاپلان و نورتن مبتنی است. با توجه به اینکه امروزه دیدگاه بوردیو بیش از سایر رویکردهای نظری ارائه شده در ارتباط با سرمایه فرهنگی پذیرفتهشده و توسعهیافته است، در این پژوهش رویکرد بوردیو مورد توجه قرار گرفته است. کاپلان و نورتن با ترکیب شاخصهای مالی و غیرمالی یک رویکرد متمایز در ارزیابی عملکرد به وجود آوردند و در سنجش عملکرد سازمان، علاوه بر معیارهای مالی، سه وجه متفاوت دیگر از قبیل مشتری، فرایندهای داخلی، رشد و یادگیری را اندازهگیری کردند. با توجه به جامعیت روش کارت امتیاز متوازن نسبت به سایر روشهای سنجش عملکرد از قبیل روش نظام مدیریت هوشین[1]، هزینهیابی بر مبنای فعالیت[2]، بالدریچ[3] ، مدیریت بر مبنای هدف[4]، نظام مدیریت کیفیت جامع[5] و مدل برتری سازمانی[6]، در این پژوهش رویکرد مذکور جهت ارزیابی عملکرد شرکتهای تعاونی مورد استفاده قرار گرفته است.
مدل کارت امتیاز متوازن چهار وجه مالی، مشتری، فرایند داخلی و رشد و یادگیری دارد (Kaplan and Norton, 1996). جهت سنجش عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی، شاخصهای مالی و غیر مالی از متن نظریه کارت امتیاز متوازن کاپلان و نورتن و وجوه چهارگانه آن استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفتهاند.جهت سنجش عملکرد مالی با توجه به نوع متغیرهای مهم و تأثیرگذار بر عملکرد شرکتهای تعاونی، در مرحله اول با الگوگیری از نمونه پژوهشهای پیشین مشابهی همچون پژوهش ترابی(1389) و کائور (Kaur, 2006)، در مجموع متناسب با متغیرهای مالی شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی، 10 شاخص ساخته شده است.
یکی از مفاهیم مورد استفاده دیگر در این پژوهش سرمایه فرهنگی است. به تعبیر بوردیو، وقتی از سرمایه فرهنگی سخن گفته میشود، مجموعهای از دانش و مهارتهای شناختی مد نظر قرار میگیرد که در شکل کالاها و ابزارهای فرهنگی متجلّی میشود؛ به بیان دیگر، سرمایه فرهنگی تمام آن چیزی است که امروزه به عنوان کالاهای فرهنگی شناخته میشود. صورت دیگر سرمایه فرهنگی خود را بیشتر در عادات و نگرش افراد جامعه نمایان میسازد. در این معنا، سرمایه فرهنگی تمایلات، عادات و نگرشهایی را در بر میگیرد که استعداد استفاده از شرایط و تواناییهای بالقوه را به افراد میدهد تا بر وجوه شناختی و معرفتی خود بیفزایند (شارعپور و خوشفر، 1381). سرمایه فرهنگی اغلب با معرفهایی چون میزان اطلاعات، مهارتها، دانش، شناخت، هنر، نوع موسیقی و ورزش شناخته میشود. همچنین سرمایه فرهنگی افراد با استفاده از شاخصهایی نظیر سطح تحصیلات، میزان آشنایی افراد با زبان خارجی، عضویت افراد در کتابخانهها، بازدید از موزهها و آثار فرهنگی و تاریخی و نیز میزان مشارکت افراد در فعالیتها و کلاسهای زبان، موسیقی، خط و نقاشی، ورزش و مانند آنها بررسی میشود.
روششناسی تحقیق
پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی؛ از نظر روش و شیوه جمعآوری دادهها، توصیفی- پیمایشی؛ به لحاظ فرایند اجرا، مقطعی و براساس ماهیت دادهها، کمی است. روش اصلی پژوهش پیمایشی بوده که از ابزار پرسشنامه هنجاریابی شده محققان پیشین جهت جمعآوری دادهها استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش اعضای ارکان شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویراحمد به تعداد 210 نفر بودهاند که با استفاده از جدول مورگان(حسنزاده، 1386)، تعداد 136 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردیدند و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی از نوع طبقهای چندمرحلهای متناسب، نمونهها انتخاب و دادهها جمعآوری شدند. در پژوهش حاضر جهت تعیین اعتبار از اعتبار سازه به روش تحلیل عاملی و جهت تعیین پایایی از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده که نتایج آن در جداول 1 تا 3 ارائه شده است و نشان از پایایی و روایی قابل قبول ابزار سنجش در این پژوهش دارد.
جدول 1. میزان ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای سنجیده شده براساس طیف لیکرت
|
متغیرها |
مقدار ضریب آزمون مقدماتی |
مقدار ضریب حجم نمونه |
|
رفتار ور ویههای فرهنگی |
896/0 |
802/ |
|
مصرف کالاهای فرهنگی |
755/0 |
783/0 |
|
سرمایه فرهنگی |
891/0 |
814/0 |
|
عضومداری |
868/0 |
893/0 |
|
مشتریمداری |
819/0 |
833/0 |
|
عملکرد غیرمالی |
840/0 |
899/0 |
|
ضریب آلفای کل |
937/0 |
935/0 |
مأخذ: یافتههای تحقیق
جدول 2. تعیین اعتبار و پایایی مقیاس عملکرد غیرمالی
|
سازه |
عاملها |
مقدار ویژه |
واریانس تبیین شده |
واریانس کل مقیاس |
|
|
عملکرد غیرمالی |
عضومداری |
مشتریمداری |
|||
|
وزن عاملی |
وزن عاملی |
||||
|
اهمیت قائل شدن برای نوآوریها و خلاقیتهای اعضا |
772/0 |
|
786/6 |
708/37 |
003/51 |
|
آگاهی و اطلاعرسانی به موقع و مورد نیاز اعضا |
766/0 |
||||
|
رسیدگی به امور رفاهی و خدماتی اعضا |
754/0 |
||||
|
دسترسی به دستگاهها و فناورهای جدید علمی و صنعتی |
739/0 |
||||
|
استفاده از نیروهای متخصص در انجام امور تعاونی |
671/0 |
||||
|
رعایت قوانین و مقررات از سوی مسئولان تعاونی |
648/0 |
||||
|
تهیه و تأمین مواد اولیه و امکانات مورد نیاز برای انجام امور تعاونی |
626/0 |
||||
|
ارتباط مؤثر با سایر شرکتهای تعاونی و یا اتحادیهها |
613/0 |
||||
|
بهرهگیری از حمایت و نظارت اداره کل تعاون در امور شرکت تعاونی |
605/0 |
||||
|
میزان اجرای مصوبات مجمع عمومی شرکت تعاونی |
589/0 |
||||
|
تأمین اعتبارات و وامهای مورد نیاز اعضا |
569/0 |
||||
|
مشخص بودن کانالهای ارتباطی شرکت تعاونی با مشتریهای محصولات تولیدی |
|
729/0 |
393/2 |
296/13 |
|
|
اعضایارکان شرکتتعاونیشما(مدیرعامل، هیئتمدیره،بازرس)از نیازهایاصلیمشتریانمحصولاتتولیدیکشاورزی چقدر شناخت دارند؟ |
715/0 |
||||
|
شناختمشتریهایتولیداتصنعتییا کشاورزیاز وضعیتتعاونی |
708/0 |
||||
|
اعضای ارکان شرکت تعاونی شما از سلیقههای مشتریها چقدر شناخت دارند؟ |
668/0 |
||||
|
مشتریها از رقبای تعاونی شما چقدر شناخت دارند؟ |
665/0 |
||||
|
جویا شدن نظر مشتریان در مورد محصولات تولیدی تعاونی |
662/0 |
||||
|
مشتریان از کیفیتمحصولات تولیدی تعاونی شما چقدر رضایت دارند؟ |
661/0 |
||||
|
مقدار آزمون KMO جهت متناسب بودن اندازه نمونه |
841/0 |
||||
|
مقدار آزمون Bartlett جهت درست بودن تفکیک عاملها |
Sig= 000/0 |
Df= 153 |
Chi- Square= 909/1122 |
||
مأخذ: یافتههای تحقیق
جدول 3. تعیین اعتبار و پایایی مقیاس سرمایه فرهنگی
|
|
عاملها |
مقدار ویژه |
واریانس تبیین شده |
واریانس کل مقیاس |
|
|
سرمایه فرهنگی |
رفتار و رویههای فرهنگی |
مصرف کالاهای فرهنگی |
|||
|
وزن عاملی |
وزن عاملی |
||||
|
شرکت در سخنرانیها، کنفرانسها و سمینارها |
798/0 |
|
295/4 |
681/30 |
103/48 |
|
مطالعه کتاب(داستان، قصه و ادبیات و ...) |
733/0 |
||||
|
فعالیتهای هنری(نقاشی یا خطاطی و ...) |
710/0 |
||||
|
حضور درکتابخانهها |
678/0 |
||||
|
خرید یا جمعآوری اشیای عتیقه مثل تابلوی نقاشی و عکس |
669/0 |
||||
|
بازدید از موزهها، نمایشگاهها و فرهنگسراها |
635/0 |
||||
|
موسیقی(شنیدن، نواختن یا آموزش موسیقی...) |
502/0 |
||||
|
استفاده از اینترنت |
359/0 |
||||
|
مسافرت(در داخل یا خارج از کشور) |
|
755/0 |
439/2 |
422/17 |
|
|
ورزش |
735/0 |
||||
|
تماشای ماهواره و ویدئو |
715/0 |
||||
|
تماشای تلویزیون(فیلم، اخبار و...) |
697/0 |
||||
|
مطالعه نشریهها، مجلهها و روزنامهها |
648/0 |
||||
|
گوش دادن به رادیو(برنامههای داخلی یا خارجی) |
494/0 |
||||
|
مقدار آزمون KMO جهت متناسب بودن اندازه نمونه |
786/0 |
||||
|
مقدار آزمون Bartlett جهت درست بودن تفکیک عاملها |
Sig= 000/0 |
Df= 91 |
Chi- Square= 238/558 |
||
مأخذ: یافتههای تحقیق
نتایج و بحث
یافتههای توصیفی
بررسی ها نشان داد میانگین سنی در میان ارکان تعاونیهای کشاورزی و صنعتی 43/40 سال بوده است. بیشترین فراوانی مربوط به پاسخگویان مرد بوده که 86 نفر(7/71 درصد) از حجم نمونه آماری را تشکیل دادهاند. در میان پاسخگویان 16نفر(3/13 درصد) مجرد و 104 نفر(7/86 درصد) متأهل بودهاند. تعداد 18 نفر(15 درصد) از پاسخگویان فارس و 102 نفر(85 درصد) لر بودهاند. بیشترین فراوانی مربوط به پاسخگویان دارای تحصیلات دیپلم به تعداد 38 نفر(7/31 درصد) و پاسخگویان دارای تحصیلات لیسانس به تعداد 28 نفر(3/23 درصد) و کمترین فراوانی مربوط به پاسخگویان با تحصیلات فوقلیسانس و بالاتر به تعداد 2 نفر(5 درصد) بوده است. در میان پاسخگویان بیشترین میزان فراوانی بر اساس سابقه فعالیت مربوط به دامنه 1- 7 سال به تعداد 77 نفر(2/64 درصد) و بیشترین میزان فراوانی بر اساس سابقه عضویت مربوط به دامنه 1- 7 سال به تعداد 83 نفر(2/69 درصد) بوده است.
نتایج نشان داد که مصرف کالاهای فرهنگی و همچنین میانگین نمره رفتار و رویههای فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها کمتر از نمره میانگین واقعی بوده و سرمایه فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها کمتر از حد متوسط بوده است. غالب شرکتهای تعاونی یعنی 5/52 درصد و 7/66 درصد به ترتیب عملکرد مالی و غیرمالی متوسط و در مجموع غالب شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویراحمد(3/73 درصد) عملکرد متوسطی داشتهاند.
یافتههای استنباطی
نتایج تحلیل رگرسیونی پژوهش نشان میدهد که بین سرمایه فرهنگی اعضای ارکان تعاونی و عملکرد شرکتهای تعاونی رابطه خطی وجود دارد. مقدار ضریب تعیین تعدیل شده به دست آمده(052/0= ) دلالت بر نقش ضعیف متغیر سرمایه فرهنگی در تبیین واریانس عملکرد تعاونیهای کشاورزی و صنعتی دارد. در واقع متغیر سرمایه فرهنگی اعضای ارکان تعاونی توانسته است 2/5 درصد از تغییرات عملکرد تعاونیهای کشاورزی و صنعتی را تبیین نماید. بین سرمایه فرهنگی اعضای ارکان تعاونی و عملکرد مالی شرکتهای تعاونی رابطه خطی وجود ندارد. همچنین با توجه به مقدار F(26/11) و سطح معناداری (001/0 =Sig)، بین سرمایه فرهنگی اعضای ارکان تعاونی و عملکرد غیرمالی شرکتهای تعاونی در سطح خطای کمتر از 01/0 و سطح اطمینان 99% رابطه خطی وجود دارد. بنابراین، معناداری رابطه بین سرمایه فرهنگی اعضای ارکان شرکتهای تعاونی و عملکرد شرکتها ناشی از معناداری عملکرد غیرمالی است. با توجه به مقدار سطح معنیداری به دست آمده برای آماره t(007/0 =Sig) و معناداری آن در سطح خطای کمتر از 01/0، میتوان گفت متغیر سرمایه فرهنگی تأثیر آماری معنیداری در تبیین تغییرات عملکرد شرکتهای تعاونی داشته است.
جدول 4. نتایج تحلیل رگرسیونی سرمایه فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها در عملکرد شرکتهای تعاونی
|
متغیرها |
نتایج برازش مدل |
نتایج تحلیل واریانس |
ضرایب تأثیر رگرسیونی متغیر سرمایه فرهنگی بر عملکرد |
||||||||
|
مستقل |
وابسته |
||||||||||
|
adj |
F |
Sig |
B |
Beta |
t |
Sig |
|||||
|
سرمایه فرهنگی |
عملکرد تعاونیهای کشاورزی |
مالی |
000/0 |
014/0- |
009/0 |
925/0 |
002/0 |
011/0 |
095/0 |
925/0 |
|
|
غیرمالی |
086/0 |
073/0 |
74/6 |
011/0 |
349/0 |
293/0 |
59/2 |
011/0 |
|||
|
کل |
057/0 |
044/0 |
35/4 |
041/0 |
018/0 |
239/0 |
085/2 |
041/0 |
|||
|
عملکرد تعاونیهای صنعتی |
مالی |
036/0 |
014/0 |
65/1 |
206/0 |
039/0 |
190/0 |
284/1 |
206/0 |
||
|
غیرمالی |
099/0 |
078/0 |
83/4 |
033/0 |
409/0 |
314/0 |
197/2 |
033/0 |
|||
|
کل |
073/0 |
052/0 |
45/3 |
070/0 |
022/0 |
270/0 |
858/1 |
070/0 |
|||
|
عملکرد کل |
مالی |
005/0 |
003/0- |
59/0 |
445/0 |
012/0 |
070/0 |
767/0 |
445/0 |
||
|
غیرمالی |
087/0 |
079/0 |
26/11 |
001/0 |
366/0 |
295/0 |
36/3 |
001/0 |
|||
|
کل |
060/0 |
052/0 |
47/7 |
007/0 |
019/0 |
244/0 |
743/2 |
007/0 |
|||
مأخذ: یافتههای تحقیق
با توجه به مقدار F(46/18) و سطح معناداری(000/0 =Sig)، بین رفتار و رویههای فرهنگی اعضای ارکان تعاونی و عملکرد شرکتهای تعاونی در سطح خطای کمتر از 01/0 و سطح اطمینان 99% رابطه خطی وجود دارد. مقدار ضریب تعیین تعدیل شده(128/0 = adj) نیز نشان میدهد که متغیر رفتار و رویههای فرهنگی اعضای ارکان تعاونی توانسته است 8/12 درصد از تغییرات عملکرد تعاونیهای کشاورزی و صنعتی را تبیین نماید. بین رفتار و رویههای فرهنگی و عملکرد مالی هر یک از شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی رابطه وجود ندارد.
جدول 5. نتایج تحلیل رگرسیونی رفتار و رویه فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها بر عملکرد
شرکتهای تعاونی
|
متغیرها |
نتایج برازش مدل |
نتایج تحلیل واریانس |
ضرایب تأثیر رگرسیونی متغیر رفتار و رویه فرهنگی بر عملکرد |
||||||||
|
مستقل |
وابسته |
||||||||||
|
adj |
F |
Sig |
B |
Beta |
t |
Sig |
|||||
|
رفتار و رویه فرهنگی |
عملکرد تعاونیهای کشاورزی |
مالی |
051/0 |
038/0 |
90/3 |
052/0 |
057/0 |
227/0 |
97/1 |
052/0 |
|
|
غیرمالی |
133/0 |
121/0 |
09/11 |
001/0 |
724/0 |
365/0 |
33/3 |
001/0 |
|||
|
کل |
133/0 |
121/0 |
09/11 |
001/0 |
045/0 |
365/0 |
330/3 |
001/0 |
|||
|
عملکرد تعاونیهای صنعتی |
مالی |
029/0 |
007/0 |
31/1 |
260/0 |
048/0 |
170/0 |
14/1 |
260/0 |
||
|
غیرمالی |
087/0 |
067/0 |
21/4 |
046/0 |
533/0 |
295/0 |
05/2 |
046/0 |
|||
|
کل |
098/0 |
078/0 |
79/4 |
034/0 |
036/0 |
313/0 |
189/2 |
034/0 |
|||
|
عملکردکل |
مالی |
043/0 |
035/0 |
32/5 |
023/0 |
054/0 |
208/0 |
31/3 |
023/0 |
||
|
غیرمالی |
130/0 |
123/0 |
62/17 |
000/0 |
691/0 |
360/0 |
20/4 |
000/0 |
|||
|
کل |
135/0 |
128/0 |
46/18 |
000/0 |
044/0 |
368/0 |
297/4 |
000/0 |
|||
مأخذ: یافتههای تحقیق
با توجه به مقدار F(013/0) و سطح معنیداری(911/0 =Sig)، بین مصرف کالاهای فرهنگی اعضای ارکان تعاونی و عملکرد شرکتهای تعاونی در سطوح مالی، غیرمالی و کل رابطه خطی وجود ندارد. بنابراین، میتوان گفت نوع مصرف کالاهای اعضای ارکان تعاونی بر عملکرد تعاونیهای کشاورزی و صنعتی تأثیری نداشته است.
جدول 6 . نتایج تحلیل رگرسیونی مصرف کالاهای فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها بر عملکرد شرکتهای تعاونی
|
متغیرها |
نتایج برازش مدل |
نتایج تحلیل واریانس |
نتایج مربوط به ضرایب تأثیر رگرسیونی متغیر مصرف کالاهای فرهنگی بر عملکرد |
|||||||||
|
مستقل |
وابسته |
|||||||||||
|
adj |
F |
Sig |
B |
Beta |
T |
Sig |
||||||
|
مصرف کالاهای فرهنگی |
عملکرد تعاونیهای کشاورزی |
مالی |
041/0 |
027/0 |
06/3 |
084/0 |
049/0- |
202/0- |
75/1 |
084/0 |
||
|
غیرمالی |
014/0 |
000/0 |
992/0 |
323/0 |
224/0 |
117/0 |
996/0 |
323/0 |
||||
|
کل |
001/0 |
013/0- |
064/0 |
801/0 |
004/0 |
030/0 |
253/0 |
801/0 |
||||
|
عملکرد تعاونیهای صنعتی |
مالی |
024/0 |
002/0 |
10/1 |
299/0 |
074/0 |
156/0 |
05/1 |
299/0 |
|||
|
غیرمالی |
055/0 |
033/0 |
55/2 |
117/0 |
706/0 |
234/0 |
60/1 |
117/0 |
||||
|
کل |
010/0 |
012/0- |
452/0 |
505/0 |
019/0 |
101/0 |
673/0 |
505/0 |
||||
|
عملکردکل |
مالی |
012/0 |
004/0 |
42/1 |
236/0 |
031/0- |
109/0- |
19/1 |
236/0 |
|||
|
غیرمالی |
011/0 |
003/0 |
33/1 |
251/0 |
223/0 |
106/0 |
15/1 |
251/0 |
||||
|
کل |
000/0 |
008/0- |
013/0 |
911/0 |
001/0 |
010/0 |
112/0 |
911/0 |
||||
|
|
||||||||||||
مأخذ: یافتههای تحقیق
تبیین عملکرد شرکتهای تعاونی بر حسب مجموعه متغیرهای مستقل
برای مطالعه تأثیرات مجموعه متغیرهای مستقل رفتار و رویههای فرهنگی و مصرف کالاهای فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها بر متغیر وابسته عملکرد شرکتهای تعاونی و همچنین تبیین واریانس عملکرد شرکتهای تعاونی توسط متغیرهای مستقل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره به روش گام به گام استفاده شده است که نتایج آن در جدول7 آورده شده است. با توجه به مقدار ضریب تعیین تعدیل شده(312/0= adj)، قویترین متغیر پیشبینیکننده در عملکرد شرکتهای تعاونی، متغیر رفتار و رویههای فرهنگی اعضای ارکان شرکتهای تعاونی است که به تنهایی 2/31 درصد از واریانس عملکرد شرکتهای تعاونی را تبیین نموده است. در مجموع دو متغیر رفتار و رویههای فرهنگی و مصرف کالاهای فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها توانستهاند 6/33 درصد از عوامل تأثیرگذار بر عملکرد شرکتهای تعاونی را تبیین نمایند و 4/66 درصد باقیمانده به عوامل دیگری بستگی دارد که خارج از این متغیرهاست. مقدار آزمون F(41/29)، که در سطح خطای کمتر از 01/0 و سطح اطمینان 99% معنیدار میباشد، نشان میدهد که مدل رگرسیونی تحقیق، مرکب از دو متغیر مستقل رفتار و رویههای فرهنگی و مصرف کالاهای فرهنگی و یک متغیر وابسته عملکرد شرکتهای تعاونی، مدل خوبی بوده و مجموعه متغیرهای مستقل قادرند 6/33 درصد از تغییرات عملکرد شرکتهای تعاونی را تبیین نمایند.
جدول 7. نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چند متغیره دربارة عوامل مؤثر بر عملکرد شرکتهای تعاونی
|
Sig |
F |
adj |
R2 |
R |
Sig |
t |
Beta |
متغیرهای پیشبینیکننده |
مرحله |
|
000/0 |
52/32 |
312/0 |
320/0 |
578/0 |
000/0 |
37/6 |
578/0 |
رفتار و رویههای فرهنگی |
1 |
|
000/0 |
41/29 |
336/0 |
344/0 |
609/0 |
000/0 |
09/6 |
601/0 |
رفتار و رویههای فرهنگی |
2 |
|
002/0 |
67/3 |
248/0 |
مصرف کالایهای فرهنگی |
مأخذ: یافتههای تحقیق
بررسی تأثیر متغیرهای جمعیتی بر عملکرد شرکتهای تعاونی
در پژوهش حاضر متغیرهای جمعیتی(جنس، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، سابقه عضویت و سابقه فعالیت اعضای ارکان شرکتهای تعاونی) به عنوان متغیرهای کنترل در پژوهش وارد و تأثیر در عملکرد شرکتهای تعاونی جهت وضوح بیشتر تأثیر متغیرهای اصلی پژوهش بررسی شده که نتایج در جداول 8 تا 10 منعکس گردیده است. بر اساس جدول 8 ، تفاوت معناداری بین میانگین نمره عملکرد مردان با زنان و افراد مجرد با متأهل وجود نداشته است. بر اساس جدول 9 ، افراد با سطوح مختلف تحصیلی به لحاظ میانگین نمره عملکرد تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتهاند. بر اساس جدول 10، سابقه فعالیت و سابقه عضویت اعضای ارکان در شرکتهای تعاونی تأثیری بر عملکرد شرکتها نداشتهاند.
جدول 8. مقایسه میانگین میزان عملکرد بر حسب جنسیت و وضعیت تأهل
|
متغیرها |
فراوانی |
میانگین عملکرد |
انحراف معیار |
t |
Df |
Sig |
||
|
وابسته |
مستقل |
|||||||
|
عملکرد کل |
جنسیت |
مرد |
86 |
14/4 |
98/0 |
343/0 |
118 |
733/0 |
|
زن |
34 |
21/4 |
88/0 |
|||||
|
عملکرد کل |
وضعیت تأهل |
مجرد |
16 |
44/4 |
63/0 |
26/1 |
118 |
209/0 |
|
متأهل |
104 |
12/4 |
99/0 |
|||||
مأخذ: یافتههای تحقیق
جدول 9. مقایسه میانگین میزان عملکرد بر حسب میزان تحصیلات
|
مستقل |
تحصیلات
|
فراوانی |
میانگین عملکرد |
F |
Df |
Sig |
|
وابسته |
||||||
|
عملکرد کل شرکتهای تعاونی |
ابتدایی |
7 |
14/4 |
428/1 |
119 |
210/0 |
|
راهنمایی |
11 |
4 |
||||
|
متوسطه |
13 |
62/3 |
||||
|
دیپلم |
38 |
29/4 |
||||
|
فوقدیپلم |
17 |
06/4 |
||||
|
لیسانس |
28 |
43/4 |
||||
|
فوقلیسانس و بالاتر |
6 |
83/3 |
مأخذ: یافتههای تحقیق
جدول 10. نتایج تحلیل رگرسیونی سابقه فعالیت و سابقه عضویت اعضای ارکان تعاونیها در عملکرد شرکتهای تعاونی
|
متغیرها |
نتایج برازش مدل |
نتایج تحلیل واریانس |
نتایجمربوط به ضرایب تأثیر رگرسیونی متغیرهای سابقه عضویت و سابقه فعالیت بر عملکرد شرکتهای تعاونی |
|||||||
|
مستقل |
وابسته |
|||||||||
|
adj |
F |
Sig |
B |
Beta |
t |
Sig |
||||
|
سابقه فعالیت |
عملکرد کل |
028/0 |
020/0 |
44/3 |
066/0 |
033/0 |
168/0 |
85/1 |
066/0 |
|
|
سابقه عضویت |
عملکردکل |
018/0 |
010/0 |
149/2 |
145/0 |
028/0 |
134/0 |
47/1 |
145/0 |
|
مأخذ: یافتههای تحقیق
نتیجهگیری و پیشنهادها
هدف این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفههای مؤثر (سرمایه فرهنگی و متغیرهای جمعیتی) بر عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویراحمد بود. بر این اساس، نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو و نظریه کارت امتیاز متوازن کاپلان و نورتن برای تحلیل و توجیه نظری مسئله مورد نظر انتخاب و با الهام از آنها فرضیاتی تدوین و آزمون شد. تحلیل یافتههای مرتبط با ویژگیهای جمعیتی اعضای ارکان تعاونیها نشان داد که بین عملکرد شرکتهای تعاونی با توجه به عدم تأثیر متغیرهای جنس، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات، سابقه فعالیت و سابقه عضویت اعضای ارکان تعاونیها تفاوت معناداری وجود ندارد. این یافتهها در این پژوهش مطابق با نتایج تحقیق جهانگیری و شکریزاده(1389) است و با یافتههای تحقیقات بار(Bar, 2000)، اسکریمژور و همکاران (Scrimgeour et al., 2006) همخوانی ندارد. به نظر میرسد به دلیل بافت سنتی جامعه مورد مطالعه، تشابهات اجتماعی و فرهنگی زیادی بین اعضای ارکان شرکتهای تعاونی وجود دارد و این تشابهات مانع از تأثیر متفاوت ویژگیهای فردی همچون سن، جنس، وضعیت تأهل، قومیت، سطح تحصیلات، سوابق عضویتی و سوابق فعالیتی اعضای ارکان تعاونیها در عملکرد آنها شده است.
به طور کلی، تحلیل یافتههای مرتبط با مؤلفههای سرمایه فرهنگی نشان میدهد که رفتار و رویههای فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها و همچنین مجموع مؤلفههای سرمایه فرهنگی به لحاظ آماری تأثیر معناداری بر عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی داشتهاند. نوع مصرف کالاهای فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها تأثیری بر عملکرد شرکتهای تعاونی نداشته است. اما نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که دو متغیر رفتار و رویههای فرهنگی اعضای ارکان تعاونیها و مصرف کالاهای فرهنگی متغیرهای اثرگذار بر عملکرد مالی شرکتهای تعاونی بودهاند و توانستهاند 6/33 درصد واریانس عملکرد این شرکتها را تبیین نمایند. این یافته با رویکرد تراسبی (1382) به سرمایه فرهنگی همخوانی دارد. بنابراین، عملکرد تعاونیها، که نوعی از تعامل و مشارکت اجتماعی و اقتصادی است، از ویژگیهای فرهنگی تأثیر قابل ملاحظهای میپذیرد. این نوع از فعالیت نیازمند نگاهی جامعهمحور است که در پرتو رفتارها و مصارف فرهنگی خاصی تقویت میشود. در واقع نتایج این پژوهش به خوبی اهمیت و جایگاه ویژگیهای فرهنگی را در عملکرد تعاونیهای صنعتی و کشاورزی نشان داد.
با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود در شرکتهای تعاونی راهکارهای گسترش سرمایه فرهنگی در میان اعضای شرکتهای تعاونی مورد توجه قرار گیرد. همچنین برای ترویج روحیه و فعالیت تعاونی در استان و کشور و برای تقویت تعاونیهای موجود، نسبت به گسترش کالاهای فرهنگی در جامعه اقدام و از کالاهای فرهنگی به عنوان ابزاری کارآمد در ترویج فرهنگ تعاونی در جامعه استفاده گردد.
)