عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان مشارکت اعضای تعاونی‏های تولیدی استان تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‏شناسی دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

2 دانش آموختة دکتری جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

3 دانشیار جامعه‏شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر

4 استادیار جامعه شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

در پژوهش پیمایشی حاضر، عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت در تعاونی‏های تولیدی (صنعتی و کشاورزی) استان تهران بررسی شده است. داده‏ها با استفاده از پرسش‏نامة محقق‏ساخته‏ای که روایی و پایایی آن قبلاً برآورد شده بود جمع آوری شد. جامعة آماری این تحقیق شامل کلیه اعضای تعاونی‏های استان تهران به تعداد 16960 عضو بوده است. از بین این تعداد، با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‏گیری خوشه‏ای چندمرحله‏ای،400 نفر برای پاسخ به پرسش‏نامه‏ها انتخاب شدند. یافته‏ها نشان داد که میزان مشارکت در تعاونی‏های تولیدی استان تهران، با میانگین 46 از 100، در حد پایین است. میزان مشارکت اعضا در تعاونی ها به ترتیب از متغیرهای سرمایه اجتماعی، باورهای مشترک، پایگاه اجتماعی، سود دریافتی از تعاونی، آگاهی از اصول تعاونی و میزان استقلال تعاونی از دولت تأثیر مثبت و معنی‏دار می پذیرد. همچنین اعضای زن در مقایسه با مردان مشارکت بیشتری در تعاونی دارند. در کل، متغیرهای مذکور قادرند 44% تغییرات میزان مشارکت را تبیین کند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social Factors Affecting Level of Participation by Members of Production Cooperatives in Tehran Province

نویسندگان [English]

  • Hamid Ansari 1
  • Mehran Jourablou 2
  • Nasrallah Porafkari 3
  • Ali Hashemianfar 4
1 Associate Professor of Sociology, College of Social Sciences, Tehran University, Tehran, Iran
2 Ph.D. Graduate in Sociology, Islamic Azad University, Dehaghan Branch, Dehaghan, Iran
3 Associate Professor of Sociology, Islamic Azad University, Shoushtar Branch, Shoushtar, Iran
4 Assistant Professor of Sociology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

This research investigated social factors affecting level of participation by members of production cooperatives in Tehran Province. The target population for the study were all members (N=1690) of production cooperatives. A multi-stage cluster sampling technique was used to determine and select sample (n=400) size. Survey methodology was used in this research to conduct the research. A self-constructed questionnaire was developed by the researchers to elicit responses.  Both the validity as well as the reliability of the instrument was gained. Findings indicated that the mean participation level for all respondents was 46 on a scale from zero to hundred. Obviously, the score showed an insufficient level of participation by the members. Results of examining various variables showed that the social capital, shared beliefs of members of cooperatives, amount of dividends received from cooperatives, level of awareness from cooperative principles, degree of independence from the state union, social status and  gender have significant correlation with participation of all members of production cooperatives. Furthermore, participation by females in production cooperatives appeared to be more than that of males. Also, regression analysis showed that all independent variables had a significant effect on the variance of member`s participation in production cooperatives with 44% coefficient of determination. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • participation
  • Social Capital
  • Cooperative
  • Shared Beliefs
  • Principles of Cooperation

مراجع

 
1. آذری، ل.، هوشمند، م. و نقوی، س.س. (1388). سنجش رضایتمندی از فعالیت شرکتهای تعاونی مرزنشیناناستان خراسان رضوی. روستا و توسعه، ۱۲(۲)، 87-111.
2. ازکیا، م. و غفاری،غ. ر. (1384). جامعه شناسی توسعه. چاپ پنجم. تهران: کیهان.
3. اطهری، ز. و علی بیگی، ا. ح. (1389). تحلیل ادراک کشاورزان شهرستان کرمانشاه از تعاون. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، سال چهارم، دوره 2، شماره565. 4-576.
4. انصاری، ح. (1381). پژوهشی در تعاونی های روستایی ایران: مطالعه موردی شرکت تعاونی روستایی شباهنگ شهریار. مؤسسه تحقیقات تعاونی. قم: ام ابیها.
5. انصاری، ح. (1382). بررسی راهکارهای توسعه و ترویج مشارکت های مردمی و فرهنگ کار جمعی در جامعه از طریق تشکل های تعاونی (طرح پژوهشی ملی). تهران: وزارت تعاون و مؤسسه تحقیقات تعاونی دانشگاه تهران.
6. بیرچال، ج. (1378). تعاونیها و اهداف توسعة هزاره. ترجمة اصغر بیات. چاپ دوم. تهران: خوشبین.
7. پیران، پ. (1377). شهر شهرون دمدار4 : به سوی مشارکتهای اجتماعی درحیطه‏های رسمی، اطلاعات سیاسی– اقتصادی، 7(132 و 131)، 96-103.
8. ترنر ، ج. ا. (1382). ساخت نظریه جامعه شناختی. ترجمة دکتر عبدالعلی لهسائی‏زاده. چاپ دوم. شیراز: نوید شیراز.
9. دواس، د. ای. (1381). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمة هوشنگ نایبی. چاپ دوم. تهران: نشرنی.
10. راش، م. (1377). جامعه و سیاست، مقدمه ای بر جامعه شناسی سیاسی. ترجمة منوچهر صبوری. چاپ سوم. تهران: سمت.
11. رحمانی فیروزجاه، ع. و سهرابی، س. (1390). نقش تعاونی در تشکیل و تقویت سرمایه اجتماعی، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی ظرفیت های بخش تعاون در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی. وزارت تعاون. 
12.ساریخانی، ن. طه، م. (1382). میزان مشارکت زنان در شرکتهای تعاونی روستایی و شناخت عوامل مؤثر بر آن (قسمت اول).  اقتصاد تعاون، 143، 47-54.
13. ﺳــﺮﻣﺪ، ز. (1388). روشﻫــﺎی ﺗﺤﻘﻴــﻖ در ﻋﻠــﻮم رﻓﺘــﺎری، چاپ چهارم. ﺗﻬــﺮان: آﮔــﻪ.
شارع پور، م. (1386). جامعه شناسی آموزش و پرورش. چاپ چهارم. تهران: سمت.
14. شایانﻣﻬﺮ، ع. ر. (1377). داﺋﺮه اﻟﻤﻌﺎرف ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ (ﻛﺘﺎب اول)، چاپ پنجم. ﺗﻬﺮان: ﻛﻴﻬﺎن.
15. ضیائی، م. ص.، منوریان، ع. و کاظمی کفرانی، ا. (1390). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و میزان آمادگی برای استقرار مدیریت دانش. مدیریت دولتی، 3(8)، 179-198.
16. فرهادی، م. (1373). فرهنگ یاریگری ‌در ایران‌ (درآمدی ‌بر مردم‌شناسی ‌و جامعه‌شناسی ‌تعاون ‌در ایران. جلداول‌ (یاریگری‌ در کشت‌کاری‌ و آبیاری‌). چاپ اول. تهران: مرکز نشر دانشگاهی‌.
17. کرمی، شو آگهی، ح. (1389). عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونی‏ها: مطالعة موردی تعاونی های تولیدی محصولات خارج از فصل در استان کرمانشاه. فصلنامه روستا و توسعه، ۱۳(۲)، 31-60.
18. کلانتری، خ.، اسدی، ع. و رحیمیان، م. (1390). وضعیت سرمایه اجتماعی در تعاونی های تولید روستایی شهرستان کوهدشت، رفاه اجتماعی. 11 (42)، 129-152.
19. کلباسی، ع. ا. (1368). نقش تعاونی‏ها در نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران. پایان‏نامة کارشناسی ارشد معارف اسلامی و اقتصاد، دانشکدة اقتصاد و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق.
20. کلمن، ج. (1377). بنیان­های نظریه اجتماعی. ترجمة منوچهر صبوری. چاپ اول. تهران: نشر نی.
21. محمدی، ا. (1391). نقش بخش تعاون در ارتقاء تولید ملی، ویژه نامه تعاونی‏های تولیدی. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی. تهران: دفتر تعاونی های تولیدی.
22. نکویی نائینی، ع.، علی بیگی، ا. ح. و زرافشانی، ک. (1388). واکاوی عوامل مؤثر بر موفقیت تعاونیهای روستاییشهرستان کرمانشاه. روستا و توسعه، ۱۲(۴)،1-22.
23. نمازی، م. ب.، حسینی، و. و سعیدی، خ. (1385). نقش سازمان های غیر دولتی در بازسازی بافت‏های تاریخی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت بحران زلزله. دانشگاه یزد. یزد.
24. نوذر پور، ع. (1380). یاد داشت سردبیر(سرمقاله). مدیریت شهری، 2(5)، 3-6.
25. ﮐﻮزر، ل. (1378). زﻧﺪﮔﻰ و اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻰ. ﺗﺮﺟﻤة ﻣﺤﺴﻦ ﺛﻼﺛﻰ. چاپ هفتم. ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎراتﻋﻠﻤﻰ.
26. هولاب، ر. (1386). یورگن هابرماس (نقد در حوزه عمومی). ترجمۀ حسین بشیریه. چاپ چهارم. تهران: نشرنی.
 27. Bhuyan, S . (2000). Grower and manager issues in fruit and vegetable cooperatives, Annual Meeting. Retrieved from http//:www.agecon.kus.edu/ accc/ncr194.
28. Bhuyan, S. (1998). Potential role of nonagricultural cooperatives in rural development. Eco. Journal of Research Report, 383, 65-74.
29. Carlo, R., Weatherspoonb, D., Petersonb, C. & Sabbatinia, M. (2000). Effects of managers power on capital structure: a study of Italian agricultural cooperatives. International Food and Agribusiness Management Review, 3, 27–39.
30. John, L., Adrian, J., & Green, T.W. (2001). Agricultural Cooperative managers and the business environment. Journal of Agribusiness, 19(1), 17-33.
31. Krause, D., Handfield, R.(2006). The Relationships between supplier development. Commitment, social capital, accumulation and performance improvement. Journal of Operations Management, 16(5), 405-415.
32. Lerner, D. (1964). The passing of Traditional society. New York. the Macmillian Com.
33. Onyeiwu, S., Jones, R. (2003). An institutionalism perception of cooperative behavior. Journal of Socio-Economics. 32, 233-248.
34. Sano, Y. (2008), The role of social capital in a common property resource system in coastal areas: A case study of community-based coastal resource management in Fiji. Traditional Marine Resource Management and Knowledge Information Bulletin, 24, 19-32. .
35. Scrimgeour, F., McDermott, A. Saunders, C. Shadbolt, N. & Sheath, G. (2006). New Zealand  agribusiness Success: An approach to exploring the role of strategy, structure and conduct on firm performance, Paper presented at to New Zealand Agricultural and Resource Economics Society,3: 25-27.
36. Zhang, L. (2007). Social capital accumulation, business governance, and enterprise performance: A structural-equation-model approach, Thesis, (M.Phil.), Hong Kong University of Science and Technology, Appears in Collections SOSC Master Theses. Retrieved from http//WWW.hdl.handle.net.
 
 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار