تعیین نظام بهره برداری کشاورزی پایدار در اراضی پایاب سد کرم‌آباد شهرستان پلدشت بر اساس دیدگاه کارشناسان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشدمدیریت کشاورزی، گروه مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماکو، ماکو، ایران

2 استادیار ترویج و آموزش کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه ، ایران

چکیده

تحقیق حاضر، تحقیقی کاربردی است که به روش پیمایشی و به منظور تعیین نظام بهره‌برداری کشاورزی پایدار در پایاب سد کرم آباد شهرستان پلدشت صورت گرفت. جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان و صاحب‌نظرانی است که در زمینه نظام های بهره برداری منطقه و ابعاد پایداری کشاورزی دارای اطلاعات و تجارب کافی بودند. با استفاده از نمونه گیری هدفمند تعداد 15 نفر شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. روایی پرسشنامه با نظر اساتید اقتصاد، ترویج و محیط زیست دانشگاه ارومیه تایید و برای سنجش پایایی از نرخ ناسازگاری استفاده گردید و مقدار آن 0/0 محاسبه شد. با بهره گیری از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و تشکیل درخت تصمیم متشکل از معیارها، زیرمعیارها و گزینه ها نظام بهره برداری پایدار انتخاب گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن معیارهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی، شرکتهای سهامی زراعی به عنوان پایدارترین نظام بهره‌برداری معرفی شد. همچنین از نظر معیارهای اقتصادی و محیط‌زیستی، نظام بهره-برداری کشت و صنعت با اختلاف کمی نسبت به نظام بهره‌برداری سهامی زراعی در اولویت دوم قرار داشت. از نظر معیار اجتماعی، نظام خرده دهقانی مطلوبیت بهتری نسبت به سایر نظام های بهره برداری به جهت حل مشکل تعارض مالکیت داشت. در نهایت پیشنهادهای لازم برای راه اندازی شرکتهای سهامی زراعی در منطقه مورد مطالعه ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining the sustainable farming system from viewpoint of experts in the downstream lands of Karamabad Dam in Poldasht Township, Iran

نویسندگان [English]

  • kourosh Babazadeh 1
  • shahram mohammadzadeh 2
1 M.S. Degree, in agricultural management, agricultural management, agricultural faculty, Islamic Azad University, Maku Branch, Maku, Iran
2 Department of Agricultural Economic, Agricultural and Natural Resources Management, Urmia university, Urmia, Iran
چکیده [English]

The present research is an applied research conducted by survey method in order to determine the sustainable farming system in the downstream lands of the Karamabad dam. The statistical population includes all experts who had sufficient information and experience about dimensions of sustainability of farming systems especially in the research area. Using targeted sampling method, 15 experts were identified. A questionnaire was used to collect data. The validity of the questionnaire was confirmed by the faculty members in economics, extension and environment majors of the Urmia University. The inconsistibility rate was used to measure reliability. Utilizing the Hierarchical Analysis Process (AHP) the decision tree was made consisting of criteria, sub-criteria and options, for determining a sustainable farming system. The data were analyzed using Expert choice software. The results showed that considering economic, social and environmental criteria, farming joint stock companies was introduced as the most sustainable farming system from the viewpoint of experts. Also, in terms of economic and environmental criteria, the agro-industry farming system was in the second priority. In terms of social sub-criteria, the small peasant farming system had better than other farming systems because of solving the problem of ownership conflict. Necessary suggestions for setting up farming joint stock companies in the study area were provided.

کلیدواژه‌ها [English]

  • farming system
  • agricultural sustainability
  • and Analytical Hierarchical Process (AHP)

مراجع

- ازکیا، م. و فیروزآبادی، س.ا. (1387). بررسی سرمایه اجتماعی در انواع نظام­های بهره­برداری از زمین و عوامل مؤثر بر تبدیل بهره­برداری‏­های دهقانی به تعاونی. نامه علوم اجتماعی، 16(1).
- باقر امیری، ز.، رسولی، ب.، الهیاری، م.ص.؛ عزیزی، ج. (1392). مطالعه نظام بهره­برداری بهینه مرتع در استان اردبیل با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله­مراتبی. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 5(2)، 23-40.
- توپچی، ب.، رستمی، ف. و خدابخشی، ا. (1390). مقایسه مولفه­های تولید گندم آبی نظام­های بهره­برداری دهقانی، تجاری و تعاونی تولید در استان کردستان. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2، 35-40.
- حجی پور، م.، فال سلیمان، م. (1393). واکاوی عوامل اثرگذار بر گردش نظام­های بهره­برداری زراعی. مورد­شناسی: روستاهای شرکت سهامی زراعی سهل آباد-نهبندان. جغرافیا و آمایش شهری، منطقه­ای، شماره 10، 39-54.
- سلمان وندی، ش. و ابراهیم پور، م. (1391)، بررسی و مقایسه بهره­برداران مستقل خانوادگی با بهره­برداران مشارکتی به­منظور ارایه الگویی از نظام بهره­برداری زراعی. توسعه روستایی، 4(2)، 193-165.
- عوض­زاده، س.ع. و کرمی، ا.ا. (1394). تبیین پایداری نظام­های بهره­برداری خرده دهقانی: مورد مطالعه بخش مرکزی شهرستان بویراحمد. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 2(1)، 27-41.
- فال سلیمان، م.، حجی پور، م. (1391). اثرات اقتصادی و اجتماعی شرکت­های سهامی زراعی (نمونه: شرکت سهامی زراعی سهل­آباد در شهرستان بهبندان). مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 3(9)، 47-66.
- مرام، ف.، زرافشانی، ک. و میرک­زاده، ع.ا. (1394). بررسی نگرش کشاورزان نسبت به راه­اندازی شرکت­های سهامی زراعی: مطالعه موردی دهستان میاندربند، شهرستان کرمانشاه. فصلنامه روستا و توسعه، 18(3)، 65-83.
- مومنی هلالی و احمدپور (1394). ارزیابی نظام‌های بهره‌برداری در راستای پایداری فعالیت‌های زراعی استان مازندران. پژوهش­های اقتصاد و توسعه کشاورزی، 29(2)، 194-203.
- نکویی نائینی، س.ع. (1394). سنجش پایداری نظام­های بهره­برداری کشاورزی در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی. فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 3(9)، 123-139.
امینی ا.م.، مزینی، ن. و قدیمی، ع. (1394). ارزیابی تطبیقی موفقیت شرکت‌های تعاونی تولید روستایی با دیگر نظام‌های بهره‌برداری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان‎­های کاشان و آران و بیدگل). فصلنامه تعاون و کشاورزی، 4(14)، 61-87.‎
بخشی، م.ر.، رعنایی، م. زمانی­پور، ا. و فال­سلیمان، م. (1395). بررسی عوامل موثر بر رضایت سهامداران از عملکرد شرکت­های سهامی زراعی. راهبردهای توسعه روستایی، 3(1): 127-139.‎
بوزرجمهری، خ.، بذرافشان، ج. و دهانی، ق. (1390). نقش نظام­های بهره­برداری در توسعه یکپارچه کشاورزی و روستایی. مطالعه موردی: دهستان سیب وسوران استان سیستان و بلوچستان. ارایه شده به اولین کنفرانس بین­المللی توسعه روستایی،‎ مشهد (23 و 24 آذرماه).
 پالوج. م. (1397). آسیب‏­شناسی نظام بهره­برداری کشت و صنعت و ارایه راهکارهای توسعه آن. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 14(2)، 217-201.
زارعی، ن.، مهرابی بشیرآبادی، ح. و میرزائی خلیل­آبادی، ح.ر. (1394). بررسی تاثیر نظام بهره­برداری بر بهره­وری عوامل تولید مطالعه موردی؛ محصول سیب­زمینی استان­های کردستان و همدان. راهبردهای توسعه روستایی، 2(4)، 401-414.‎
شعبانعلی فمی، حسین، قارون، زهرا، و قاسمی، جواد. (1392). مدیریت نظام­های بهره­برداری در ایران. تهران: انتشارات سروا.
نکویی نائینی، س.ع.، قنبری، ی.، برقی، ح. (1395). سنجش پایداری نظام­های بهره­برداری موجود در بخش کشاورزی استان اصفهان (خرده دهقانی، تعاونی تولید روستایی و شرکت سهامی زراعی). مجله جغرافیا و پایداری محیط، 6(20)، 39-53.
- Alexander, Wg Graham (2009). Cooperation in the European Market Economics, Bombay, Asia Publishing, 2 (10), 540-549.
- Hayati, D., Ranjbar, Z. & Karami, E. (2010). Measuring agricultural sustainability, sustainable Agriculture Reviews, 5, 73-100.
Newman, P. & Rowe, M. (2003). Hope for the future: The Western Australian state sustainability strategy. Western Australian Government. Australia: Perth.
- Tow, Ph., Copper, I., Brich, C. & Partidge, L. (2018). Rained farming systems. Springer Science & Business Media Publishing, 1354 pp.
- Van Cauwenbergh, N., Biala, K., Bielders, C., Brouckaert, V., Franchois, L., Cidad, V. G. & Sauvenier, X. (2007). SAFE-A hierarchical framework for assessing the sustainability of agricultural systems. Agriculture, Ecosystems & Environment, 120(2-4), 229-242.
 
 
 
 
 
 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار